Viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì, kiêng gì cho mau khỏi?

Viêm dạ dày ruột cấp là một dạng nhiễm trùng đường tiêu hóa, do nhiều nguyên nhân gây ra với các triệu chứng điển hình là tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, sốt, đau đầu, đau cơ… Các triệu chứng của bệnh thường nhẹ đi sau vài ngày khi có chế độ dinh dưỡng, chăm sóc phù hợp. Do đó, người bệnh cần xác định được viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì, kiêng gì mau khỏi để hỗ trợ tốt nhất cho quá trình hồi phục của cơ thể. 

Viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì?

Trước đây, người bệnh thường được khuyên là không nên ăn khi mắc viêm dạ dày ruột. Thế nhưng thực tế thì, theo các bác sĩ, người bệnh nên ăn bữa nhẹ và ăn ít theo khẩu vị của mình nếu bạn ăn được. Chế độ ăn uống rất quan trọng, đây cũng là lý do khiến nhiều người thắc mắc viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì kiêng gì. Hãy ăn sớm nhất khi có thể, song song với việc bù đắp nước thì người bệnh cũng cần bổ sung các nhóm thực phẩm sau:

1.Thức ăn có chứa tinh bột

Thức ăn chứa tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào và tốt nhất cho cơ thể.Tinh bột có tác dụng hỗ trợ chữa trị tiêu chảy và giúp hồi phục chức năng của dạ dày. Bên cạnh đó, nhờ vào khả năng thấm hút trong dạ dày rất hiệu quả mà những thực phẩm tinh bột được xem như những vách ngăn giúp làm giảm tiết axit trong dạ dày.

Một số thực phẩm chứa tinh bột mà người bệnh nên ăn có thể kể đến như: 

• Cháo gạo nếp
• Cơm nhão
• Các món ăn được chế biến từ bột gạo như bánh cuốn, bánh mì mềm,…
• Yến mạch nấu chín
• Khoai lang, khoai tây,…

Một loại thực phẩm có chứa nhiều tinh bột rất tốt cho người bị viêm dạ dày ruột cấp được sử dụng phổ biến hiện nay là bột yến mạch. Thực phẩm này có chứa nhiều gluxit và chất xơ, lại có hàm lượng cholesterol thấp nên không những rất phù hợp cho dạ dày người bệnh mà còn giúp làm giảm cơn đau.

Khi sử dụng những loại thực phẩm có chứa tinh bột, người bệnh nên lưu ý đến những thực phẩm tuy chứa nhiều tinh bột nhưng gây khó tiêu cho dạ dày điển hình như đỗ hay ngô và nên chế biến kỹ càng, nghiền nhỏ, làm nhuyễn và nấu nhừ trước khi ăn.

2. Viêm dạ dày ruột cấp nên ăn những món ăn loãng

Những món ăn loãng thường là nhóm thực phẩm dễ ăn dễ hấp thụ với người bệnh. Đối với người bị viêm dạ dày ruột, người bệnh thường có những triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy thường xuyên đi kèm với đó là cảm giác đau bụng, chán ăn. Điều này khiến cơ thể người bệnh mất nước hơn nữa còn dẫn đến suy nhược cơ thể có thể làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. 

Vì vậy, lựa chọn những loại thức ăn dễ ăn, dễ tiêu hóa mà vẫn có thể cung cấp vừa đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết là rất quan trọng. Không nên ép người bệnh ăn quá nhiều đặc biệt là những loại thực phẩm khô, rắn có thể gây áp lực cho dạ dày.Những món ăn loãng giúp dạ dày dễ tiêu, vừa có thể cung cấp nước lại  có thể giảm áp lực cho dạ dày, giúp dạ dày không mất thời gian co bóp.

Một số món ăn loãng tốt cho người bệnh: bột yến mạch, cháo loãng, canh trứng, súp,…

Khi chế biến cháo loãng có thể cho thêm thịt bằm để cháo được ngon hơn lại càng bổ dưỡng hơn. Ngoài ra cháo trứng hay canh trứng cũng là những lựa chọn rất tốt cho người bị viêm dạ dày ruột, nhưng đối với trứng thì cần lưu ý nấu chín trứng để đảm bảo không gây hại cho dạ dày.

3. Thực phẩm giàu protein, ít lipit, nhiều vitamin

Protein (đạm), vitamin hay lipit (chất béo) đều là những dưỡng chất thiết yếu của cơ thể. Protein, lipit  cung cấp năng lượng cho cơ thể, vitamin giúp nâng cao khả năng miễn dịch và giảm cơn đau dạ dày. Tuy nhiên khác với protein và vitamin, ăn nhiều thức ăn giàu chất béo sẽ khiến dạ dày khó tiêu, gây nên các bệnh như thừa cân hay béo phì. Điều này rất không tốt cho người bị viêm dạ dày cấp.

