Viêm mũi dị ứng quanh năm và cách chữa không tái phát

Viêm mũi dị ứng quanh năm khiến người bệnh thường xuyên hắt hơi sổ mũi, thậm chí có thể gây ra nghẹt mũi mãn tính hay viêm xoang mãn tính và tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây bệnh khác. Cần sớm điều trị dứt điểm bệnh này để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm làm tổn hại trầm trọng đến sức khỏe người bệnh.

Viêm mũi dị ứng quanh năm là gì?

Viêm mũi dị ứng quanh năm là tình trạng cơ thể quá mẫn cảm với các dị nguyên, chỉ một tác động nhỏ cũng có thể khiến bệnh tái phát và xuất hiện không theo bất cứ một chu kỳ nào. Các triệu chứng của viêm mũi dị ứng xuất hiện với tần suất dày đặc liên tiếp vào bất cứ thời điểm nào trong năm, có thể kéo dài đến vài tuần, vài tháng khiến người bệnh vô cùng mệt mỏi.

Các triệu chứng thường thấy ở những người bị viêm mũi dị ứng quanh năm gồm

• Ngứa mũi, chảy nước mũi thường xuyên
• Hắt hơi nhiều, thành từng cơn có thể đau tức ngực.
• Có dấu hiệu xung huyết, phù nề niêm mạc mũi
• Ngứa mắt và chảy nước mắt, lòng trắng của mắt đỏ ửng. Mí mắt có thể cũng bị đỏ và sưng tấy.
• Các triệu chứng hen suyễn.
• Đau nhức các xoang

Người bệnh có thể gặp cả các triệu chứng liên quan đến mắt vì sự sản sinh quá mức của histamin có thể gây ảnh hưởng cho khắp cơ thể, kể cả họng, da, tai… Đặc biệt mắt và họng là hai cơ quan gần với mũi nhất nên cũng bị ảnh hưởng nhiều nhất và gây ra các triệu chứng như ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ khó chịu. Ngoài ra với một số tình trạng viêm mũi dị ứng nặng có thể gây ra nghẹt mũi mãn tính hay sưng ống Eustachian (ống kết nối tai giữa và phía sau mũi) vô cùng nguy hiểm.

Tuy nhiên, người bệnh cần chú ý phân biệt giữa bệnh viêm mũi dị ứng quanh năm và viêm xoang mãn tính bởi triệu chứng của hai bệnh này có phần khá tương đồng nhau. Viêm xoang mãn tính có nguyên nhân do nhiễm trùng nên dịch nhầy mũi thường đặc, hôi, có màu vàng hoặc xanh. Trong khi đó chất dịch nhầy của viêm mũi dị ứng lại lõang, chỉ có màu trắng. Cần phân biệt chính xác hai bệnh này có có phương pháp điều trị và xử lý kịp thời.

Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng quanh năm

Nguyên nhân chính gây viêm mũi dị ứng quanh năm là do sự phản ứng quá mức của cơ thể với các tác nhân dị ứng khiến lượng histamin phóng ra quá mức là sưng viêm niêm mạc mũi. Thường viêm mũi dị ứng chỉ xuất hiện vào một thời điểm nhất định trong năm ( thường là mùa xuân do phấn hoa hoặc sự thay đổi thời tiết đột ngột), tuy nhiên nếu nó xuất hiện quanh năm thì có thể là do cơ địa dị ứng với các dị nguyên xung quanh mà không hề hay biết.

