Nấm da đầu ở người lớn: Nguyên nhân và cách loại bỏ

Nấm da đầu ở người lớn dù không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng có thể dẫn đến tâm lý tự ti, ngại giao tiếp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tinh thần của mỗi người. Tìm hiểu ngay nguyên nhân và các loai bỏ bệnh lý này hiệu quả nhất.

Nấm da đầu ở người lớn do đâu?

Nguyên nhân chung của nấm da đầu là do nhóm nấm Trichophyton, Pierdraiahortai hay Microsporum spp. Chúng tập trung chủ yếu trên những vùng da chết, nhanh chóng sinh sôi mạnh mẽ khi gặp các điều kiện khiến da đầu trở nên sần sùi, ngứa ngáy khó chịu.

Với nấm da đầu do Trichophyton vùng da thường nổi các nốt sần, có các vảy trắng bong tróc xem kẽ nhau, nếu do Pierdraiahortai thì có thể xuất hiện các hạt trên tóc tựa như trứng chất trong khi Microsporum spp làm xuất hiện những mảng tròn màu trắng trên da. Cần biết chính xác nguồn gốc gây bệnh để có hướng điều trị chính xác phù hợp nhất.

Bệnh có xu hướng gặp ở trẻ em nhiều hơn tuy nhiên người lớn cũng là đối tượng dễ mắc bệnh không kém do tính chất công việc hay lối sống kém lành mạnh.Môi trường sinh sống thuận lợi của những loại nấm chính là môi trường nóng ẩm, mồ hôi, vệ sinh kém. Cụ thể, những tác nhân gây nấm da đầu chính ở người lớn bao gồm

• Ít gội đầu, gội đầu không sạch, không loại bỏ hết xà bông tạo điều kiện cho các vi nấm phát triển, da đầu nhiều gàu và ngứa ngáy thường xuyên.
• Người có cơ địa da dầu nhiều mồ hôi tiết ra khiến đầu thường xuyên ẩm ướt, nhất là khi vừa đi ngoài nắng về hay hoạt động mạnh
• Thường xuyên để tóc và da đầu trong tình trạng ẩm ướt. Bên cạnh yếu tố cơ địa thì nguyên nhân này còn có liên quan đến tính chất công việc. Những người làm các công việc như công nhân, nông dân thường xuyên phải làm việc ngoài trời trong môi trường bụi bặm, cần đội mũ, đeo khăn để bảo vệ an toàn, tránh nắng gắt. Điều này có thể kích thích tuyến mồ hôi hoạt động mạnh hơn khiến da đầu luôn ẩm ướt ngứa ngáy khó chịu.
• Thói quen đi ngủ hay đội mũ, đi ra ngoài sau khi gội đầu nhưng đầu chưa khô cũng dễ tạo môi trường thuận lợi cho các vi nấm phát triển mạnh hơn.
• Lây nhiễm từ người qua người cũng là tác nhân rất cao gây bệnh ở nhiều người. Người lành bệnh có thể lây nhiễm khi đội chung mũ, đeo chung khăn, dùng lược chung.. Với những người thường xuyên sử dụng các dịch vụ như grab, gojek.. khi đội chung mũ bảo hiểm cũng rất dễ mắc bệnh từ những người trước đó.
• Lây nhiễm từ động vật qua người qua việc ôm ấp, ngủ chung giường.. Đặc biệt khi bạn ôm ấp bé, đưa bé lên nơi nằm ngủ sau đó không rửa tay mà gãi đầu, gãi da còn tăng nguy cơ nhiễm nấm hay các ký sinh trùng khác. Những động vật hoang dã không rõ cũng là đối tượng rất dễ lây truyền nấm mà bạn không nên chủ quan. Đặc trưng của tình trạng này là tóc thường xuất hiện các hột.
• Nguồn nước ô nhiễm nếu sử dụng trong thời gian dài cũng là yếu tố gây bệnh. Đặc biệt chất lượng nước kém còn khiến da đầu bị tổn thương, tóc yếu và dễ sinh bệnh với mức độ nặng hơn.

