Sâm Ngọc Linh: Dược liệu quý với nhiều tác dụng tuyệt vời

Sâm Ngọc Linh còn được mệnh danh là nhân sâm Việt Nam không chỉ bởi tác dụng cực kỳ tốt với sức khỏe mà mức giá của nó cũng thuộc hàng đắt đỏ bậc nhất. Không ít người chịu bỏ ra hàng chục triệu đồng để tìm mua loại cây này về có thể cho thấy giá trị của loại dược liệu quý này. Cùng tìm hiểu về Sâm Ngọc Linh qua đặc tính, tác dụng, cách dùng được tổng hợp chi tiết tại đây.

Sâm Ngọc Linh là gì?

Sâm Ngọc Linh là một trong những dược liệu được xếp vào top 5 loại nhân sâm tốt nhất trên thế giới hiện nay, được trồng nhiều tại các khu vực miền núi Việt Nam, được đồng bào dân tộc thiểu số tìm thấy và sử dụng trong chữa bệnh từ rất nhiều năm trước.

• Tên Việt Nam: Sâm Ngọc Linh
• Các tên gọi khác: Sâm Ngọc Lĩnh, Sâm Việt Nam, củ Ngải rọm con, sâm khu 5 (sâm K5), sâm Trúc, cây thuốc giấu
• Danh pháp khoa học: Panax Vietnamensis
• Thuộc họ Cuồng cuồng – Araliaceae

Nguồn gốc Sâm Ngọc Linh

Trước khi chính thức được các nhà khoa học nghiên cứu và công bố thì Sâm Ngọc Linh đã được đồng bào dân tộc thiểu số Xê Đăng tìm thấy từ rất lâu trước đó và được sử dụng như một loại củ rừng có thể chữa bệnh rất tốt. Người dân tộc tại đây thường gọi loài cây này với những cái tên như củ Ngải Rọm con hay cây Thuốc Giấu.

Mãi có đến năm 1973, sau khi được nhiều người dân truyền tai nhau, đội cán bộ của khu y tế Trung Trung Bộ mới bắt đầu tìm kiếm và nghiên cứu và loại dược liệu này. Sau quá trình nghiên cứu sơ bộ có thể tạm thời khẳng định đây là loại cây chưa hề xuất hiện trên thế giới và sinh sống của yếu tại vùng chân núi Ngọc Linh có độ cao trên 1.800m so với mực nước biển nên được đặt tên là Sâm Ngọc Linh.

Năm 1978, tổ công tác này tiếp tục đi tìm kiếm loại thảo dược này và phát hiện vùng sâm tự nhiên vô cùng rộng lớn có thể lên với hàng chục km với khoảng hơn 7000 cây. Năm 1984, Sâm Ngọc Linh chính thức được đưa vào sách đỏ Việt Nam bởi số lượng cá thể đang có xu hướng giảm nhanh nghiêm trọng.

Mô tả Sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh sinh sống ở tự nhiên với hình dáng thẳng đứng, có màu lục hoặc hơi tím. Đường kính thân khoảng 4 – 8 mm và có chiều cao khoảng 40 – 100cm. Phần thân rễ được chia thành nhiều rễ nhánh và có củ, có đường kính khoảng 1 – 2 cm, mỗi đốt tương ứng với 1 lá, mọc bò ngang như củ hoàng tinh. Trên đỉnh của thân là lá kép có hình như chân vịt mọc vòng có khoảng 3 – 5 nhánh lá.

Phần cuống kép thường dài khoảng 6 – 12 mm, có 5 lá chét. Lá chét ở chính giữa có kích thước lớn hơn với độ dài từ 12 – 15 cm và rộng 3 – 4 cm. Trong khi đó lá chét phiến thường có dạng hình bầu dục, chóp nhọn, mép khía có răng cưa, có lông phủ ở hai mặt.

Hoa thường bắt đầu mọc khi cây được 4 tuổi, thường mọc giữa các lá và thẳng với cây. Cuống tán hoa dài 10 – 20cm, mỗi tán thường có từ 60 – 100 hoa, có màu vàng nhạt, 5 cánh, 5 nhị, và 1 vòi nhuỵ. Quả mọc ở trung tâm tán lá, thường có màu xanh hoặc xanh sẫm khi xanh và vàng lục và màu đỏ cam khi chín.

Sâm Ngọc Linh cũng có hạt. Trong mỗi quả chứa một hạt, cũng có một vài quả chứa 2 hạt. Thường trung bình mỗi cây có khoảng từ 10-30 quả.

