Vết côn trùng cắn bị bóng nước và các biện pháp điều trị

Vết côn trùng cắn có thể gây nổi bóng nước, mụn nước hay nốt dịch hạch lympho. Thông thường, tình trạng này không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể, có thể tự thuyên giảm mà không cần can thiệp điều trị. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp xuất hiện phản ứng toàn thân do côn trùng mang nọc độc cắn nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến sốc phản vệ, nguy hiểm đến tính mạng.

Vết côn trùng cắn bị bóng nước có nguy hiểm không?

Vết  côn trùng cắn bị bóng nước là biểu hiện cơ thể phản ứng lại với các dị nguyên từ ngòi, vết cắn, lông của côn trùng. Tùy thuộc vào các loại côn trùng và cơ địa của người bị đốt mà mức độ, biểu hiện tổn thương cũng sẽ khác nhau.

Thông thường, đối với những người không bị dị ứng cơ địa, khi bị côn trùng cắn chỉ gây ra phản ứng tại chỗ và có xu hướng thuyên giảm sau vài giờ hoặc 1 – 2 ngày.

Tuy nhiên, trường hợp có cơ địa dị ứng, làn da nhạy cảm khi bị côn trùng đốt có thể kích thích phản ứng dị ứng gây ra tình trạng nổi mề đay toàn thân, viêm da tiếp xúc hoặc sốc phản vệ.

Các loại côn trùng cắn gây nổi bóng nước

Thông thường khi tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết hay cơ thể của côn trùng, da chỉ có dấu hiệu đỏ và sưng nhẹ, tình trạng này cũng sẽ cải thiện sau vài giờ mà không cần can thiệp điều trị. Tuy nhiên, một số loại côn trùng chứa pederin và và axit phosphor trọng dịch tiết, khi tiếp xúc da có thể bị kích thích, nổi mẩn đỏ và bóng nước.

Bên cạnh đó, tổn thương da cũng có thể xuất hiện khi tiếp xúc với các dị nguyên trên cơ thể côn trùng như phấn hoa, nấm mốc,…

Dưới đây là một số côn trùng khi cắn có khả năng gây nổi bóng nước cao như:

• Bướm đêm
• Kiến ba khoang
• Sâu ban miêu
• Bướm bụi
• Bướm đuôi vàng
• Ong vò vẽ
• Kiến lửa
• Ong bắp cày
• Bọ chét
• Rệp
• Muỗi
• Bọ ve

Ngoài ra, tình trạng nổi mụn nước cũng có thể khởi phát khi dịch tiết của các loại côn trùng này bám trên quần áo, chăn màn, giày dép và các vật dụng cá nhân.

Cách nhận biết vết bóng nước do côn trùng cắn 

Hầu hết các trường hợp bị côn trùng cắn sẽ có hình thái điển hình, nhận biết dễ dàng hơn. Sau khi tiếp xúc với nọc độc hoặc bị cắn sau một vài giờ, da sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng sau:

• Tại vùng da tiếp xúc xuất hiện tổn thương, lúc này trên da sẽ nổi mẩn đỏ hoặc trải dài có hình dạng và kích thước đa dạng.
• Vùng da bị côn trùng cắn cộm và gồ hơn những vùng da xung quanh.
• Các mụn nước nhỏ và bóng nước lớn xuất hiện trên bề mặt vùng da bị tổn thương.
• Những bóng nước và có kích thước từ vài mm đến vài cm. Biểu hiện này thường kèm theo triệu chứng đau rát, ngứa ngáy khó chịu.
• Những mụn nước này sau một thời gian có xu hướng phát triển thành mụn nước chứa dịch mủ.
• Với các trường hợp bị côn trùng cắn ở mức độ nhẹ, tổn thương da sẽ cải thiện trong vòng 3 – 5 ngày.
• Với các trường hợp côn trùng cắn có mức độ nghiêm trọng sẽ khiến vùng da bị tổn thương lan rộng, lở loét, lấn sâu, chảy dịch, bọng mủ và gây hoại tử.
• Nếu không may bị côn trùng đốt ở gần mắt, mí mắt có thể gây sưng húp, trong trường hợp khởi phát ở bẹn, hạch bẹn có dấu hiệu sưng to sẽ gây đau đớn, ảnh hưởng đến việc đi lại.
• Vết côn trùng cắn nổi bóng nước thường xảy ra ở vùng da như mặt, tay, cổ và chân.

Ngoài các tổn thương tại chỗ khi bị côn trùng cắn, một số trường hợp có xu hướng tiến triển thêm các triệu chứng toàn thân. Cụ thể như:

• Theo thống kê có khoảng 20% ca bị côn trùng đốt có biểu hiện sốt, cơ thể mệt mỏi, nổi hạch khó chịu trong 1 – 2 ngày đầu.
• Có một số trường hợp bị đau nhức các khớp ở gần khu vực da bị tổn thương.