Khi bị nấm da đầu, người bệnh sẽ cảm thấy ngứa ngáy, gàu rơi rụng nhiều nên có xu hướng cào gãi mạnh nhất là khi gội đầu. Tuy nhiên tình trạng này lại khiến da đầu dễ bị chảy máu trầy xước không chỉ làm xót da đầu mà còn khiến các vi nấm dễ lây lan trên diện rộng hơn.

Thực tế nấm da đầu rất dễ nhầm lẫn với bệnh vảy nến da đầu với các triệu chứng phổ biến như gàu, ngứa rát khó chịu tuy nhiên tác nhân gây bệnh hoàn toàn khác nhau. Nấm da đầu nếu không kiểm soát đúng cách có thể làm rụng tóc thành từng mảng, viêm nhiễm trên diện rộng và  thậm chí có thể để lại sẹo trên da gây ảnh hưởng rất nhiều đến tính thẩm mỹ.

Kerion là một trong những biến chứng của nấm da đầu ở người lớn với triệu chứng da đầu sưng phồng lên, chảy mủ vàng, ngứa rát khó chịu và có thể chảy máu trên da đầu. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng với sức khỏe, thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng trầm trọng đến tâm lý của bệnh nhân. Do đó người bệnh không nên chủ quan mà cần sớm điều trị bệnh.

Cách loại bỏ nấm da đầu ở người lớn

Căn nguyên gây bệnh thường do các loại nấm, do đó tốt nhất người bệnh nên đến bệnh viện để có hướng kiểm soát sự phát triển của các tác nhân. Bác sĩ sẽ chỉ định dùng thành phẩm từ da đầu của bệnh nhân để sinh thiết và soi dưới đèn Wood để xác định chính xác nguồn gốc bệnh. Từ đó thông qua mức độ tổn thương trên da để đưa ra hướng điều trị chính xác nhất.

Trong điều trị nấm da đầu ở người lớn, cần phải kết hợp song song giữa việc dùng thuốc theo phác đồ điều trị từ bác sĩ và thay đổi chế độ sinh hoạt lành mạnh. Đây cũng là biện pháp để phòng tránh bệnh lâu dài, phòng tránh nguy cơ tái phát trở lại với mức độ nguy hiểm cao hơn.

Điều trị bằng thuốc

Tùy tình trạng da đầu, bác sĩ có thể chỉ định một số nhóm thuốc chống nấm dạng bôi hay xịt để ức chế sự phát triển của vi nấm. Trong các trường hợp nặng hơn, nấm tấn công da đầu trên diện rộng hoặc có liên quá đến một số yếu tố cơ địa bác sĩ có thể chỉ định các nhóm thuốc uống để mang đến tác dụng trên toàn thân.

Một số thuốc điều trị phổ biến bao gồm

• Nizoral: thuốc dạng bôi có thể giúp ức chế sự phát triển quá mức của nấm, nếu dùng trên liều cao có thể tiêu diệt nấm hoàn toàn. Tuy nhiên thuốc thường khiến người bệnh có cảm giác châm chích, rát nhẹ trên da đầu.
• Itraconazole: cũng là nhóm thuốc bôi kháng nấm da đầu, đồng thời kích thích nhanh chóng phục hồi các tổn thương trên da đầu bằng cách tái tạo các lớp sừng mới trên da.
• Fluconazole: có khả năng ức chế các vi nấm, thườn được dùng trong thời gian ngăn do có khá nhiều tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn. Thuốc có thể được chỉ định dùng trong 2- 4 tuần để kiểm soát bệnh hoàn toàn với những giai đoạn nhẹ.
• Griseofulvin: Thường dùng trên đường uống khi nhiễm nấm có xu hướng lan rộng và tái phát nhiều lần. Thuốc có thể chỉ định dùng uống kéo dài từ   8 – 10 tuần để ức chế và loại bỏ vi nấm tối đa. Thuốc thường được chỉ định cho nấm Microsporum spp.
• Terbinafine: có tác dụng mạnh hơn trên nhóm nấm Trichophyton spp.. Thuốc thường được dùng qua đường uống trong 4- 6 tuần với những trường hợp nhiễm nấm nặng để nhanh chóng kiểm soát bệnh.
• Kem bôi: thường dùng  imidazole hoặc ciclopirox để ngăn ngừa các tổn thương lan ra trên diện rộng.
• Prednisone:  thuốc kháng viêm cosrticosteroid nhằm ức chế khả năng miễn dịch, thường dùng trong các trường hợp nặng để giảm nhẹ triệu chứng, ngăn ngừa nguy cơ để lại sẹo trên da đầu.

