Bị viêm âm đạo khi mang thai: Cách điều trị và lưu ý cần nhớ

Viêm âm đạo khi mang thai là tình trạng phổ biến ở bà bầu do nhiều nguyên nhân gây ra. Thường liên quan tới thay đổi nội tiết tố, căng thẳng, stress quá mức, vấn đề vệ sinh vùng kín… Cần điều trị kịp thời và đúng cách để hạn chế ảnh hưởng tới sức khỏe thai kỳ.

Vì sao bà bầu dễ mắc bệnh viêm âm đạo?

Viêm âm đạo là thuật ngữ đề cập đến tình trạng sưng viêm, nhiễm trùng xảy ra ở âm đạo – bộ phận quan trọng trong cơ quan sinh dục nữ. Bệnh lý này thường xảy ra do các tác nhân vi khuẩn, virus, nấm men hay tạp trùng phát triển quá mức. Có thể liên quan tới giảm nồng độ estrogen, mất cân bằng môi trường âm đạo hay một số rối loạn khác.

Trên thực tế, viêm âm đạo là bệnh phụ khoa phổ biến ở nữ giới. Đa phần các chị em đều có thể mắc phải bệnh lý này tại ít nhất một thời điểm trong đời. Phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản và đã quan hệ tình dục sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Trong đó, bệnh viêm âm đạo được cho là rất dễ kích hoạt trong thai kỳ.

Mang thai là thời điểm nhạy cảm. Mẹ bầu phải đối mặt với nhiều thay đổi của cơ thể. Điển hình như suy giảm miễn dịch, thay đổi nội tiết tố, dễ bị căng thẳng, stress… Chính các yếu tố này sẽ làm tăng nguy cơ phát triển của các vấn đề sức khỏe bất thường. Và bệnh viêm âm đạo là một trong số đó.

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây bệnh viêm âm đạo khi mang thai:

1. Rối loạn nội tiết tố

Khi mang thai, các hormone nội tiết trong cơ thể phụ nữ có sự thay đổi thất thường. Dễ thấy nhất là sự gia tăng nhanh chóng của hormone progesterone và estrogen. Đây được cho là nguyên nhân chính kích hoạt các vấn đề sức khỏe bất thường.

Các chuyên gia cho biết, nồng độ estrogen trong cơ thể thay đổi có thể dẫn tới sự thay đổi pH trong môi trường âm đạo. Điều này sẽ tạo môi trường thuận lợi cho các loại nấm men và hại khuẩn sinh sôi. Chúng sẽ tấn công, gây tổn thương niêm mạc và kích hoạt tình trạng viêm nhiễm.

Ngoài ra, tình trạng rối loạn nội tiết tố khi mang thai còn khiến bà bầu gặp phải nhiều vấn đề bất thường khác. Điển hình như căng thẳng, lo âu, mệt mỏi, da đen sạm, thâm nám…

2. Vệ sinh vùng kín không đúng cách

Thói quen vệ sinh vùng kín ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của cơ quan sinh dục nữ. Nhiều bà bầu bị viêm âm đạo có thể là do không chú ý đến vấn đề này. Vùng kín bị hầm bí, ẩm ướt sẽ tạo điều kiện cho tác nhân gây hại phát triển và gây viêm nhiễm.

Một số thói quen như không thường xuyên vệ sinh vùng kín hay vệ sinh không đúng cách, thụt rửa vào sâu bên trong âm đạo là vấn đề mà nhiều bà bầu gặp phải. Ngoài ra, nhiều người còn dùng các sản phẩm vệ sinh, sữa tắm có chữa xà phòng và hương liệu. Đây là những yếu tố rất dễ gây mất độ cân bằng pH trong môi trường âm đạo.

3. Quan hệ tình dục không an toàn

Trong nhiều trường hợp, nữ giới vẫn được phép quan hệ tình dục khi mang thai. Tuy nhiên cần quan hệ đúng cách để tránh gặp phải các vấn đề rủi ro.

Trên thực tế, nhiều cặp vợ chồng không sử dụng các biện pháp bảo vệ trong quan hệ tình dục khi người vợ đang mang thai. Vấn đề này có thể khiến các tác nhân gây hại từ bên ngoài dễ dàng xâm nhập vào âm đạo.

