Dị ứng mỹ phẩm: Dấu hiệu và cách xử lý hiệu quả

Thiếu cẩn trọng trong việc lựa chọn, cộng thêm dùng mỹ phẩm không đúng cách sẽ rất dễ gây dị ứng, nhất là ở những người có làn da nhạy cảm. Đối với tình trạng dị ứng mỹ phẩm, cần biết cách xử lý đúng đắn để tránh da bị tổn thương nặng và ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Dị ứng mỹ phẩm là gì? Dấu hiệu nhận biết

Dị ứng mỹ phẩm thuật ngữ đề cập đến tình trạng làn da bị nổi mẩn đỏ, sẩn ngứa hay mụn mủ khi có tiếp xúc với các thành phần trong sản phẩm trang điểm hoặc chăm sóc da. Tình trạng này thường xảy ra ở những vùng da mỏng và nhạy cảm, điển hình nhất là dị ứng da mặt.

Theo nhận định từ các chuyên gia Da liễu, những thành phần trong mỹ phẩm dễ gây dị ứng nhất bao gồm chất bảo quản, cồn, chì, dầu khoáng và hương liệu. Chúng có thể khiến cho các lỗ nang lông bị bít tắc, gây kích thích và làm bùng phát các triệu chứng dị ứng.

Tình trạng dị ứng mỹ phẩm thường kích hoạt khi dùng mỹ phẩm không phù hợp hoặc sai cách khiến da bị nổi mẩn đỏ, kích ứng và ngứa ngáy. Nếu bị nhẹ, triệu chứng sẽ có xu hướng thuyên giảm sau khoảng 1 – 2 ngày ngưng dùng sản phẩm. Tuy nhiên ở các trường hợp nặng, làn da có thể sưng lên, viêm nhiễm nặng, nổi mụn mủ trên bề mặt, làm da mỏng, khô ráp và gây đau rát nhiều.

Sau đây là các dấu hiệu dị ứng mỹ phẩm thường gặp:

• Vùng da bị ảnh hưởng có dấu hiệu đỏ ửng lên, nóng rát và châm chích
• Trên bề mặt da xuất hiện nhiều mẩn đỏ với những kích thước to nhỏ khác nhau
• Da trở nên sần sùi, khô ráp và kém mềm mịn
• Đôi khi còn có thể xuất hiện các mụn nước nhỏ li ti hay mụn viêm sưng to
• Tổn thương da có thể gây ngứa ngáy và đau rát từ âm ỉ cho đến dữ dội
• Da có thể bị đổ quá nhiều dầu thừa hay bị khô ráp, bong tróc vảy
• Làn da bị dị ứng thường trở nên mỏng, nhạy cảm và rất dễ bắt nắng

Nguyên nhân gây dị ứng mỹ phẩm

Các triệu chứng dị ứng thường sẽ bùng phát ngay sau khi sử dụng các sản phẩm trang điểm, chăm sóc hoặc bảo vệ da. Nguyên nhân có thể là do:

1. Dùng sản phẩm mỹ phẩm chứa thành phần dễ gây kích ứng

Những người có làn da nhạy cảm thường rất dễ bị kích ứng với một số thành phần có hoạt chất mạnh ở trong mỹ phẩm. Theo phân tích của các chuyên gia Da liễu, các loại mỹ phẩm có chứa nhiều chất bảo quản, cồn, chì, hương liệu, xà phòng, dầu khoáng sẽ có khả năng gây dị ứng cao hơn so với các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên.

2. Sử dụng sản phẩm không phù hợp

Các chuyên gia Da liễu khuyến cáo, khi lựa chọn mỹ phẩm cần chú ý lựa chọn theo tính chất loại da (dầu, khô, hỗn hợp, nhạy cảm) và độ tuổi. Nếu sai lầm trong cách lựa chọn không chỉ làm bùng phát triệu chứng dị ứng mà còn khiến da bị suy yếu nghiêm trọng.

Người da khô nếu sử dụng các sản phẩm có tính kiềm dầu sẽ khiến cho tình trạng khô ráp diễn ra nghiêm trọng, làm suy yếu hàng rào bảo vệ da. Ngược lại, người da dầu nếu dùng sản phẩm có độ ẩm cao, da có thể bị bít tắc rất dễ nổi mẩn, ngứa ngáy.

3. Dùng mỹ phẩm không đúng cách

Các chuyên gia cho biết, việc dùng mỹ phẩm không đúng cách theo chỉ dẫn từ nhà sản xuất cũng là một nguyên nhân khiến nhiều người bị dị ứng. Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý đến trình tự sử dụng chúng. Nguy cơ dị ứng cũng cao hơn nếu dùng mỹ phẩm không theo trình tự thích hợp.