Trong đó, bộ phận được dùng để làm thuốc chủ yếu là thân rễ và củ. Ngoài ra phần rễ con và lá cũng có thể được dùng làm dược liệu trong một vài bài thuốc. Thường việc thu hái sẽ chỉ được bắt đầu khi cây hơn 3 tuổi.

Cách thu hái, sơ chế và bảo quản

Thu hái Sâm Ngọc Linh cũng cần đúng thời điểm để đảm bảo giá trị dinh dưỡng tốt nhất đến cho người dùng. Theo đó, quy tắc thu hái lại thảo dược này như sau

• Thường việc thu hoạch chỉ bắt đầu khi sâm được trên 3 tuổi, khuyến cáo là cây trên 5 tuổi hoặc tốt nhất là trên 7 tuổi mới bắt đầu việc khai thác để đảm bảo độ dinh dưỡng tốt nhất.
• Việc khai thác thường được tiến hành từ tháng 7 đến tháng 10 hằng năm vì lúc này sâm bắt đầu ra quả chín mọng có thể  thu hái quả và hạt sâm. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu cũng khuyến cáo nên thu hoạch vào kỳ nghỉ đông trong khoảng tháng 11 hoặc tháng 12 vì đây là thời điểm dược tính của loài cây được phát huy tốt nhất.
• Lá sâm có thể được thu hoạch vào tháng 8.
• Sau thu hoạch, rễ, củ và lá của cây sẽ được rửa sạch sẽ, phơi khô tự nhiên để có thể bảo quản lâu dài và giữ nguyên vẹn dược tính của cây.
• Sâm Ngọc Linh thường được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh những nơi ẩm móc hay mối, mọt.

Phân bố Sâm Ngọc Linh

Tính đến thời điểm này chỉ có 3 tỉnh được tìm lấy loại thảo dược quý hiếm này. Dựa trên sự phân bố này mà người ta cũng chia làm nhiều loại sâm khác nhau, bao gồm

• Sâm Ngọc Linh Kon Tum: Nguồn gốc đầu tiên tìm thấy loại thảo dược này. Vùng xuất hiện nhiều Sâm Ngọc Linh nhất là tại chân núi Ngọc Linh – Đăk Tô. Ngoài ra ở các huyện Tu Mơ Rông và Đắk Giây cũng phát hiện thấy loại sâm này nhưng với số lượng ít hơn.
• Sâm Ngọc Linh Quảng Nam: Loại dược liệu quý này còn được tìm thấy tại khu vực tại núi Ngọc Lum Heo thuộc xã Phước Lộc, huyện Phước Sơn. Mới đây nhất người ta còn tìm lấy một số lượng ít tại đỉnh Ngọc Am tỉnh Quảng Nam
• Sâm Ngọc Linh rừng: Những cây sâm với tuổi đời cực kỳ lâu năm được tìm thấy tại độ cao 1500 – 2000m, so với mực nước biển được tìm thất tại khu vực núi Langbiang ở Lạc Dương tỉnh Lâm Đồng.
• Sâm Ngọc Linh giống: Nhằm ngăn ngừa nguy cơ tuyệt chủng, các nhà nghiên cứu đã chủ động ứng dụng phương pháp nuôi cấy Sâm Ngọc Linh invitro trong điều kiện môi trường khá tương đồng với khu vực Kon Tum (Chủ yếu nuôi trồng tại Đà Lạt). Tuy nhiên sâm nhóm này thường cần rất nhiều thời gian để nuôi trồng và dù đã cố gắng giữ nguyên lượng dưỡng chất, nhiệt độ ổn định nhưng cây thường rất hay bị bệnh.

Bên cạnh đó nhằm cố gắng duy trì tốt nhất số lượng Sâm Ngọc Linh, hiện nay 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam đã được cấp phép hoạt động và hướng dẫn nuôi trồng loại thảo dược này trên quy mô lớn. Nhờ sự tương thích về mặt môi trường nên các loại sâm được nuôi trồng tại đây có thể đạt độ dưỡng chất gần như cân bằng so với các loại dược liệu được sinh trưởng tự nhiên đem đến đóng góp vô cùng quan trọng cho y tế nước nhà.