Trong một số trường hợp, khi bị côn trùng cắn có thể đe dọa đến tính mạng điển hình là sốc phản vệ. Tình trạng này thường tiến triển nhanh chóng dẫn đến tử vong nếu không được kiểm soát kịp thời. Các biểu hiện sốc phản vệ có thể khởi phát nhanh chóng và tác động đến toàn bộ cơ thể như:

• Mặt và miệng bị sưng
• Tức ngực
• Khó thở
• Khó nuốt
• Choáng váng, ngất xỉu
• Đau bụng, buồn nôn và nôn
• Phát ban hoặc bị đỏ da

Khi nhận thấy các biểu hiện này, bạn nên nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ xử lý kịp thời, tránh đe dọa đến tính mạng.

Khi nào cần gặp bác sĩ điều trị?

Khi bị côn trùng cắn nổi bóng nước, bạn nên đến bệnh viện để được bác sĩ xử lý khi nhận thấy các dấu hiệu sau:

• Các triệu chứng không có dấu hiệu thuyên giảm trong vòng vài ngày hoặc có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn
• Bị côn trùng cắn ở gần mắt, miệng hoặc cổ họng
• Các vùng da xung quanh vết cắn khoảng 10cm có dấu hiệu sưng đỏ
• Có biểu hiện nhiễm trùng, vùng da bị tổn thương có chứa dịch mủ, đau nhức dữ dội

Và cần được điều trị ngay khi có các biểu hiện:

• Khó thở hoặc thở khò khè
• Miệng, cổ họng hoặc khuôn mặt bị sưng
• Buồn nôn, nôn mửa
• Cơ thể mệt mỏi, choáng váng
• Ngất 

Điều trị vết côn trùng cắn bị bóng nước

Tình trạng vết côn trùng cắn bị bóng nước thường phổ biến và có xu hướng bùng phát mạnh vào từng thời điểm cụ thể. Để cải thiện các triệu chứng này, bạn cần áp dụng các biện pháp xử lý và điều trị phù hợp để ngăn ngừa bội nhiễm cũng như các biến chứng nguy hiểm.

Vệ sinh sạch vùng da tiếp xúc với nước muối sinh lý

Sau khi bị côn trùng cắn hoặc tiếp xúc với nọc độc của côn trùng, bạn cần rửa sạch da với nước muối sinh lý nhằm loại bỏ dị nguyên, đồng thời làm dịu vùng da tổn thương, tránh nổi bọng nước.

Sau khi vệ sinh da sạch sẽ, bạn có thể tiếp tục ngâm da với nước muối loãng hoặc chườm đắp để giảm sưng viêm, hạn chế tổn thương bùng phát mạnh mẽ. Nếu tiến hành xử lý nhanh, bạn có thể loại bỏ được gần như hoàn toàn nọc độc của côn trùng.

Các loại thuốc bôi ngoài da

Sau khi vệ sinh da sạch sẽ, bạn có thể sử dụng một số loại thuốc bôi giúp sát trùng, khô bóng nước, giảm viêm ở vùng da bị tổn thương như:

Hồ nước: Đây là dung dịch sử dụng bôi ngoài da giúp làm dịu, sát trùng và giảm viêm nhiễm. Thuốc thường được dùng khi mới bị côn trùng cắn. Mỗi ngày bôi thuốc từ 1 – 2 lần để cải thiện các triệu chứng.

Dung dịch Jarish: Trong thuốc có chứa hoạt chất Glycerin và Acidum boricum có công dụng làm sạch da, giảm tình trạng sưng viêm và ngăn ngừa bội nhiễm. Dung dịch được sử dụng với tần suất từ 1 – 3 lần mỗi ngày.

Các loại thuốc mỡ kháng sinh: Sau khi vùng da bị tổn thương do côn trùng cắn khô hoàn toàn, bạn có thể sử dụng một số loại thuốc mỡ kháng sinh như Fucicort, Eumovate và Gentrisone có tác dụng giảm ngứa viêm, hạn chế tình trạng viêm nhiễm.

Với các trường hợp côn trùng cắn bị nổi bóng nước có chứa mủ (bội nhiễm), lúc này bạn có thể sử dụng các dung dịch sát trùng cao hơn như:

Thuốc tím: Trong thuốc tím chứa kali pemanganat có tính oxy hóa cao, giúp tiêu diệt các vi nấm, vi khuẩn trên bề mặt da hiệu quả. Với các trường hợp tổn thương lan rộng, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa pha thuốc ngâm rửa hoặc tắm.

Dung dịch Milian: Với hoạt chất xanh methylen, dung dịch Milian có tác dụng sát trùng nhẹ và phá vỡ các phân tử virus khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng. Thuốc thường được chỉ định trong chữa các bệnh viêm da có mủ và viêm da do virus.