Các dị nguyên có thể dẫn đến tình trạng viêm mũi dị ứng quanh năm bao gồm

• Mạt bụi: Đây là những con vật có kích thước cực nhỏ và nguyên nhân hàng đầu gây viêm mũi dị ứng quanh năm ở một số người bệnh. Chúng có thể sinh sống ở trên tường, trên mái nhà hay các đồ dùng trong nhà. Chúng ăn các tế bào da người và không khí, và có thể thải ra đến 20 hạt phân cùng nước bọt đi vào không khí, qua mũi và gây ra dị ứng ở một số người. Tuy nhiên rất khó có thể tiêu diệt hoàn toàn mạt bụi.
• Lông động vật: Lông động vật nhất là mèo thường khá dễ rơi rụng và gây dị ứng với số cơ địa bởi trong lông, da, nước bọt hay nước tiểu cũng chúng đều có chứa hàm lượng protein có thể gây kích hoạt dị ứng ở người. Vì vậy nếu bạn bị viêm mũi dị ứng quanh năm mà chưa rõ nguyên nhân thì rất có thể là do dị ứng với lông động vật nuôi trong nhà.
• Ô nhiễm không khí: Một số cơ địa có thể bị dị ứng với bụi bẩn, ô nhiễm, hóa chất không khí. Càng ở trong môi trường ô nhiễm thì tần suất viêm mũi càng dày đặc và nặng nề hơn rất nhiều.
• Nấm mốc: Nấm mốc thường sinh trưởng trong các môi trường ẩm thấp cũng có thể là nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng quanh năm mà người bệnh khó phát hiện.
• Dùng thuốc: Hầu như trong tất cả các loại thuốc đều có chứa protein làm kích hoạt các dị ứng trong cơ thể. Nếu những người mẫn cảm với các chất này nhưng phải dùng thuốc để điều trị một bệnh nào đó, đặc biệt các loại thuốc thường dùng như kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm dài ngày cũng có thể mắc bệnh viêm mũi dị ứng quanh năm.
• Do cơ địa bẩm sinh: Nếu vách ngăn trong mũi bị lệch cũng có thể là nguyên nhân khiến cơ thể dễ bị mẫn cảm và gây ra viêm mũi dị ứng quanh năm.

Các nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng quanh năm chỉ là các yếu tố đơn giản xung quanh hằng ngày, vì vậy nếu người bệnh chủ quan không phát hiện sớm sẽ rất khó điều trị.

Điều trị dứt điểm viêm mũi dị ứng quanh năm

Để có thể điều trị dứt điểm viêm mũi dị ứng quanh năm không khó, tuy nhiên bạn cần phải xác định chính xác nguyên nhân gây dị ứng là do đâu. Từ đó mới có thể có phương pháp điều trị và phòng tránh bệnh tái phát phù hợp.

Điều trị bằng Tây Y

Để tránh tình trạng viêm mũi dị ứng biến chuyển sang mãn tính hay các bệnh khác, phương pháp đầu tiên thường được dùng chính là sử dụng các loại thuốc Tây. Dùng thuốc giúp đẩy nhanh quá trình điều trị và giảm nhẹ các triệu chứng mệt mỏi khó chịu cho người bệnh đồng thời giúp hạn chế các biến chứng nguy hiểm khác hiệu quả hơn.

Dùng thuốc Tây Y

Thuốc dùng trong viêm mũi dị ứng quanh năm khá tương đồng với điều trị viêm mũi dị ứng theo mùa vì nhìn chung bản chất gây bệnh là giống nhau. Các loại thuốc được chỉ định chủ yếu bao gồm

• Thuốc kháng Histamin: có tác dụng ức chế sự sản sinh của histamin, ngăn chặn phản ứng quá mức của hệ miễn dịch trước kích thích của tác nhân gây dị ứng, nhờ đó giảm nhanh các triệu chứng hắt hơi sổ mũi kéo dài và giúp bệnh thuyên giảm nhanh chóng. Các nhóm thuốc thường được dùng như Benadryl, Zyrtec, Allegra,… có thể dùng cho cả người lớn và trẻ sơ sinh.
• Thuốc thông mũi: thường được dùng để giảm áp lực lên xoang mũi, giảm các triệu chứng phù nề sưng tấy, nhờ đó giúp đường thở được thông thoáng và dễ chịu hơn. Các loại thuốc thường được dùng như Phenylephrine, Oxymetazoline,…tuy nhiên chỉ được dùng trong khoảng 3 ngày vì nếu dùng lâu có thể làm tổn thương niêm mạc mũi khiến bệnh trầm trọng hơn.
• Thuốc xịt, nhỏ mũi: giảm cảm giác ngứa ngáy kích ứng khó chịu ở mũi và kiểm soát một số triệu chứng khác. Các loại thuốc thường được dùng như Steroid hay Corticosteroid tuy nhiên không được khuyến khích dùng lâu dài vì có thể gây ra một số tác dụng phụ như giãn tĩnh mạch hay kích ứng niêm mạc mũi,…
• Một số loại thuốc khác: Nhóm thuốc kháng histamin H1 có thể được chỉ định dùng thêm với một số loại thuốc kháng viêm, chống sung huyết, phù nề. Với những người bệnh bị chảy nước mũi nhiều có thể được chỉ định thêm thuốc co mạch.

