Trẻ 4 tuổi vẫn chưa biết nói: Nguyên nhân và cách khắc phục

Trẻ 4 tuổi vẫn chưa biết nói khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng, bởi vì lúc này trẻ đã vượt qua giai đoạn vàng tập nói và phát triển ngôn ngữ. Có thể không phải do chậm nói đơn thuần mà trẻ đang gặp rắc rối về các bệnh lý liên quan, cha mẹ cần đưa trẻ thăm khám ngay.

Tìm hiểu mốc phát triển ngôn ngữ của trẻ lên 4

Đối với một đứa trẻ bình thường, khả năng ngôn ngữ sẽ được biểu hiện rõ ràng qua các cột mốc phát triển từ: 0 – 6 tháng tuổi; 6 tháng – 1 tuổi; 1 – 2 tuổi; 2 – 3 tuổi; 3 – 4 tuổi. Theo các chuyên gia, độ tuổi từ 02 – 06 tuổi là giai đoạn vàng phát triển ngôn ngữ của trẻ, nhưng trẻ 4 tuổi vẫn chưa biết nói thì đã bước qua 1/2 khoảng thời gian quý báu để tập nói.

Mốc 3 – 4 tuổi đối với một đứa trẻ phát triển bình thường thì về mặt kỹ năng giao tiếp con đã biết nói rõ ràng, thậm chí biết kể chuyện lưu loát, đánh vần các từ, nói được khoảng 250 – 500 từ, đọc được tên của tất cả những người thân trong gia đình, biết sử dụng các đại từ nhân xưng đúng hoàn cảnh như ba, mẹ, con…biết sử dụng từ ở số nhiều như nhiều đồ chơi, nhiều con vật.

Nếu trường hợp trẻ nhà bạn được 4 tuổi mà không thực hiện được những điều nói trên, thậm chí không thể phát âm thì chắc chắn trẻ đã bị chậm nói, đây quả là một vấn đề cấp bách, đáng lo ngại, cha mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám ngay, tránh trẻ bị mất khả năng phát âm vĩnh viễn, dẫn đến chứng bệnh câm, ảnh hưởng đến cả tương lai phía trước của trẻ.

Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng trẻ 4 tuổi chưa biết nói?

Theo các chuyên gia, trẻ 4 tuổi vẫn chưa biết nói là một tình trạng đáng báo động cần phải được sự tư vấn và kiểm tra của bác sĩ. Thông thường khi bước vào độ tuổi này nhưng vẫn chưa biết nói, thì khả năng lớn trẻ gặp những vấn đề sau:

Khả năng ngôn ngữ đến chậm: Trẻ 4 tuổi vẫn chưa biết nói có thể là do trẻ chậm nói đơn thuần, tức là khả năng nói của trẻ đến muộn hơn so với những đứa trẻ khác cùng độ tuổi. Tuy nhiên, tỷ lệ này rất thấp, bởi vì chậm nói đơn thuần chỉ tập trung trong khoảng từ 2 – 3 tuổi, còn 4 tuổi thì đã quá muộn, chắc chắn trẻ đang gặp các vấn đề rắc rối khác.

Vấn đề về cơ quan cảm giác: Một số trường hợp gặp các vấn đề bất thường ở miệng, lưỡi, họng rất dễ dẫn đến chứng trẻ không nói được, thậm chí lên 4 tuổi vẫn chưa biết nói. Hoặc vùng tai trẻ bị mắc chứng điếc bẩm sinh, điều này khiến trẻ không tiếp nhận được âm thanh nên dẫn đến tình trạng không thể bắt chước được giọng nói.

Các vấn đề về não: Theo thống kê, trẻ nhỏ mắc các chứng bệnh về não như chậm phát triển trí tuệ, bệnh down, bại não, tăng động giảm chú ý thường có nguy cơ chậm nói rất cao.

Mắc bệnh tự kỷ: Thông thường khi mắc chứng tự kỷ trẻ thường có xu hướng thu mình vào một không gian riêng, lười và sợ giao tiếp với mọi người. Tình trạng này kéo dài dẫn đến sự kìm hãm lời nói, khó phát âm, chậm nói hoặc mất ngôn ngữ vĩnh viễn.

Ít có cơ hội giao tiếp: Hiện nay tình trạng ông bà, cha mẹ cưng chiều con nên không muốn cho con ra ngoài nhiều, tiếp xúc với mọi người xung quanh vì sợ lây bệnh, ốm vặt. Điều này vô tình làm hạn chế sự phát triển ngôn ngữ và khả năng giao tiếp của trẻ.