Sử dụng thuốc uống 

Hầu hết các trường hợp bị côn trùng cắn nổi bóng nước đều có thể tự thuyên giảm sau khi sử dụng các loại thuốc bôi ngoài da theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Tuy nhiên, một số trường hợp, bị cắn bởi các côn trùng mang nọc độc nguy hiểm như ong, kiến có thể gây tổn thương da nghiêm trọng, thậm chí gây sốc phản vệ, đặc biệt với những đối tượng có làn da mỏng, nhạy cảm và hệ miễn dịch suy yếu.

Với các trường hợp này, bác sĩ có thể kết hợp thuốc bôi ngoài và một số loại thuốc uống kiểm soát triệu chứng như:

Thuốc giảm đau: Các loại thuốc giảm đau có thể được chỉ định nếu vết cắn côn trùng gây sưng hạch, đau nhức, sốt nhẹ, mệt mỏi. Một số loại thuốc giảm đau thường được sử dụng như: Naproxen, Acetaminophen, Diclofenac.

Nhóm thuốc kháng histamin tổng hợp: Để làm giảm tình trạng ngứa ngáy, quá mẫn trên da do côn trùng cắn, bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc kháng histamin tổng hợp như Diphenhydramin,  Loratadin, Promethazin, Clorpheniramin,…

Các loại thuốc kháng sinh: Trường hợp vết côn trùng cắn bị nổi bóng nước có dấu hiệu bội nhiễm, khi đó bác sĩ có thể sử dụng các loại thuốc kháng sinh đường uống với mục đích ức chế hoạt động và phát triển của vi khuẩn, đồng thời giảm mức độ tổn thương, ngăn ngừa nhiễm trùng.

Chăm sóc da khi bị côn trùng cắn nổi bóng nước

Bên cạnh tuân thủ các biện pháp điều trị của bác sĩ chuyên khoa, bạn cũng nên kết hợp chăm sóc da tại nhà để kiểm soát các triệu chứng hiệu quả hơn, giúp da phục hồi nhanh chóng.

Giữ vệ sinh da: Tắm rửa và vệ sinh vùng da bị tổn thương mỗi ngày từ 2 – 3 lần bằng nước muối sinh lý giúp làm giảm nguy cơ nhiễm trùng, đồng thời giúp da phục hồi tốt hơn.

Liệu pháp chườm lạnh: Thực hiện chườm lạnh sẽ làm giảm vết sưng đỏ và ngứa ngáy tạm thời. Tuy nhiên, cách này chỉ áp dụng khi mụn nước chưa bị vỡ và vùng da bị côn trùng cắn chưa có dấu hiệu bội nhiễm.

Các thói quen khác: Ngoài các biện pháp trên, bạn cũng nên thực hiện một số thói quen hỗ trợ điều trị như tránh chà xát hay cào gãi mạnh lên vùng da bị tổn thương vì có thể gây bội nhiễm. Chọn mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi, thấm hút tốt, hạn chế ma sát lên làn da.

Phòng ngừa côn trùng cắn nổi bóng nước hiệu quả

Đa số các trường hợp bị côn trùng cắn nổi bóng nước không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, tình trạng gây ngứa ngáy, nóng rát khó chịu và gây ra thâm sẹo.

Do đó, bạn nên lưu ý một số biện pháp phòng ngừa tình trạng này tái phát như sau:

• Thông thường, các loại côn trùng sẽ hoạt động nhiều vào ban đêm, nơi có ánh sáng. Do đó, bạn nên đóng cửa, kéo rèm để tránh côn trùng bay vào nhà.
• Vào những ngày mưa nhiều hoặc thời tiết nóng ẩm, bạn cần vệ sinh không gian sống, sử dụng thuốc xịt nhằm tiêu diệt côn trùng, loại bỏ nấm mốc và bụi bẩn.
• Hạn chế phơi quần áo ngoài trời vào ban đêm vì đây là thời gian hoạt động của côn trùng, chúng có thể để lại dịch tiết và gây tổn thương da khi tiếp xúc,
• Tập thói quen kiểm tra, giũ quần áo, khăn tắm trước khi sử dụng.
• Thường xuyên phun thuốc diệt côn trùng định kỳ, đồng thời mang đồ bảo hộ khi làm vườn.
• Vệ sinh da ngay nếu không may tiếp xúc với côn trùng, mủ nhựa thực vật.

Vết cắn côn trùng bị bóng nước thường không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể và có thể cải thiện mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên trong một số trường hợp, tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến viêm da tiếp xúc, bội nhiễm và các biến chứng nghiêm trọng khác. Do đó, bạn nên chủ động trong việc điều trị cũng như các biện pháp phòng tránh tốt hơn.