Hầu hết những nhóm thuốc uống có thể hây hại rất nhiều cho các cơ quan gan thận nên chỉ được trong thời gian nhất định với liều lượng phù hợp. Người bệnh tuyệt đối không được lạm dụng các loại thuốc này vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện.

Đổi dầu gội

Với các trường hợp nhiễm nấm da đầu ở người lớn, bác sĩ có thể chỉ chỉ định thay đổi dầu gội đầu, thường là các sản phẩm có chứa Selenium sulfide hay Nizoral  để kiểm soát nấm. Có thể dùng dầu gội hằng ngày để nhanh chóng loại bỏ gầu, giảm tình trạng ngứa rát đáng kể.

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu người bệnh nên cắt bỏ vùng tóc bị nhiễm nấm để giúp việc điều trị dễ dàng hơn. Với người bị nấm da trên diện rộng, với nam giới có thể xem xét cạo tóc toàn bộ để giúp da đầu được thông thoáng, nhanh khô và loại bổ môi trường sống của nấm. Với nữ giới việc cạo đầu có thể ảnh hưởng tới thẩm mỹ nên người bệnh có thể xem xét cắt bỏ phần tóc bị hư tổn, cắt tóc ngắn và tỉa mỏng tạm thời để dễ chăm sóc hơn.

Kết hợp với việc ủ tóc, trùm khăn, làm khô tóc tự nhiên sẽ giúp da đầu nhanh chóng được cải thiện và phục hồi. Sau điều trị, người bệnh vẫn có thể sử dụng các sản phẩm này để ngăn ngừa nguy cơ tái phát. Tuy nhiên đa phần các sản phẩm này thường làm khô tóc nên tốt nhất không nên dùng quá lâu dài. Thay vào đó người bệnh có thể sử dụng các sản dầu gội lành tính, ưu tiên các sản phẩm có chiết xuất tự nhiên để bảo vệ da đầu hơn.

Áp dụng các biện pháp dân gian

Trong dân gian có rất nhiều phương pháp trị nấm da đầu ở người lớn từ các thảo dược dân gian có sẵn xung quanh. Những phương pháp này có ưu điểm là an toàn, lành tính, không gây kích ứng ngay trên cả những vùng da bị tổn thương và thực sự đem lại nhiều kết quả tốt. Người bệnh hoàn toàn có thể sử dụng để điều trị nấm da đầu và duy trì trong thời gian dài để giúp da đầu khỏe mạnh, mái tóc suôn mượt và chắc khỏe hơn.

Gội đầu bằng muối

Đây là biện pháp đơn giản dễ làm nhất mà bất cứ ai cũng có thể thực hiện được. Muối hầu như đều có sẵn trong gian bếp mỗi nhà hoặc nếu có tìm mua thì cũng có giá rất rẻ. Tính sát trùng của muối khá mạnh, vừa giúp ức chế tiêu diệt nấm vừa ngăn ngừa những tổn thương viêm nhiễm lan rộng. Đặc biệt với những vùng da đầu bị tổn thương xây xát dùng muối có thể giúp kháng khuẩn khá tốt.

Bạn có thể dùng muối hạt trắng hoặc nếu có điều kiện hơn có thể dùng muối hồng sẽ lành tính trên da đầu hơn. Người bệnh có thể dùng riêng lẻ muối hồng để ủ tóc trong khoảng 10 phút, chú ý đưa muối vào sát da đầu, chân tóc để đảm bảo tác dụng tốt nhất. Sau đó xả sạch lại tóc với nước lạnh sẽ thấy các triệu chứng thuyên giảm đáng kể.