Cách tính tuổi sâm Ngọc Linh

Như đã nói, sâm bắt đầu được thu hái khi được tuổi thứ 5. Sâm càng cao tuổi thì cáng có chứa nhiều dưỡng chất và giá trị kinh tế cũng cao hơn. Vì vậy nếu có nhu cầu thu mua thảo dược này bạn cần học cách nhận biết tuổi của sâm.

Trên thực tế cách nhận biết tuổi Sâm Ngọc Linh không hề khó và có thể nhận biết sơ bộ qua mắt thường. Đây chính là các kinh nghiệm do các chuyên gia chia sẻ lại sau quá trình nghiên cứu về đặc điểm sinh thái của sâm. Theo đó, cách tính tuổi sâm đơn giản nhất chính là thông qua số lượng mắt ( hay đó là chỉ cần dựa vào số lượng mắt (vết sẹo) trên củ.

Vào tháng 1 là lúc sâm bắt đầu đâm chồi mới, thân khí sinh trưởng và xuất 1 tán hoa. Đến tháng 4 – 6 cây bắt đầu đâm hoa kết trái, đến tháng 7 quả chín, tiếp tục cho đến cuối tháng 10 là lúc thân khí sinh lụi tàn. Lúc này lá bắt đầu rụng và gây ra một vết sẹo trên thân củ.

Thường trong 3 năm sinh trưởng đầu tiên sâm sẽ chỉ rụng một lá đồng nghĩa với việc củ nếu có 1 vết sẹo tức là đã được 3 năm tuổi. Từ lúc này cây bắt đầu mỗi năm xuất hiện 1 vết sẹo. Do đó dựa trên các đặc điểm này để nhận biết số tuổi và giá trị của cây có thể chính xác lên tới 99%.

Thành phần Sâm Ngọc Linh

Thành phần có trong Sâm Ngọc Linh chính là thứ tạo nên giá trị vô cùng đặc biệt cho loài thảo dược này. Theo Y học cổ truyền, loại sâm này có vị đắng, không độc và tác dụng trực 2 kinh Tâm, Thận, nên có thể dùng để bồi bổ khí huyết rất hiệu quả.

Các nghiên cứu cho thấy, sở dĩ Sâm Ngọc Linh có giá trị cao như thế do có chứa hàm lượng Saponin vô cùng dồi dào, thậm chí cao hơn rất nhiều các loại nhân sâm khác. Saponin là một chất có khả năng năng ngừa ung thư chống lại nguy cơ đột biến tế bào, tăng cường hệ miễn dịch, giảm Cholesterol.. vì thế thường có trong rất nhiều loại thuốc bổ và trị bệnh cho người.

Cụ thể, thành phần hoạt chất có trong Sâm Ngọc Linh như sau.

• Thân rễ và rễ củ có đến 52 hợp chất Saponin, trong đó 26 hợp chất saponin đã được tìm thấy trong các loại sâm khác còn 26 loại Saponin đều có cấu trúc mới chưa từng được nghiên cứu. Đồng thời có hơn 50% Saponin dammaran kiểu Ocotilol với Majonoside-R2, Saponin triterpen cùng một số loại Saponin khác như Ro, Rb1, Rb2, Rc, Rd, Rf, Rg2, Rg3 Rh1, Rh2,…
•  17 loại acid amin bao gồm Phenylalanine, Leucine, Valine, Threonine, Methionine, Lysine, Isoleucine,…
• Có 20 khoáng chất vi lượng cần thiết như Fe, Co, Cu, K, Co, các vitamin E, B12, B2,…
• 7 hợp chất Polyacetylen
• Tinh dầu (khoảng 0.1%), Glucid, Lipid
• 19 saponin pammaran trong lá sâm.

Đây đều là những thành phần cực kỳ tốt cho cơ thể, đặc biệt với những người mới ốm dậy hay đang mắc các bệnh liên quan đến ung thư. Sâm Ngọc Linh có tuổi đời càng cao thì các giá trị này càng tăng lên, vì vậy không ít người chấp nhận bỏ ra hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng tìm mua lại thảo dược quý hiếm này để bồi bổ sức khỏe.