Chế độ ăn uống: Việc thiếu hụt chất dinh dưỡng nhất là các vi chất và vitamin khiến não bộ không đủ dưỡng chất cung cấp cho các cơ quan trong cơ thể. Đồng thời thiếu chất cũng khiến cho trẻ biếng ăn, kém hấp thu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển toàn diện của trẻ, trong đó có khả năng phát triển ngôn ngữ.

Trẻ 4 tuổi chưa biết nói cha mẹ nên làm gì?

Trẻ 4 tuổi chưa biết nói lúc này cha mẹ không nên chần chừ mà cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện để thăm khám, tìm ra nguyên nhân và có phương pháp điều trị kịp thời.

Nếu trường hợp trẻ mắc các bệnh lý nguy hiểm thì cần điều trị bệnh, sau đó kết hợp việc tập luyện ngôn ngữ cũng như chế độ sinh hoạt tại nhà chắc chắn trẻ sẽ sớm bật âm. Còn nếu trường hợp không phát hiện điều bất thường thì các bậc cha mẹ nên:

• Áp dụng phương pháp âm ngữ trị liệu tại nhà cho trẻ chậm nói bằng cách sử dụng các hình ảnh, sách báo, thẻ học để dạy trẻ tập đọc, tập nói, tập hát, tập phát âm các từ đơn giản đến phức tạp.
• Nên dành nhiều thời gian trò chuyện cùng con, ngoài ngôn ngữ bằng lời cha mẹ có thể sử dụng ngôn ngữ hình thể bằng các hành động nhẹ nhàng, yêu thương, trìu mến cho con để trẻ cảm nhận và bày tỏ thái độ.
• Nên đưa con ra ngoài đi dạo hoặc tạo cho con tiếp xúc với những nơi đông người đặc biệt là bạn bè cùng lứa tuổi để con thoải mái chơi đùa, lâu dần trẻ sẽ tự tin, mạnh dạn, có thể biết nói, biết giao tiếp.
• Tuy trẻ không biết nói nhưng có nhiều trường hợp trẻ phát triển bình thường, vẫn biết giao tiếp bằng cử chỉ, hành động, thái độ. Do đó cha mẹ nên tìm hiểu và chú ý giải đáp cũng như đáp ứng những nhu cầu của trẻ qua các ngôn ngữ hình thể.
• Khi trẻ không biết nói hoặc chậm nói, khi tập phát âm sẽ không rõ, nói ngọng, khó nghe, lúc này cha mẹ và những người xung quanh tuyệt đối không được bắt chước nhại lại trẻ mà cần chỉnh sửa dần dần. Vì điều này có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu, buồn bực, không chỉ vậy lâu ngày khiến trẻ nói sai lệch khó sửa.
• Điều trị và tập nói cho trẻ là cả một khoảng thời gian dài, không phải ngày một ngày hai. Vì vậy các bậc cha mẹ cần kiên nhẫn đồng hành cùng con để giúp con có thể phát âm sớm.
• Ngoài tập nói, tập phát âm thì cha mẹ nên chú ý bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, đặc biệt là những thực phẩm có chứa nhiều Omega-3, Omega-6, Axit folic, khoáng chất, vitamin, phospholipid vì những chất này tốt cho trí não, thích hợp cho trẻ chậm nói.

Tóm lại trẻ 4 tuổi vẫn chưa biết nói chắc chắn không phải con đang gặp tình trạng chậm nói đơn thuần, mà có thể trẻ mắc các bệnh lý nguy hiểm. Do đó, các bậc cha mẹ cần đưa trẻ đến các bệnh viện lớn để khám và điều trị sớm cho bé, tránh để gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như mất tiếng nói vĩnh viễn, nói ngọng, nói lắp ảnh hưởng đến tương lai của trẻ.

Có thể mẹ quan tâm:

• Tác dụng của Omega-3 đối với trẻ chậm nói và những điều cần biết
• 4 Mẹo chữa chậm nói dân gian giúp trẻ phát triển ngôn ngữ hiệu quả
• Trẻ 2 tuổi chưa biết nói có sao không? Mẹ phải làm sao?
• Những đồ chơi cho trẻ chậm nói giúp bé cải thiện ngôn ngữ