Quan hệ tình dục giúp bà bầu giải tỏa căng thẳng rất tốt. Tuy nhiên, việc quan hệ không an toàn khi mang thai được cho là nguyên nhân khá phổ biến khiến cho nhiều bà bầu bị viêm âm đạo.

4. Suy giảm sức đề kháng

Khi mang thai, sức đề kháng của nữ giới thường suy giảm. Đặc biệt là một số thay đổi trong hệ thống miễn dịch có thể làm tăng tính mẫn nhiễm của nhiều mầm bệnh. Điều này tạo cơ hội cho các loại hại khuẩn, nấm men và tạp trùng dễ dàng xâm nhập vào vùng kín. Đồng thời kích hoạt nhiễm trùng và tổn thương niêm mạc âm đạo.

5. Căng thẳng quá mức

Tâm lý lo lắng, căng thẳng là vấn đề thường thấy ở các bà bầu. Đặc biệt là trong lần đầu mang thai. Tình trạng này kéo dài có thể sẽ làm tăng nguy cơ bị viêm âm đạo và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Căng thẳng quá mức có thể ảnh hưởng đến khả năng tự bảo vệ của cơ thể. Hơn nữa còn gây rối loạn hormone và làm thay đổi môi trường âm đạo. Đồng thời tạo điều kiện cho các phản ứng viêm trong cơ thể phát triển mạnh.

6. Tăng thân nhiệt

Khi mang thai, không chỉ nhiều hormone trong cơ thể có sự thay đổi mà tỷ lệ trao đổi chất cũng sẽ khiến cho cơ thể hoạt động nhiều hơn. Từ đó khiến thân nhiệt ở bà bầu có xu hướng tăng.

Thân nhiệt càng tăng cao thì nhiệt độ ở vùng kín cũng sẽ cao hơn. Điều này tạo môi trường thuận lợi cho nhiều loại hại khuẩn và nấm men phát triển. Đặc biệt lá nấm Candida gây viêm âm đạo.

7. Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống khi mang thai cũng ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của vùng âm đạo. Nhiều bà bầu thường có thói quen ăn nhiều đường và đồ ngọt trong thai kỳ. Điều này vô tình cung cấp dưỡng chất và năng lượng để nấm men phát triển. Thực tế cho thấy, mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ thì có nhiều nguy cơ bị viêm âm đạo do nấm hơn.

Dấu hiệu nhận biết viêm âm đạo khi mang thai

Triệu chứng của bệnh viêm âm đạo khi mang thai cũng tương tự như ở các trường hợp khác. Tuy nhiên biểu hiện của triệu chứng có thể nặng nề hơn do có nhiều yếu tố tác động.

Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

• Tiết nhiều dịch âm đạo hơn bình thường
• Khí hư có màu trắng đục, vàng hoặc xanh kèm theo mùi tanh hôi khó chịu
• Ngứa ngáy và nóng rát ở vùng cửa mình
• Khó chịu khi đi tiểu
• Đau bụng dưới
• Đau rát và đôi khi còn bị chảy máu khi quan hệ tình dục

Ngoài ra, tùy thuộc vào từng tác nhân gây viêm mà triệu chứng có thể khác nhau ở mỗi bà bầu. Cụ thể như sau:

– Nhiễm khuẩn âm đạo:

Bà bầu bị viêm âm đạo do nhiễm khuẩn chiếm khoảng 20% tổng số trường hợp. Triệu chứng kích hoạt khi một số hại khuẩn trong âm đạo phát triển quá mức. Các dấu hiệu nhận biết thường bao gồm:

• Ngứa ngáy vùng kín
• Dịch tiết âm đạo có màu trắng đục và mỏng
• Đau rát, khó chịu khi đi tiểu

– Viêm âm đạo do Trichomonas:

Trichomonas là loại ký sinh trùng có khả năng lây qua đường tình dục. Phụ nữ mang thai rất dễ bị viêm âm đạo khi quan hệ tình dục không an toàn với bạn tình nhiễm mầm bệnh. Các dấu hiệu nhận biết bao gồm:

• Ra khí hư có bọt, màu vàng hay xanh lá
• Vùng kín bốc mùi hôi khó chịu
• Ngứa âm đạo
• Đau và ngứa rát khi quan hệ tình dục

– Nhiễm nấm Candida âm đạo:

Nấm Candida sống trong âm đạo của nữ giới nhưng bình thường chúng không gây hại. Tuy nhiên một số yếu tố kích hoạt trong thai kỳ có thể khiến loại nấm men này sinh sôi mạnh và gây viêm. Dấu hiệu nhiễm trùng âm đạo do nấm Candida bao gồm:

• Âm đạo khô, sưng đỏ và ngứa
• Khí hư đặc có màu trắng hoặc vàng và đôi khi có mùi hôi
• Đau rát khi đi tiểu hay khi quan hệ tình dục

– Viêm âm đạo do nhiễm Strep B:

Strep B là loại vi khuẩn có thể tồn tại trong nhiều môi trường như âm đạo, đường tiêu hóa và trực tràng. Khi bị nhiễm số lượng lớn Strep B, bà bầu có khả năng cao bị viêm âm đạo. Triệu chứng thường là:

• Đi tiểu nhiều lần, nước tiểu đục
• Đau và nóng rát khi tiểu
• Đau vùng bụng dưới

Khi nhận thấy các triệu chứng bất thường, tốt nhất mẹ bầu nên chủ động đi khám bác sĩ. Bệnh viêm âm đạo nếu sớm phát hiện và can thiệp có thể dễ dàng kiểm soát. Từ đó làm giảm mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Ảnh hưởng của bệnh viêm âm đạo khi mang thai

Bệnh viêm âm đạo thường không quá nguy hiểm và có thể dễ dàng kiểm soát. Tuy nhiên nếu bệnh lý này kích hoạt khi mang thai thì mẹ bầu cần hết sức cẩn trọng. Bởi thai kỳ là thời điểm nhạy cảm, các tác hại của bệnh sẽ nghiêm trọng hơn ở các trường hợp khác.

Dưới đây là một số ảnh hưởng của bệnh viêm âm đạo khi mang thai:

– Tác động xấu tới tâm lý bà bầu:

Bệnh viêm âm đạo thường gây ra các triệu chứng khó chịu. Đặc biệt là tình trạng ngứa ngáy và hôi tanh vùng kín luôn xuất hiện thường trực. Từ đó gây ra nhiều phiền toái, ngoài làm tăng nỗi lo về bệnh thì còn gây căng thẳng, mệt mỏi.

– Tăng nguy cơ sảy thai:

Trên thực tế, bà bầu bị viêm âm đạo ở tam cá nguyệt thứ nhất thường có nhiều nguy cơ bị sảy thai hơn các trường hợp bình thường. Nhất là khi bệnh không sớm được phát hiện và kiểm soát.

Lúc này, các tác nhân gây hại có thể xâm nhập vào trong niêm mạc tử cung. Từ đó làm giảm khả năng bám dính của phôi thai vào thành tử cung và rất dễ dẫn tới sảy thai.

– Thai nhi chậm phát triển:

Viêm âm đạo có thể khiến mẹ bầu bị căng thẳng, không muốn ăn uống. Việc thiếu dưỡng chất cho thai kỳ có thể khiến thai nhi chậm tăng cân. Hơn nữa, quá trình điều trị và kiểm soát bệnh không tốt còn tiềm ẩn nguy cơ thai nhi bị dị tật.

– Trẻ lây bệnh từ mẹ trong khi sinh:

Mẹ sinh thường qua đường âm đạo có thể lây nhiễm mầm bệnh cho trẻ trong quá trình sinh nở nếu bệnh viêm âm đạo không được điều trị dứt điểm trước đó. Vi khuẩn và nấm men có thể dính vào mắt hay miệng của trẻ. Ngoài gây nhiễm trùng mắt, tưa miệng thì trẻ còn có nguy cơ bị viêm đường hô hấp dưới.

Cách điều trị bệnh viêm âm đạo khi mang thai

Như đã phân tích, bà bầu bị viêm âm đạo tiềm ẩn nhiều ảnh hưởng xấu tới sức khỏe thai kỳ. Do đó cần chú ý phát hiện và điều trị kịp thời. Tùy thuộc vào mức độ bệnh và biểu hiện triệu chứng sẽ có giải pháp điều trị phù hợp.