Công dụng của Sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh mang đến rất nhiều tác dụng tuyệt vời đến cho sức khỏe, đặc biệt những người có sức khỏe yếu hay những người đang mắc các bệnh nguy hiểm, người già.. Nhìn chung các công dụng của loại sâm này bao gồm

Bồi bổ cơ thể

Các dưỡng chất có trong sâm đều là các thành phần cần thiết cho cơ thể và hệ tiêu hóa, giúp kích thích ăn ngon, ngủ ngon, tiêu hóa tốt, nhờ đó giúp cải thiện sức khỏe vô cùng hiệu quả. Bên cạnh đó các thành phần này cũng hỗ trợ máu huyết tuần hoàn, tăng sức đề kháng, cung cấp năng lượng, ngăn chặn sự hình thành của một số tác nhân gây bệnh, từ đó đem đến tác dụng bồi bổ cơ thể.

Dùng Sâm Ngọc Linh rất tốt cho những người bệnh mới ốm dậy, người còi cọc gầy yếu từ nhỏ, người suy dinh dưỡng, người già yếu, người thiếu máu hay những người đang điều trị một số bệnh cần hóa trị, xạ trị mất sức..

Làm chậm quá trình lão hóa

Thành phần Saponin dồi dào trong sâm có tác dụng ức chế hình thành MDA, chống oxy hóa, từ đó hỗ trợ đẩy lùi quá trình lão hóa của cơ thể. Sử dụng sâm mỗi ngày sẽ giúp cơ thể cường tráng, da dẻ đẹp hồng hào, tóc xanh và trẻ hóa hơn.

Vì thế những người ở độ tuổi trung niên hay phụ nữ muốn kéo dài tuổi thanh xuân thường hay tìm mua loại thảo dược này để cơ thể khỏe mạnh và tươi trẻ hơn.

Điều hòa hoạt động tim mạch

Saponin là hoạt chất có khả năng ràng buộc muối mật và cholesterol bên trong đường ruột. Từ đó, muối mật sẽ tạo thành các mixen nhỏ cùng cholesterol giúp loại cholesterol xấu và làm cải thiện đáng kể các triệu chứng bệnh tại tim mạch. Đồng thời các dưỡng chất khác cũng đem đến tác dụng ổn định đường huyết cho cơ thể khỏe mạnh hơn nhanh chóng.

Những người đang mắc các bệnh về tim mạch như xơ vữa động mạch, đau tim, rối loạn nhịp tim, huyết áp thấp.. sau khi dùng sâm sẽ thấy bệnh thuyên giảm đáng kể.

Hỗ trợ điều trị viêm phế quản, hen suyễn

Sâm có tác dụng cực mạnh trong khả năng kháng khuẩn, chống viêm, đặc biệt cực “nhạy” trong việc phát hiện và loại bỏ  Streptococcus – phế cầu khuẩn gây ra các bệnh nhiễm trùng chủ yếu trên cơ thể. Nhờ đó có thể hỗ trợ giảm nhanh các bệnh như viêm họng, ho, viêm phế quản.. đồng thời ngăn chặn các cơn hen suyễn tái phát hiệu quả.

Chống trầm cảm, stress

Hoạt chất Majonoside – R2 có trong Sâm Ngọc Linh có tác dụng rất tốt trong việc phục hồi rối loạn chức năng do stress, giúp làm thư giãn đầu óc, giúp giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi, rất tốt cho hệ thần kinh. Bên cạnh đó cùng với những thành phần dưỡng chất tốt khác đem đến tác dụng ăn ngon, ngủ ngon, từ đó cũng hỗ trợ ổn định tâm lý rất tốt.

Vì thế những người đang mắc các bệnh trầm cảm, chữa suy nhược thần kinh quá mức thường được khuyên dùng loại sâm này để có thể cải thiện và hỗ trợ quá trình điều trị bệnh dứt điểm.

Tăng cường sinh lý nam nữ

Loại thảo dược quý này có thể tăng cường sinh lý ở cả nam lẫn nhờ nhờ khả năng kích thích hoạt động não bộ lên tuyến yên từ đó làm tăng hoạt động sản sinh nội tiết tố sinh dục. Đồng thời Sâm cũng giúp máu huyết được lưu thông tuần hoàn và đến cơ quan sinh dục nhiều hơn nên có thể cải thiện khả năng cương cứng của dương vật ở nam giới khi quan hệ hiệu quả.

Nam giới bị yếu sinh lý, nữ bị mất cảm xúc trong các cuộc yêu nên tăng cường sử dụng các sản phẩm có Sâm Ngọc Linh để tăng cường sinh lý nhanh nhất mà không cần dùng đến các loại thuốc.