Nhưng lipit vẫn là một hợp chất có vai trò quan trọng đối với cơ thể. Vì vậy thay vì loại bỏ lipid ra khỏi phần ăn hoặc tránh ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo thì người bệnh có thể chọn những loại thực phẩm giàu protein, ít lipit và nhiều vitamin như thịt gà, thịt bò, cá, thịt lợn nạc,…

4. Viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì? – Rau quả tươi 

Tiêu chảy, nôn ói dẫn đến mất nước là tình trạng thường gặp ở người bị viêm dạ dày ruột cấp. Do đó, ngoài việc uống đủ nước thì người bệnh có thể lựa chọn ăn hoa quả hay rau tươi vừa là cách bổ sung nước cho cơ thể, vừa cung cấp đầy đủ vitamin và chất khoáng cần thiết. Với thắc mắc người bị viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì kiêng gì thì câu trả lời không thể bỏ qua chính là rau quả tươi.

Rau quả tươi là loại thực phẩm chứa nhiều nước, giàu vitamin, chất xơ rất tốt cho tiêu hóa,…bên cạnh đó rau quả tươi cũng chứa các chất dinh dưỡng vi lượng (là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng nhỏ nhưng lại là thành phần không thể thiếu) , các chất chống oxy hóa rất quan trọng và cần thiết.

Một số loại thực phẩm đặc biệt tốt cho người bị viêm dạ dày ruột cấp:

• Chuối chín: Chuối chín vừa có khả năng trung hòa nồng độ axit cao có trong dịch dạ dày vừa có tác dụng giảm viêm tấy và sưng phồng đường ruột. Ngoài ra chuối chín còn chứa chất pectin là một dạng chất xơ hòa tan rất tốt cho người bị tiêu chảy.
• Dưa hấu, dưa gang: cả dưa hấu và dưa gang đều chứa nhiều vitamin và nước giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ nên rất tốt cho người bị viêm dạ dày. Bên cạnh đó, dưa gang còn có nhiều tác dụng như thanh phế, nhuận tràng, chữa đại tiện táo bón rất tốt.
• Bơ:  Là loại trái cây không chỉ cung cấp nhiều vitamin và năng lượng cho cơ thể mà bơ còn rất tốt cho hệ tiêu hóa với khả năng làm giảm các cơn đau, rất tốt cho chữa trị viêm loét dạ dày.
• Khoai tây: Khoai tây có nhiều ưu điểm rất thích hợp đối với những người bị viêm dạ dày cấp vì nó chứa nhiều tinh bột và chất xơ nhưng lại rất mềm, dễ tiêu hóa và không gây kích ứng dạ dày. 

Một số lưu ý khi chế biến món ăn cho người bị viêm dạ dày cấp

• Những món ăn dành cho người bị viêm dạ dày cấp đều nên được băm nhỏ, nhất định phải nấu chín, ninh nhừ để cơ thể người bệnh có thể dễ dàng hấp thu cũng như giúp dạ dày dễ dàng tiêu hóa.
• Hạn chế các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn chiên, nướng,..vì những loại thức ăn này buộc dạ dày phải hoạt động rất mạnh để tiêu hóa. Thay vì ăn những loại thức ăn này thì nên thay đổi cách thức chế biến nguyên liệu thành những món luộc, hầm hoặc hấp.

 Những thực phẩm tốt cho người viêm dạ dày ruột cấp

Bên cạnh các thực phẩm đã kể trên, người bệnh nên tăng cường bổ sung các thực phẩm dưới đây để hỗ trợ tốt nhất cho quá trình hồi phục sức khỏe.Câu trả lời cho thắc mắc viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì kiêng gì cụ thể là:

1. Sữa chua

 Sữa chua có chứa rất nhiều các vi sinh vật probiotic giúp hỗ trợ tiêu hóa và bổ sung vi khuẩn có lợi cho đường ruột. Ngoài ra sữa chua còn giúp giảm thời gian và làm giảm các triệu chứng nghiêm trọng của bệnh viêm dạ dày cấp.

Cần lưu ý không phải tất cả các loại sữa chua đều có thể đem lại hiệu quả tốt cho đường ruột của người bệnh. Đối với sữa chua để có thể đem lại hiệu quả tốt nhất thì người bệnh nên chọn loại sữa chua nguyên chất, ít đường và ít chất béo. 

2. Trà hoa cúc

Thực tế cho thấy, mỗi ngày uống một tách trà hoa cúc không những giúp cơ thể cảm thấy sảng khoái mà còn đặc biệt tốt cho những người bị viêm dạ dày cấp.