Các phương pháp phổ biến trong điều trị viêm âm đạo cho bà bầu bao gồm:

1. Điều trị bằng mẹo tự nhiên

Áp dụng mẹo tự nhiên để chữa viêm âm đạo là giải pháp được nhiều bà bầu tin tưởng. Bởi các mẹo chữa này thường đơn giản, lành tính và an toàn cho sức khỏe thai kỳ. Ngoài giúp cải thiện triệu chứng thì có thể hỗ trợ kiểm soát bệnh rất tốt.

Mẹ bầu có thể tham khảo và áp dụng một số mẹo chữa tại nhà sau đây:

– Chườm lạnh:

Viêm âm đạo thường gây ra các triệu chứng ngứa ngáy, nóng rát vùng kín rất khó chịu. Giải pháp chườm lạnh có thể giúp khắc phục các triệu chứng này. Nhiệt độ lạnh giúp làm tê tạm thời các dây thần kinh cảm giác và khiến vùng kín dễ chịu hơn.

• Bọc 1 vài viên đá lạnh vào trong miếng vải sạch
• Sau đó tiến hành chườm lên vùng kín khoảng vài phút
• Nghỉ 1 phút rồi lại chườm vài phút nữa
• Lặp lại quá trình này khoảng 3 – 4 lần để làm giảm triệu chứng
• Tuyệt đối không được chườm lạnh quá 20 phút/ lần

– Dùng tinh dầu tràm trà:

Tinh dầu tràm trà có tác dụng ức chế hoạt động và tiêu diệt một số tác nhân gây viêm âm đạo khi mang thai. Ví dụ như nấm Candida albicans, Trychophyton rubrum, trùng roi Trichomonas vaginalis và nhiều hại khuẩn khác. Vệ sinh vùng kín với loại tinh dầu này còn giúp làm giảm sưng viêm, ngứa ngáy và giảm mùi khó chịu do khí hư bất thường ra nhiều.

• Chuẩn bị 1.5 lít nước ấm cho vào chậu
• Thêm vào khoảng 5 giọt tinh dầu tràm trà rồi khuấy đều
• Sử dụng nước này để vệ sinh vùng kín 1 lần/ ngày
• Dùng khăn sạch lau khô vùng kín trước khi mặc quần lót

– Ngâm rửa vùng kín bằng nước muối ấm:

Muối là nguyên liệu có đặc tính sát trùng, kháng khuẩn và tiêu viêm rất tốt. Nhờ đó mà có khả năng ức chế hoạt động của nấm men, tạp trùng, hại khuẩn và làm giảm viêm nhiễm. Hơn nữa, ngâm vùng kín trong nước muối ấm còn có tác dụng làm giảm ngứa, tăng lưu lượng máu tới chữa lành tổn thương và giữ cân bằng pH âm đạo.

• Chuẩn bị 1 chậu nước ấm có nhiệt độ phù hợp
• Thêm vào 2 thìa cà phê muối biển rồi khuấy đều cho tan
• Sử dụng nước này để ngâm vùng kín trong vòng 10 phút
• Sau đó rửa sạch cả vùng kín và hậu môn
• Dùng nước sạch để rửa lại lần nữa
• Lau khô vùng kín với khăn mềm trước khi mặc quần lót

Ngoài các giải pháp trên, bà bầu cũng có thể dùng nước sắc thảo dược để xông hơi hay ngâm rửa vùng kín. Lá chè xanh, lá trầu không, lá lốt… là những thảo dược được dùng phổ biến.

2. Thăm khám và sử dụng thuốc

Các mẹo chữa tự nhiên thường chỉ có tác dụng hỗ trợ và đáp ứng khi bệnh còn nhẹ. Trường hợp nhận thấy các triệu chứng có biểu hiện xấu đi thì mẹ bầu cần chủ động thăm khám bác sĩ.

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra triệu chứng, tiền sử bệnh, thăm khám phụ khoa và thực hiện các xét nghiệm cần thiết cho người bệnh. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng mà sẽ có biện pháp điều trị phù hợp.