4. Dùng sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc

Đây cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp khiến bạn bị dị ứng với mỹ phẩm. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều các địa chỉ bán mỹ phẩm kém chất lượng, chứa nhiều thành phần gây hại cho da.

Điển hình nhất là các loại kem trộn, kem dưỡng trắng cấp tốc có chứa chất tẩy mạnh và cả corticoid. Nếu thiếu cẩn trọng, dùng sản phẩm kém chất lượng thì da sẽ bị hư hại và tổn thương, lâu dài còn khiến da bị bào mòn, tăng nguy cơ lão hóa.

5. Kết hợp các loại mỹ phẩm không đúng cách

Cần nhớ rằng, một số các thành phần có trong từng loại mỹ phẩm cụ thể có thể gây ra phản ứng phụ khi kết hợp với nhau. Thường gặp nhất là BHA kết hợp với Retinol, Vitamin C kết hợp với Niacinamide hay AHA kết hợp với Vitamin C…

Trường hợp kết hợp các sản phẩm mỹ phẩm có chứa các thành phần này lại với nhau thì da sẽ dễ bị thay đổi độ pH một cách đột ngột. Từ đó làm tăng nguy cơ bị dị ứng.

6. Trang điểm quá dày

Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng dị ứng phổ biến trên vùng da mặt. Bởi so với các vùng da khác thì da mặt thường xuyên sử dụng các sản phẩm trang điểm.

Trang điểm quá dày sẽ gây bít tắc lỗ nang lông và làm cản trở quá trình bài tiết mồ hôi trên da. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến cho da bị suy yếu, dễ nổi mụn và dị ứng.

7. Các yếu tố rủi ro khác

Bên cạnh những nguyên nhân chính kể trên thì một số yếu tố dưới đây cũng được cho là có liên quan:

• Làn da có đặc tính mỏng, dễ mẩn cảm
• Những người có cơ địa quá nhạy cảm
• Vệ sinh da kém
• Trước khi lấy mỹ phẩm không vệ sinh tay và dụng cụ

Dị ứng mỹ phẩm có tự hết không? Bao lâu thì hết?

Theo nhận định từ các chuyên gia Da liễu, dị ứng mỹ phẩm có tự hết hay không còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Đặc biệt là mức độ dị ứng, yếu tố cơ địa cộng thêm cách chăm sóc của mỗi trường hợp.

• Trong trường hợp bị dị ứng nhẹ, làn da khỏe và chú ý vệ sinh da đúng cách thì các tổn thương có thể giảm dần và có xu hướng biến mất chỉ sau khoảng 3 – 5 ngày mà chưa cần can thiệp điều trị y tế.
• Tuy nhiên với các trường hợp nặng, da mỏng và nhạy cảm, cùng với đó là chăm sóc không đúng cách thì tổn thương da có thể lan rộng, gây mụn mủ, thâm sẹo. Lúc này, tình trạng dị ứng thường không thể tự khỏi mà bắt buộc phải sử dụng thuốc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Thực tế cho thấy rằng, đa phần các trường hợp bị dị ứng mỹ phẩm đều có xu hướng thuyên giảm hoàn toàn sau khoảng 7 – 20 ngày nếu chăm sóc và điều trị đúng cách.

Dị ứng mỹ phẩm có ảnh hưởng gì không?

Đa phần các trường hợp dị ứng mỹ phẩm đều không quá nghiêm trọng. Đây là tình trạng thường gặp, tuy nhiên cần chú ý hơn khi nó xảy ra ở vùng da nhạy cảm như da mặt.

Nếu không sớm can thiệp và điều trị thì các triệu chứng như mụn nhọt, mẩn ngứa cùng với thói quen cào gãi sẽ rất dễ gây viêm da. Tình trạng viêm da dị ứng có khả năng để lại thâm sẹo, gây mất thẩm mỹ và tác động xấu tới tâm lý sau điều trị.

Hơn nữa, tình trạng nổi ban, sưng viêm, ngứa ngáy còn khiến cho làn da trở nên nhạy cảm hơn. Da sẽ dễ bị bắt nắng, lão hóa, trên bề mặt da dễ xuất hiện nếp nhăn và thâm sạm.

Cách xử lý đúng đắn khi bị dị ứng mỹ phẩm

Các triệu chứng dị ứng mỹ phẩm thường sẽ nhanh chóng thuyên giảm nếu bạn sớm phát hiện và có cách xử lý đúng đắn. Tùy thuộc vào mức độ của triệu chứng để có thể áp dụng những biện pháp chăm sóc và điều trị phù hợp.

Khi không may bị dị ứng mỹ phẩm, cần chú ý đến các vấn đề dưới đây:

1. Tẩy trang và vệ sinh da sạch sẽ

Sau khi trên da kích hoạt các triệu chứng dị ứng như phát ban da, nổi sẩn ngứa, bạn cần ngay lập tức tẩy trang và rửa sạch da. Điều này sẽ loại bỏ được các thành phần gây kích ứng da.