Theo một nghiên cứu được tạp chí NCBI đăng tải thì trà hoa cúc có tác dụng chống viêm và quá trình oxy hóa, nhờ vậy mà có tác dụng giúp giảm các triệu chứng buồn nôn, nôn mửa. Ngoài ra thì trà hoa cúc còn giúp nâng cao hệ thống miễn dịch của cơ thể.

3. Viêm dạ dày cấp nên ăn gì? – Gừng

Tạp chí NCBI cũng từng đăng tải một nghiên cứu cho thấy rằng trà gừng cũng rất tốt cho người bệnh viêm dạ dày cấp vì nó giúp giảm các triệu chứng tiêu chảy, buồn nôn do bệnh gây ra.

Nhờ vào hợp chất phenolic có bên trong củ gừng mà khi bị đau bớt chợt người bệnh có thể sử dụng trà gừng để giúp giảm cơn đau một cách nhanh chóng. 

Có thể sử dụng trà gừng mỗi ngày, bên cạnh đó ngoài uống trà gừng người bệnh còn có thể sử dụng gừng bằng cách cho vào nước ấm hay các loại nước ép sinh tố để uống kèm. 

4. Bánh mì nướng

Bánh mì là loại thức ăn chứa nhiều tinh bột vì vậy có thể nói bánh mì nướng là một loại thực phẩm tuyệt vời cho người bị viêm đường ruột cấp vì nó không những tốt cho sức khỏe người bệnh mà còn rất ngon. Trong các loại bánh mì thì bánh mì nướng được làm từ ngũ cốc là lựa chọn tốt nhất cho sức khỏe. Người bánh có thể lựa chọn ăn bánh mì nướng thay cho bữa ăn sáng hoặc ăn thêm 2 – 3 lát bánh mì cho bữa sáng để giúp đường ruột hoạt động tốt hơn.

5. Nước hầm

Bổ sung một ít canh hầm vào khẩu phần ăn giúp cơ thể bổ sung một số protein và chất béo vừa đủ không ảnh hưởng nhiều đến dạ dày. Nước hầm giúp cho người bệnh bị nôn ói giảm cảm giác chướng bụng, đầy hơi, làm cho bụng cảm thấy dễ chịu hơn.

Một số loại nước hầm được hầm từ rau củ hay hầm xương gà sẽ rất tốt cho người bị viêm dạ dày cấp. Khi uống canh nên nêm nếm ít gia vị và  cần chú ý đến nhiệt độ của canh, uống canh hầm quá nóng hoặc quá lạnh đều không tốt cho sức khỏe người bệnh. 

6. Bánh quy

Bánh quy có thành phần dinh dưỡng ở mức trung tính, với hàm lượng dinh dưỡng vừa đủ là một loại thực phẩm rất tốt đối với người bị viêm dạ dày cấp gây thiếu hụt dinh dưỡng.

Khi sử dụng bánh quy, người bệnh nên chọn ăn những loại bánh quy ít ngọt, không chứa các chất tạo ngọt, chất tạo màu, đường tổng hợp hay kem béo để tránh những nhóm chất này gây ảnh hưởng tạo ra phản ứng với đường ruột.

7. Gạo

Như đã đề cập, gạo là một loại thực phẩm rất tốt cho những người bị viêm dạ dày cấp. Người bệnh nên sử dụng gạo để nấu thành cháo loãng vừa là cách để cung cấp tinh bột cho cơ thể vừa giúp cơ thể dễ dàng hấp thu.

Bị viêm dạ dày ruột cấp nên kiêng ăn gì?

Với thắc mắc bị viêm dạ dày ruột cấp ăn gì kiêng gì, để tránh tình trạng mất nước, suy nhược cơ thể nghiêm trọng ảnh hưởng đến quá trình hồi phục, người bệnh cũng cần kiêng một số thực phẩm dưới đây:

1. Thực phẩm giàu chất béo

Thực tế, nguyên tắc trong dinh dưỡng cho người mắc viêm dạ dày ruột cấp chính là không ăn các thực phẩm khiến bản thân bị đau bụng, đầy bụng, dị ứng, khó chịu. Cần hạn chế, kiêng ăn những thực phẩm giàu chất béo, nhiều dầu mỡ vì chúng làm kích thích nhu động ruột, gây cứng dạ dày. 

Kể cả khi dạ dày và đường ruột khỏe mạnh thì các thực phẩm này cũng nằm trong danh sách hạn chế. Do đó, khi mắc viêm dạ dày ruột cấp, bạn nên loại bỏ các thực phẩm như thức ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh… ra khỏi khẩu phần ăn của mình để giảm áp lực cho hệ tiêu hóa

2. Sữa và sản phẩm từ sữa

Sữa và các chế phẩm từ sữa cũng không tốt cho người gặp vấn đề về tiêu hóa. Sữa và đường có thể làm tình trạng tiêu chảy ở người bệnh thêm nghiêm trọng hơn, chúng gây áp lực cho dạ dày, dễ khiến bạn bị khó tiêu tạm thời. Vì thế, tốt nhất khi chưa phục hồi, bạn nên hạn chế dùng sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai, sữa béo… Tuy nhiên, bạn lại có thể sử dụng sữa chua để bổ sung lợi khuẩn cho đường tiêu hóa, kích thích hoạt động của đường ruột. 