Chữa thiếu máu, bổ máu huyết

Các thành phần của sâm giúp kích thích sự sản sinh tế bào hồng cầu và tiểu cầu để tăng chất lượng máu tốt cho cơ thể, từ đó giúp bổ máu hỗ trợ điều trị các bệnh thiếu máu và bệnh suy tiểu cầu.Những người có tóc bạc sớm do thiếu máu hoặc người suy nhược, cơ thể xanh xao, gầy yếu nên sử dụng thảo dược này.

Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh ung thư

Đây là một trong những tác dụng tuyệt vời nhất mà Sâm Ngọc Linh đem lại cho người bệnh. Trong đó, thành phần Saponin chính là hoạt chất chất đem đến khả năng ngăn ngừa và phòng chống các bệnh ung thư. Saponin sẽ gây độc trực tiếp lên các tế bào ung thư, ức chế sự phát triển của chúng, từ đó ngăn ngừa và loại bỏ các mầm mống ung thư ra khỏi cơ thể.

Bên cạnh đó, saponin còn giúp làm giảm đau đớn hiệu quả hơn cả các loại thuốc giảm đau thông thường,  cải thiện tình trạng của các bệnh nhân ung thư sau hóa trị xạ trị như da nhăn nheo, tóc rụng, da khô, cơ thể gầy yếu suy nhược..Với những bệnh nhân bị ung thư trong giai đoạn cuối, sử dụng sâm tuy không thể loại bỏ hoàn toàn bệnh nhưng cũng đem đến tác dụng nâng cao đề kháng, kéo dài sự sống tối đa.

Các loại saponin có tác dụng chống ung thư như acid betulinic, acid ursolic, acid oleanolic…đều được tìm thấy trong loại Sâm Ngọc Linh này

Công dụng khác

Bên cạnh đó, Sâm Ngọc Linh còn mang đến rất nhiều công dụng tuyệt vời khác như

• Tăng cường chức năng gan, giải độc gan
• Giảm đường huyết và hỗ trợ chữa tiểu đường
• Tăng khả năng hồi phục máu
• Tăng cường trí nhớ
• Tăng khả năng vận động
• Cầm máu vết thương, rút ngắn thời gian phục hồi
• Chữa sốt rét

Cách dùng Sâm Ngọc Linh

Dù Sâm Ngọc Linh vô cùng tốt nhưng cần phải biết cách sử dụng thì thảo dược mới có thể phát huy hết tác dụng. Chưa kể mức giá cho mỗi củ sâm cũng không hề rẻ vì vậy bạn không nên lãng phí mà phải tận dụng sử dụng thật hợp lý.

Ngậm trực tiếp

Đây là cách đơn giản nhất và cũng là cách để hấp thụ tốt nhất các dưỡng chất tự nhiên có trong sâm. Cách này có thể áp dụng trực tiếp với sâm tươi hay sâm khô mà không mất nhiều thời gian chế biến hay chuẩn bị.

Cách thực hiện như sau

• Thái một lát mỏng sâm tươi hoặc sâm khô để dùng. Chú ý với sâm tươi cần rửa thật sạch trước khi dùng. Còn sâm khô thường đã được làm sạch trước đó nên không cần rửa lại.
• Ngậm sâm trong miệng cho đến khi tan hoàn toàn.

Phương pháp này dùng rất phù hợp cho người gầy yếu, suy dinh dưỡng, chán ăn, mất ngủ. hay những người đang vị ho, viêm họng, hen suyễn..

Tuy nhiên cần chú ý rằng sâm tươi thường chỉ có thể bảo quản trong ngăn mát trong vài ngày, vì vậy đây không phải là cách có thể dùng trong lâu dài.

Sâm Ngọc Linh ngâm mật ong

Mật ong cũng là một trong những dược liệu quý rất tốt cho cơ thể và được dùng trong rất nhiều bài thuốc, lại có khả năng dự trữ lâu dài mà không sợ bị hỏng. Kết hợp Sâm Ngọc Linh và mật ong sẽ là một bài thuốc cực kỳ hữu ích lại có thể dùng được trong thời gian lâu dài.