Tuy nhiên việc dùng thuốc cần có sự chỉ định của bác sĩ để tránh các trường hợp dị ứng thuốc vô cùng nguy hiểm. Những người mắc bệnh dưới đây cũng cần chú ý khi dùng các loại thuốc trên

• Người có tiền sử các bệnh về tim, rối loạn nhịp tim
• Người bị rối loạn đông máu
• Người thường căng thẳng, stress, mất ngủ
• Người có huyết áp không ổn định hoặc cao hơn mức cho phép.
• Người có vấn đề về bàng quang, tiết niệu

Tốt nhất người bệnh cần trao đổi vấn đề này với bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp hơn.

Tiêm thuốc chống dị ứng

Với một số trường hợp bệnh nặng có thể được chỉ định việc tiêm thuốc chống dị ứng để hỗ trợ ngăn chặn nguy cơ tái phát. Tuy nhiên việc tiêm thuốc phải kéo dài trong vòng 3-5 năm nên có thể cũng gây ra một số bất tiện. Những đối tượng có thể được chỉ định liệu pháp này bao gồm

• Không tránh được các tác nhân gây dị ứng ( có thể do cơ địa hay do môi trường khó có thể thay đổi)
• Dùng thuốc điều trị nhiều nhưng bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc bệnh nhân đã bị lờn thuốc do uống thuốc sai cách ( uống thuốc nhiều, ngưng thuốc sớm khi chưa hết toa)
• Viêm mũi dị ứng nặng làm ảnh hưởng trầm trọng đến cuộc sống của người bệnh.

Liệu pháp miễn dịch dưới lưỡi

Đây là phương pháp dùng một loại thuốc nhỏ đặt dưới lưỡi để ngăn chặn và ức chế một số phản ứng dị ứng. Theo đó người bệnh được chỉ định dùng hỗn hợp chất chống dị ứng đã được bào thế thành dạng viên để đặt ở dưới lưỡi giúp thuốc ngấm trực tiếp vào mạch máu mà không cần thông qua hệ tiêu hóa. Phương pháp này có tác dụng tốt trong điều trị viêm mũi dị ứng quanh năm do các dị nguyên như phấn hoa, lông chó mèo hay khói bụi…

Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây ra một số tác dụng phụ cho người bệnh như đau sưng vòm họng trên, ngứa miệng, đau lưỡi, thậm chí là sốc phản vệ. Vì vậy thương biện pháp này sẽ được thực hiện tại bệnh viện để bác sĩ tiện theo dõi và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

Điều trị bệnh tại nhà

Để hỗ trợ điều trị bệnh này nhanh chóng và hiệu quả hơn, người bệnh có thể áp dụng thêm một số phương pháp hỗ trợ điều trị tại nhà. Các phương pháp này hều hết đều dùng các loại thảo dược tự nhiên vừa có thể hỗ trợ điều trị viêm mũi dị ứng quanh năm lại khá an toàn và không gây tác dụng phụ nên người bệnh có thể tham khảo sử dụng.

Một số phương pháp mà người bệnh nên áp dụng để giảm nhẹ các triệu chứng do viêm mũi dị ứng gây ra bao gồm