3. Chất xơ

Thực phẩm giàu chất xơ rất tốt cho hệ tiêu hóa và sức khỏe. Thế nhưng, chất xơ lại gây khó tiêu, cần nhiều thời gian để tiêu hóa, trong khi đó, nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn của người bệnh lại là chế độ ăn uống ít chất tồn dư. Tức là cần hạn chế ăn thực phẩm nhiều chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây khô, các loại hạt… Việc hạn chế các thực phẩm này giúp giảm triệu chứng đầy hơi, tiêu chảy, chướng bụng, co thắt dạ dày… do viêm dạ dày đường ruột gây ra.

4. Thực phẩm cay nóng

Các thực phẩm cay nóng vốn không tốt cho sức khỏe, ngay cả khi đường ruột, dạ dày khỏe mạnh thì bạn cũng chỉ nên ăn với một lượng nhất định. Trong trường hợp đang gặp phải tình trạng viêm dạ dày đường ruột, nếu sử dụng các thực phẩm này sẽ khiến các triệu chứng nghiêm trọng, cơn đau dạ dày cũng trở nên nghiêm trọng hơn. Các thực phẩm này là tỏi, ớt, hành, tiêu…

5. Rượu bia, chất kích thích

Với thắc mắc viêm dạ dày ruột cấp ăn gì kiêng gì thì người bệnh cần kiêng caffeine và rượu. Lý do là:

• Caffeine hoạt động như một chất lợi tiểu, nếu sử dụng sẽ khiến bạn đi tiểu nhiều lần dẫn đến mất nước. Sử dụng caffeine khi hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề cũng gây ra tình trạng đi ngoài phân lỏng, tiêu chảy.
• Rượu bia gây kích ứng, bào mòn niêm mạc dạ dày, ruột. Đặc biệt, rượu bia còn khiến cơ thể tăng cường sản sinh dịch axit dạ dày, khiến triệu chứng nôn mửa, viêm dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn.

6. Thực phẩm khác

Một số thực phẩm cần thêm vào danh sách nên kiêng của người bệnh bao gồm:

• Dưa muối
• Bắp rang bơ
• Nước ép hoa quả chưa bỏ bã hoặc có hạt
• Đậu phụ, đậu lăng
• Rau củ nấu chín như súp lơ, hành tây, bắp cải
• Bơ đậu phộng có hạt
• Bánh mì nguyên hạt
• Vỏ rau củ, trái cây…

Lời khuyên cho người bị viêm dạ dày ruột cấp

Viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì kiêng gì là vấn đề mà người bệnh không nên bỏ qua. Khi mắc viêm dạ dày ruột cấp, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng ít chất tồn dư là điều cần thiết, tức là nên hạn chế các thực phẩm không tiêu hóa hết với mục tiêu giảm số lần đi tiêu và số lượng phân. Tuy nhiên, chế độ ăn uống này chỉ nên uống dụng trong thời gian ngắn, sau khi đường ruột đã ổn định thì nên khôi phục chế độ ăn giàu chất xơ. 
• Cần đa dạng khẩu phần ăn để tạo cảm giác ngon miệng và bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể, hạn chế tối đa các thực phẩm chứa nhiều chất phụ gia để không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
• Bổ sung đủ lượng nước cần thiết, hãy uống ít nhất 200ml nước sau mỗi lần tiêu chảy, nếu nôn ói thì sau 5 – 10 phút hãy uống nước lại, nhấp từ từ từng ngụm để cung cấp đủ lượng nước đã mất
• Thức ăn phải được chế biến kỹ, nên “ăn chín uống sôi”, tránh thức ăn quá nóng để không làm tổn thương dạ dày
• Khi chế biến để dễ tiêu hóa, nên băm nhỏ, ninh nhừ, nấu chín kỹ cho cơ thể dễ hấp thu, nhất là khi cơ thể còn suy yếu, tuy nhiên cũng tránh ăn quá nhiều để không gây áp lực cho hệ tiêu hóa

Trên đây là một số thông tin giúp bạn giải đáp thắc mắc viêm dạ dày ruột cấp nên ăn gì kiêng gì hỗ trợ tốt cho quá trình phục hồi. Điều quan trọng nhất khi mắc viêm dạ dày ruột chính là người bệnh phải cung cấp nước để ngăn cản tình trạng bị mất nước cho cơ thể và ăn bình thường nhất có thể.