Cách thực hiện như sau

• Dùng khoảng 1kg sâm tươi rửa thật sạch, để cho ráo nước rồi thái thành những lát mỏng.
• Cho sâm đã được sơ chế vào bình thủy, độ ngập mật ong nguyên chất vào rồi đậy nắp kín. Tốt nhất nên xài mật ong rừng nguyên chất sẽ phát huy những tác dụng tốt cho sức khỏe hơn.
• Để sâm nơi khô ráo và bảo quản nơi thoáng mát. Nếu trong quá trình ngâm thấy nổi lên những bọt khí màu trắng thì nên vớt ra, tránh để sâm lên men và bị chua.
• Dùng mỗi ngày khoảng 3 – 5 lát sâm, ngậm trong miệng cho đến khi tan hoàn toàn.
• Nên dùng vào buổi sáng khi bụng đói thì các tác dụng của sâm sẽ phát huy tốt hơn do lúc này cơ thể gì nên các mao mạch sẽ chỉ hấp thụ được các tinh chất trong sâm và mật ong mà không bị ảnh hưởng bởi các dưỡng chất khác.

Bài thuốc này cực kỳ phù hợp với những người già, người bệnh, người không muốn ăn do sâm mật ong có vị ngọt, mềm nên rất dễ ăn, dễ tiêu hóa. Kiên trì thực hiện bài thuốc này hằng ngày sẽ giúp cải thiện sức khỏe vô cùng hiệu quả.

Rượu Sâm Ngọc Linh

Hầu hết những loại thảo dược đều có thể đem ngâm rượu uống cực kỳ bổ dưỡng, đặc biệt với nam giới. Ưu điểm của việc dùng rượu là để được rất lâu, thậm chí càng để lâu thì các dưỡng chất lại càng tăng. Tuy nhiên rượu lại làm hạn chế tối tượng có thể sử dụng như người mới ốm hay hay người già yếu.

Cách làm rượu Sâm Ngọc Linh như sau

• Sử dụng 100g sâm khô hoặc 500g với loại sâm tươi, đem rửa sạch sẽ. Với ngâm rượu bạn nên để nguyên củ mà không cần thái lát.
• Đem nguyên liệu đã được rửa sạch cho vào bình thủy lớn và ngâm cùng  2 – 3 lít rượu trắng ngon loại 50 độ.
• Ngâm ít nhất 3 tháng mới bắt đầu đem ra sử dụng.
• Mỗi ngày dùng  50 – 100ml trước hoặc sau khi ăn tối để các tinh chất trong rượu phát huy hết tác dụng.

Rượu sâm này cực kỳ tốt cho nam giới, đặc biệt là những người đang bị yếu sinh lý hay rối loạn cương dương, có thể dùng trên cả nữ giới với những người khỏe mạnh. Tuy nhiên không nên quá lạm dụng bởi có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không tốt.

Ngoài ra, phụ nữ có thai, người già yếu, người mắc các bệnh về tim mạch, người mới ốm dậy, trẻ nhỏ, người mắc các bệnh về huyết áp cũng nên sử dụng.

Trà Sâm Ngọc Linh

Để làm trà Sâm Ngọc Linh có thể dùng cả củ hay lá sâm đều được. Lá sâm thường có giá thành rẻ hơn, độ dinh dưỡng thấp hơn nhưng vẫn mang đến những tác dụng rất tốt cho cơ thể. Vì vậy nếu mức giá tìm mua sâm quá cao hay không tìm được, bạn vẫn có thể dùng lá sâm để pha trà uống hằng ngày cũng giúp cơ thể khỏe mạnh hơn rất nhiều.

Làm trà với lá Sâm Ngọc Linh

• Dùng khoảng một nắm lá sâm Ngọc Linh rửa sạch, để ráo. Có thể dùng cả lá khô hoặc tươi.
• Cho lá trà vào bình, hãm cùng nước sôi trong vài phút là có thể sử dụng.

Làm trà với củ Sâm Ngọc Linh

• Củ sâm tươi đem rửa thật sạch rồi thái thành lát mỏng, chỉ cần dùng vài lát mỗi ngày, khoảng từ 1-2g là được.
• Cho sâm thái lát vào ấm, hãm với nước sôi trong 5 phút là có thể dùng được.

Dùng trà sâm sẽ giúp ổn định tinh thần, điều hòa máu huyết, đem đến một giấc ngủ ngon và sâu cho người dùng đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động ổn định hơn. Ngoài ra dùng trà sâm mỗi ngày còn đem đến tác dụng chống oxy hóa hiệu quả, từ đó làm đẹp da và tươi trẻ hơn cho các chị em phụ nữ.

Sâm hầm thuốc bắc

Sâm hầm thuốc bắc tuy có vị hơi đắng nhưng có tác dụng cực kỳ bổ dưỡng với những người đang bị suy nhược cơ thể, đặc biệt với những người mới ốm dậy hay đang điều trị các bệnh ung thư.