Đa phần các trường hợp viêm âm đạo khi mang thai sẽ được điều trị bằng thuốc. Tuy nhiên thai kỳ là giai đoạn nhạy cảm nên bác sĩ sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi kê toa thuốc.

Một số thuốc có thể được dùng bao gồm:

• Neomycin
• Nystatin
• Polymyxin B

Cả ba loại thuốc đặt này đều đã được chứng minh là an toàn với sức khỏe thai kỳ. Mẹ bầu cần dùng đúng liều lượng và tần suất mà bác sĩ chỉ định. Điều này vừa đảm bảo hiệu quả điều trị lại tránh được các vấn đề rủi ro phát sinh. Nếu nhận thấy các bất thường xảy ra, hãy báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.

 3. Các vấn đề cần lưu ý

Ngoài việc áp dụng các biện pháp điều trị viêm âm đạo phù hợp thì mẹ bầu cần lưu ý đến vấn đề chăm sóc. Đây là một phần quan trọng giúp đảm bảo hiệu quả của kế hoạch điều trị.

Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý nếu bị viêm âm đạo khi mang thai:

• Kiêng quan hệ tình dục. Hoạt động này có thể gây kích thích niêm mạc và làm tồi tệ thêm triệu chứng. Hơn nữa còn làm tăng nguy cơ sảy thai.
• Vệ sinh vùng kín 2 lần/ ngày với nước ấm. Tuyệt đối không thụt rửa sâu vào trong âm đạo. Trước khi mặc quần lót cần lau khô vùng kín với khăn mềm.
• Cần tránh các loại sữa tắm hay dung dịch vệ sinh có chứa xà phòng và hương liệu. Ưu tiên các sản phẩm lành tính, có thành phần dịu nhẹ.
• Lựa chọn quần lót có chất liệu cotton và kích cỡ phù hợp. Thường xuyên thay quần lót và ngâm giặt kỹ với xà phòng sát khuẩn. Không mặc trang phục hầm bí, bó sát hay còn ẩm ướt.
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể. Tăng cường các loại rau củ quả tươi và thực phẩm lành mạnh vào chế độ ăn uống. Tránh xa căng thẳng, stress. Có thể tập Kegel hay động tác yoga cánh bướm để hỗ trợ điều trị bệnh.

Phòng ngừa bệnh viêm âm đạo khi mang thai

Như đã phân tích, bệnh viêm âm đạo rất dễ xảy ra trong thời kỳ mang thai. Bởi thai kỳ có nhiều yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh sinh sôi. Để bảo vệ tốt cho sức khỏe thai kỳ, bà bầu cần chú ý thực hiện tốt các biện pháp phòng ngứa.

Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng ngừa bệnh viêm âm đạo khi mang thai:

• Chú ý giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, thông thoáng. Nhất là trước và sau khi giao hợp. Nên dùng khăn giấy để lau khô vùng kín sau khi đại tiểu tiện.
• Cần rửa từ trước ra sau, không thụt rửa sâu vào trong âm đạo. Sau khi vệ sinh cần dùng khăn mềm lau khô vùng kín trước khi mặc quần lót.
• Khi quan hệ tình dục, cần dùng bao cao su hoặc các biện pháp bảo vệ an toàn. Chú ý hoạt động tình dục nhẹ nhàng với tần suất phù hợp. Tốt nhất nên tham khảo bác sĩ để chắc chắn việc quan hệ tình dục không ảnh hưởng đến thai kỳ.
• Không mặc quần lót còn ẩm ướt, tránh mặc trang phục hầm bí, bó sát. Quần lót nên thường xuyên thay giặt và phơi khô hoàn toàn dưới ánh nắng.
• Trước khi có ý định mang thai, nữ giới nên cân nhắc tiêm ngừa một số chủng HPV.
• Chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp, tránh xa căng thẳng stress. Hoạt động thể chất với các bài tập nhẹ nhàng cũng sẽ giúp bà bầu cân bằng nội tiết tố.

Viêm âm đạo khi mang thai là tình trạng thường gặp, bà bầu không được chủ quan. Cần chủ động thăm khám và điều trị theo chỉ dẫn từ bác sĩ chuyên khoa. Cùng với đó hãy kết hợp thực hiện tốt các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa tại nhà.