Bạn nên vệ sinh da bằng nước mát để làm dịu hiện tượng sưng viêm và cải thiện cơn ngứa. Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng giải pháp chườm lạnh lên mụn viêm và sẩn ngứa để giúp cải thiện tổn thương da.

2. Ngưng ngay loại mỹ phẩm đang dùng

Các chuyên gia Da liễu khuyến cáo, khi bị dị ứng bạn cần ngưng ngay các sản phẩm mỹ phẩm nghi ngờ là gây dị ứng. Trường hợp vẫn cố chấp sử dụng thì tổn thương trên da có thể nặng nề thêm và nhanh chóng lan tỏa trên phạm vi rộng.

Nếu không thể xác định được sản phẩm cụ thể gây dị ứng thì bạn cần ngưng tất cả các sản phẩm trang điểm và chăm sóc da đang dùng. Sau đó, có thể xem xét bảng thành phần của từng sản phẩm để khoanh vùng những sản phẩm có khả năng gây dị ứng cao.

Ngoài ra, bạn cũng có tìm gặp bác sĩ Da liễu để được hỗ trợ xác định nguyên nhân. Đồng thời tư vấn về các sản phẩm dưỡng da cũng như trang điểm phù hợp.

3. Dùng thuốc chữa dị ứng mỹ phẩm

Trong trường hợp các triệu chứng dị ứng kích hoạt ở mức độ nặng, tổn thương lan tỏa rộng và gây ngứa nhiều thì bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc. Có thể kết hợp cả thuốc bôi và thuốc uống để cải thiện nhanh triệu chứng và hạn chế tổn thương da tiến triển xấu.

Dưới đây là các loại thuốc có thể được kê toa trong điều trị dị ứng mỹ phẩm:

• Kem làm dịu da: Nhóm này có khả năng giảm viêm và ngứa nhẹ, thúc đẩy tốc độ phục hồi của làn da. A-derma, Eucerin, Bioderma… là những loại thường được bác sĩ chỉ định.
• Thuốc bôi có chứa corticoid: Nhóm thuốc này thường được chỉ định trong các trường hợp bị viêm nặng. Thuốc bôi chứa corticoid có khả năng khắc phục rất nhanh chóng tình trạng sưng viêm và ngứa ngáy. Tuy nhiên, chỉ được dùng khoảng 3 – 5 ngày, nếu lạm dụng có thể gây teo da, mỏng da, giãn mao mạch hay dày sừng nang lông…
• Thuốc kháng Histamine: Để làm giảm ngứa và tổn thương da trong các trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp các thuốc kháng dị ứng. Hiện nay, Chlorpheniramin, Cetirizin, Loratadin,… là những loại được dùng phổ biến trong điều trị dị ứng mỹ phẩm.
• Viên uống bổ sung vitamin C: Sẽ được cân nhắc kê toa ở liều cao để tăng cường sức đề kháng cho da trong trường hợp tổn thương bùng phát mất kiểm soát.

Nếu dùng thuốc đúng liều lượng và tần suất mà bác sĩ chỉ định thì các triệu chứng trên da thường có xu hướng giảm nhanh sau khoảng 3 – 5 ngày. Rất hiếm xảy ra trường hợp triệu chứng kéo dài dai dẳng trên 10 ngày.

4. Tận dụng thảo dược tự nhiên để làm giảm tổn thương

Dị ứng mỹ phẩm không chỉ khiến da bị nổi mẩn, ngứa ngáy mà còn khiến da bị khô ráp, đổ nhiều dầu hay để lại thâm sẹo sau điều trị. Chính vì vậy, bên cạnh việc dùng thuốc, bạn có thể tận dụng các nguyên liệu tự nhiên để dưỡng da và ngăn ngừa thâm sẹo.

• Sử dụng nha đam:

Nha đam có chứa nhiều thành phần dưỡng chất tốt cho sức khỏe của làn da như acid amin, vitamin và các chất chống oxy hóa. Nhờ đó mà giúp dưỡng ẩm, làm dịu da, khắc phục tình trạng khô ráp. Chỉ cần vệ sinh vùng da ảnh hưởng, lau khô rồi thoa đều gel nha đam lên và rửa lại sau đó 10 – 15 phút.

• Dùng mật ong và dầu oliu:

Hàm lượng polyphenol dồi dào trong mật ong sẽ giúp chống lại các gốc tự do và làm dày màng lipid bảo vệ da. Còn dầu oliu lại rất giàu Oleic acid có khả năng dưỡng ẩm sâu và làm giảm tình trạng khô ráp hay mỏng da.

Cần trộn đều 2 thìa mật ong nguyên chất cùng với 1/2 thìa dầu ô liu. Sau đó vệ sinh vùng da cần điều trị sạch sẽ, lau khô rồi thoa hỗn hợp này lên. Massage vài ba phút rồi rửa lại với nước ấm sau đó khoảng 5 phút.