Cách thực hiện vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần dùng 5 – 6 lát sâm kết hợp với vài lát thuốc bắc để sắc thành thuốc, dùng tuần 1- 2 để tăng tác dụng bồi bổ cơ thể. Tham khảo thêm với hiệu thuốc để có thể định lượng phù hợp liều dùng trên sức khỏe.

Do bài thuốc này khá đắng nên nhưng người mệt mỏi chán ăn hay cơ thể quá yếu thường không muốn sử dụng. Tuy nhiên chỉ cần sử dụng qua 1-2 thang người bệnh sẽ thấy các dấu hiệu phục hồi của sức khỏe cực kỳ nhanh chóng.

Nấu cháo với sâm Ngọc Linh

Cháo sâm sẽ có vị dễ chịu, dễ ăn, dễ tiêu hóa hơn nên những người bị suy nhược, mới ốm dậy, người đang bị thương nên ưu tiên dùng cách này hơn.

Cách thực hiện cũng rất đơn giản như sau

• Dùng 3g sâm Ngọc Linh đã được rửa sạch đem nấu dùng nước sạch khoảng 30 phút để các tinh chất trong sâm tiết ra hết.
• Cho thêm gạo trắng vào nấu tiếp đến khi nhuyễn thành cháo, nêm nếm cho vừa ăn rồi tắt bếp. Dùng ngay khi còn nóng để thấy tác dụng tốt nhất của món ăn.

Một số lưu ý khi sử dụng Sâm Ngọc Linh

Dù sâm Ngọc Linh thực sự là một thảo dược quý hiếm và lành tính tuy nhiên nếu có nhu cầu sử dụng bạn vẫn nên chú ý một số vấn đề sau để đảm bảo tốt nhất cho sức khỏe.

Đối tượng nào không nên dùng Sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh thực sự rất tốt nhưng không phải ai cũng có thể dùng. Đặc biệt là những đối tượng sau

• Phụ nữ đang mang thai không nên dùng sâm vì thảo dược này kích thích tăng sản sinh các hormone nữ và có thể gây ra những ảnh hưởng không tốt cho thai nhi
• Những người bị đau bụng do thể hàn, hoặc gặp các rối loạn tiêu hóa đầy bụng, chướng bụng
• Người bị mất ngủ không nên dùng vào buổi tối
• Những người bị huyết áp cao cũng không nên dùng Sâm Ngọc Linh vì có thể gây tăng huyết áp cao đột ngột vô cùng nguy hiểm.
• Những trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng, còi xương gầy gò có thể dùng với những số lượng thấp. Tuy nhiên, đối với trẻ khỏe mạnh bình thường nên hạn chế việc dùng sâm vì có thể kích thích tăng trưởng sớm, có thể gây béo phù hay dậy thì sớm với bé gái.

Sâm Ngọc Linh có tác dụng phụ không

Cho đến thời điểm hiện tại chưa có bất cứ trường hợp nào gặp phải các tác dụng phụ hay nguy hiểm đến sức khỏe nếu dùng với một liều lượng phù hợp.  Các thử nghiệm khí bằng cách sử dụng bột rễ cây sâm trong liều lượng 10.6g/kg và 34g/kg thể trọng đều cho thấy không có bất cứ triệu chứng bất thường nào xảy ra.

Trong trường hợp dùng quá liều với một trong số các đối tượng trên có thể gây ra một số triệu chứng như tiêu chảy, chướng bụng hay mất ngủ do kích thích thần kinh quá mức. Vì vậy các bác sĩ và chuyên gia cũng khuyến khích chỉ nên dùng 2 – 6g sâm mỗi ngày để đảm bảo tốt nhất cho sức khỏe.

Một số kiêng kỵ với sâm Ngọc Linh

Để đảm bảo sâm phát huy hết các tác dụng và dược tính trên sức khỏe , bạn cần chú ý những vấn đề sau đây

• Không ăn hải sản và củ cả khi đang dùng Sâm Ngọc Linh vì những thực phẩm này có thể loại bỏ các tính chất của sâm.
• Không nên uống nước trà cùng lúc với nước thuốc sắc từ sâm vì có thể làm tương tác tác dụng. Tốt nhất không nên dùng trà hoặc nếu bắt buộc phải dùng thì cần cách nhau ít nhất 2 tiếng.
• Chỉ nên ấm đất, hoặc sể để ngâm rượu. Tương tự chỉ nên dùng nên dùng bình thuỷ tinh để ngâm rượu. Hạn chế dùng các bình nhựa hay kim loại vì không thực sự tốt.
• Nếu đang điều trị bệnh lý nào khác cần phải dùng thuốc thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tương tác giữa các chất.
• Không sử dụng rượu bia và các chất kích thích khác.
• Kết hợp với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt thật hợp lý nếu muốn cải thiện bệnh tốt nhất.