• Xông mũi với các loại thảo dược: Người bệnh có thể làm nước xông mũi với các thảo dược như bạc hà, gừng, hoa ngũ sắc, lá trầu không hay lá lốt đều đem đến hiệu quả nhanh chóng trong việc làm thông thoáng mũi và giảm sưng tấy. Ngoài ra nếu không có sẵn các loại thảo dược người bệnh cũng có thể thay thế bằng các loại  tinh dầu bạc hà, tràm trà, khuynh diệp, chanh sả…đều đem đến công dụng tuyệt vời trong việc làm giảm ngạt mũi, chảy dịch hay kháng khuẩn.
• Tự làm nước rửa mũi: Người bệnh có thể ép tỏi lấy nước rồi thấm vào bông gòn để vệ sinh mũi cũng có tác dụng nhanh chóng trong việc sát khuẩn và đẩy dịch đờm nhầy trong mũi giúp mũi thông thoáng và dễ thở hơn. Tuy nhiên lưu ý là phương pháp này không phù hợp cho trẻ sơ sinh.
• Uống trà thảo mộc: Trà gừng, trà bạc hà hay trà hoa cúc đều đem đến tác dụng rất tốt trong việc thông thoang mũi, giúp ổn định tinh thần, ngủ ngon giấc hay giảm căng thẳng mà người bệnh viêm mũi dị ứng quanh năm nên sử dụng.

Phòng tránh bệnh viêm mũi dị ứng  quanh năm tái phát

Dùng thuốc Tây chỉ tạm thời ức chế được các phản ứng quá mức của cơ thể chứ chưa thể điều trị dứt điểm viêm mũi dị ứng. Bởi nếu gặp các tác nhân gây dị ứng thì niêm mạc mũi vẫn có thể bị kích thích và gây ra các triệu chứng hắt ho, nghẹt mũi. Chính vì vậy nên người bệnh cần kết hợp với các phương pháp phòng tránh bệnh tái phát hiệu quả.

Thực hiện các phương pháp mà người bệnh cần chú ý bao gồm:

• Dọn vệ sinh nơi ở hằng ngày, đặc biệt là khu vực phòng ngủ để không tạo điều kiện cho bụi bẩn hay mạt bụi có nơi trú ngụ.
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân có thể  gây dị ứng cao như như phấn hoa, lông chó mèo, khói bụi, hóa chất,…
• Nếu gia đình có con nhỏ không nên nuôi động vật hoặc nếu có cần tắm rửa cho chúng thường xuyên, không cho ngủ cùng giường và dọn sạch lông bị rụng.
• Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý, nhất là khi vừa đi xa về.
• Thường xuyên giặt chăn màn, nệm, gối, rèm cửa, nệm sofa hay thảm trải nhà.
• Sinh hoạt trong mỗi trường thoáng mát tự nhiên, để không tạo điều kiện cho nấm mốc hay mạt bụi phát triển.
• Không nên quá lạm dụng máy điều hòa, quạt xông hơi có thể khiến môi trường hanh khô và dễ mắc bệnh hơn.
• Tập thói quen đeo khẩu trang khi đi ra đường để hạn chế các dị nguyên tác động cũng như phòng tránh một số bệnh có thể lây nhiễm qua đường hô hấp.
• Không đưa tay lên mặt, mũi, miệng để hạn chế tình trạng các vi khuẩn xâm nhập vào mũi.
• Giữ ấm cơ thể khi ra đường, đặc biệt vào những ngày trời lạnh.Luôn chuẩn bị áo khoác, khẩu trang là cách giữ ấm đơn giản và hiệu quả nhất.
• Không lạm dụng các loại thuốc kháng sinh, chống viêm vì có thể làm nhờn thuốc đồng thời khiến cơ thể mẫn cảm hơn và dễ bị kích hoạt dị ứng.
• Hạn chế ăn những thực phẩm dễ gây dị ứng như trứng, sữa, tôm cua, hải sản, đậu phộng…
• Nếu viêm mũi dị ứng quanh năm do môi trường làm việc thì nên đổi chỗ làm càng sớm càng tốt.

Nếu bạn không xác định tác nhân nào gây dị ứng, nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt đồng thời tạm tránh xa tất cả các dị nguyên đề phòng bệnh nặng hơn.

Điều trị dứt điểm viêm mũi dị ứng quanh năm không khó nhưng đòi hỏi người bệnh phải kiên trì thực hiện thì mới có kết quả tốt nhất. Trong thời gian điều trị tại nhà nếu thấy có các triệu chứng bất thường hãy đến ngay các bệnh viện uy tín gần nhất để được khám và chữa trị kịp thời, tránh các biện chứng nguy hiểm khác.