• Sử dụng sữa chua và bột nghệ:

Sữa chua có chứa acid lactic và nhiều vitamin thiết yếu có tác dụng dưỡng ẩm và loại bỏ tế bào chết để giúp da mềm mịn. Còn nghệ lại dồi dào hoạt chất Curcumin và Beta-carotene có công dụng tiêu diệt các sắc tố melanin. Đồng thời có khả năng chống lão hóa, ngừa thâm sẹo và nuôi dưỡng làn da trắng sáng.

Bạn chỉ cần trộn đều 1/2 thìa tinh bột nghệ cùng với 2 thìa sữa chua không đường. Làm sạch và lau khô vùng da cần điều trị rồi thoa hỗn hợp này lên. Để yên trong khoảng 15 – 20 phút rồi rửa lại thật sạch với nước ấm.

5. Chú ý các biện pháp chăm sóc khác

Khi bị dị ứng, hàng rào bảo vệ da thường sẽ bị phá vỡ. Lúc này làn da của bạn sẽ trở nên suy yếu, nhạy cảm hơn bình thường và mất đi khả năng tự bảo vệ.

Vì vậy, trong suốt thời gian điều trị, cần chú ý chăm sóc tốt với các biện pháp sau:

• Uống nhiều nước, từ 2 – 2,5 lít mỗi ngày để đảm bảo độ ẩm tự nhiên cho da, ngăn ngừa tình trạng da khô ráp. Đồng thời thúc đẩy quá trình thanh thải độc tố dưới da, giúp tăng tốc độ phục hồi tổn thương.
• Tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất vào khẩu phần ăn. Điều này sẽ giúp nâng cao miễn dịch cho làn da và hỗ trợ làm giảm mức độ dị ứng.
• Tuyệt đối không cào gãi, cà xát hay kỳ cọ mạnh lên da để giải tỏa tình trạng ngứa ngáy. Thói quen này có thể khiến da bị trợt loét, chảy máu và dễ hình thành thâm sẹo.
• Bảo vệ da cẩn thận, chú ý che chắn và thoa kem chống nắng có chỉ số SPF trên 30 khi di chuyển ngoài trời.
• Dùng các sản phẩm dịu nhẹ, lành tính, có nguồn gốc tự nhiên để dưỡng ẩm cho da với tần suất 2 – 3 lần/ngày. Có thể trao đổi với bác sĩ Da liễu để được tư vấn về sản phẩm phù hợp.

Biện pháp ngăn ngừa tình trạng dị ứng mỹ phẩm

Tình trạng dị ứng mỹ phẩm có thể tái phát nhiều lần nếu bạn tiếp tục gặp sai lầm trong việc lựa chọn cũng như sử dụng mỹ phẩm. Nếu vấn đề dị ứng kích hoạt thường xuyên thì da thường sẽ bị tổn thương sâu, da bị bong tróc, khô ráp và dễ thâm sạm.

Sau khi điều trị bạn cần chủ động thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa sau đây:

• Thận trọng khi lựa chọn các loại sản phẩm chăm sóc da và trang điểm. Nếu bạn sở hữu làn da nhạy cảm thì nên tìm gặp bác sĩ Da liễu để được tư vấn về các sản phẩm an toàn và phù hợp.
• Nên ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc từ tự nhiên. Chú ý đến thành phần trong các sản phẩm, tốt nhất nên hạn chế các thành phần dễ gây dị ứng như chì, cồn, chất bảo quản, hương liệu, dầu khoáng…
• Sau khi dùng các sản phẩm trang điểm hay chống nắng cần chú ý tẩy trang và vệ sinh da sạch sẽ để tránh gây bít tắc lỗ chân lông, hình thành mụn và gây kích ứng.
• Đọc kỹ thông tin từ nhà sản xuất về cách dùng của từng sản phẩm để tránh việc sử dụng mỹ phẩm không đúng cách.
• Tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm kém chất lượng, có nguồn gốc và xuất xứ không rõ ràng.
• Để ngăn ngừa nguy cơ dị ứng, trước khi dùng mỹ phẩm trên phạm vi rộng cần test thử lên vùng da nhỏ.
• Thường xuyên vệ sinh các loại dụng cụ trang điểm, đồng thời rửa tay với xà phòng kháng khuẩn trước khi lấy mỹ phẩm.

Dị ứng mỹ phẩm là tình trạng tương đối phổ biến và đa phần không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu không chú ý can thiệp và điều trị đúng cách thì tổn thương có thể lan rộng và để lại hệ lụy lâu dài. Chính vì thế cần nghiêm túc chăm sóc và điều trị, đồng thời thực hiện các giải pháp dự phòng sau đó để bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe làn da.