Cách phân biệt sâm Ngọc Linh thật và giả

Như đã nói sâm Ngọc Linh hiện đang có số lượng khá hạn chế nên mức giá cực kỳ đắt đỏ, thậm chí có thể lên đến vài trăm triệu đồng với những loại sâm lâu năm. Vì thế không ít người vì ham lợi mà độn thêm một số loại củ hoặc các loại sâm khác có hình dáng tương tự để kiếm lời.

Nếu sử dụng sâm giả không chỉ làm tiền mất mà con có nguy cơ mắc các bệnh khác nếu loại củ sâm “giả ” có độc tính. Để tránh tình trạng tiền mất tật mang thì bạn nên tham khảo cách nhận biết sau đây:

• Đốt mắt (sẹo) ở thân: Đốt của sâm Ngọc Linh thường không sâu như các loại sâm bình thường mà nông hơn. Sâm từ 3 năm tuổi mới bắt đầu có đốt và các đốt này sẽ mọc đối xứng nhau. Củ sâm càng nhiều đốt thì giá trị càng quý và đắt đỏ.
• Mặt cắt: Sâm Ngọc Linh thật khi cắt đôi sẽ thấy mặt cắt bên trong màu vàng nhạt, mịn. Đặc biệt ranh giới giữa vỏ và ruột rất rõ ràng. Trong khi đó củ sâm giả bên trong thường có màu nâu tím, vỏ và ruột có màu sắc hơi lẫn lộn.
• Màu sắc: Sâm thật thời có ruột màu vàng hoặc màu nâu sẫm tùy khu vực trồng.
• Mùi vị: Sâm Ngọc Linh thật thường có mùi thơm dịu, vị đắng, sau ăn sẽ thấy động lại vị ngọt thanh trong miệng. Sâm giả sẽ có mùi khá hắc với vị đắng đậm rất khó ăn.

Giá Sâm Ngọc Linh

Giá Sâm Ngọc Linh còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như khu vực trồng, tuổi đời, hình dáng, cân nặng và cả thời điểm mua. nếu nhu cầu mua tăng cao thì mức giá từ trên một trăm triệu cũng có thể tuy nhiên không phải có tiền là có thể mua được sâm thì số lượng hạn chế nên việc buôn bán sâm cũng bị tiết chế lại khá nhiều. Vì vậy thực tế không có mức giá niêm yết cho loại thảo dược quý này.

Nhìn chung, mức giá của Sâm Ngọc Linh có thể giao động như sau

• Đối với sâm tươi tự nhiên:  50 – 150 triệu/ kg cho củ nhỏ và 50 – 200 triệu/ kg cho các củ lớn có hình dáng đẹp. Những củ vừa có dáng đẹp vừa có tuổi đời lâu thì mức giá có thể lên tới hàng tỷ đồng
• Đối với sâm tươi nhân tạo: Dao động từ khoảng 55 – 80 triệu/ kg.
• Đối với sâm khô: cao gấp khoảng 5 – 6 lần sâm tươi do cứ 5kg sâm tươi thìu mới thu về được 1 kg sâm khô.
• Lá sâm: Lá sâm có mức giá ổn hơn rất nhiều, chỉ 6- 10 triệu/ kg.

Tốt nhất nếu có nhu cầu bạn nên trực tiếp đến các khu vực đang trồng loại thảo dược này như KonTum hay Quảng Nam để mua nhằm đảm bảo đúng chất lượng nhất. Bên cạnh đó, hiện nay một số cơ sở thuốc cũng có phân phối loại dược liệu quý này, bạn nên tìm đến các cơ sở uy tín để tham khảo.

Hy vọng những chia sẻ trên đây đã đem đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích về sâm Ngọc Linh – một trong những thảo dược thượng hạng quý nhất nước ta hiện nay. Hãy tìm hiểu thật kỹ về các cơ sở phân phối sâm Ngọc Linh trước khi mua để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho chính bản thân và những dùng xung quanh.