Ngoài ra có thể thực hiện bài thuốc sau

• Chuẩn bị 1 – 2 thìa muối hạt cùng mật ong chuyên chất. Nếu không có mật ong có thể thay thế bằng dầu oliu hay dầu dừa
• Trộn hai nguyên liệu với nhau
• Làm ướt tóc hoặc có thể gội đầu với các dầu gội chuyên dụng trước đó, sau cho để tóc hơi ướt
• Bôi hỗn hợp vừa làm lên da đầu, chú ý massage kỹ vùng da nhiễm nấm
• Ủ tóc trong khoảng 20 phút
• Xả tóc sạch lại với nước ấm.

Trị nấm da đầu bằng bia

Hàm lượng Protein cao trong bia vừa đem đến tác dụng ức chế vi nấm phát triển vừa giúp nuôi dưỡng mái tóc chắc khỏe và suôn mượt hơn. Trong khi đó các thành phần  vitamin B, Maltose c sẽ giúp giảm ngay các triệu chứng ngứa rát khó chịu trên da đầu do nấm. Bởi thế mà rất nhiều chị em đã áp dụng bài thuốc trị nấm da đầu bằng bia để dưỡng mái tóc chắc khỏe hơn, phục hồi nhanh chóng những tổn thương do vi nấm gây ra.

Thực hiện như sau

• Dùng khoảng 500ml bia tươi, hoặc nếu không có bia tươi bạn vẫn có thể dùng bia lon như bình thường
• Nên đổ bia ra chậu nhỏ để trong vài giờ trước khi dùng nhằm bay men bia cùng các cacbon có hại nhưng vẫn giữ lại dưỡng chất có lợi cho mái tóc.
• Làm ướt tóc hoặc gội đầu với các dầu gội chuyên dụng trước để da đầu hấp thụ các dưỡng chất tốt hơn.
• Làm ướt tóc và da đầu với bia, chú ý Massage nhẹ nhàng vào sâu tron da đầu, đặc biệt là vị trí nhiễm nấm để các dưỡng chất thấm sâu vào bên trong
• Ủ tóc với bia trong khoảng 10 phút.
• Gội đầu lại bằng nước sạch.
• Sấy khô tóc.

Trị nấm da đầu với bồ kết

Từ xa xưa, dân gian đã dùng nước bồ kết để gội đầu cho mái tóc đen dài óng ả và suôn mượt tự nhiên. Không chỉ vậy, các thành phần trong bồ kết như saponin và vitamin còn đem đến tác dụng kháng khuẩn, ức chế nấm vô cùng mạnh mẽ. Sử dụng dược liệu này cũng giúp giảm ngứa ngáy khó chịu và đem đến cho mái tóc mùi thơm nhẹ nhàng tự nhiên quyến rũ.

Bạn có thể dùng riêng lẻ bồ kết hoặc kết hợp với nhiều dược liệu khác để đem lại kết quả tốt nhất cho da đầu. Thực hiện như sau

• Dùng  4- 5 quả bồ kết khô nướng cho tới khi có mùi thơm. Chú ý canh bồ kết vì rất dễ cháy.
• Đập dập bồ kết rồi cho vào một túi vải nhỏ để các tinh chất tiết ra nhiều hơn
• Cho bồ kết vào đun sôi với 2 lít nước. Có thể kết hợp thêm với các dược liệu quen thuộc như hương nhu, sả, vỏ bưởi, chanh để tăng thêm tác dụng là hương thơm
• Đun sôi trong khoảng 20 phút
• Lọc lấy phần nước trong gội đầu
• Đợi nước nguội bớt hoặc pha  thêm với nước lạnh để gội, chú ý massage nhẹ nhàng cho da đầu
• Xả lại tóc với nước sạch.

Chanh giảm ngứa rát da đầu

Hàm lượng vitamin C cao trong chanh sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch cho da để chống lại các tác nhân gây bệnh, trong khi đó hàm lượng acid dồi dào trong dược liệu cũng hỗ trợ loại bỏ các vi nấm hiệu quả. Bài thuốc từ chanh sẽ giúp giảm ngứa rát khó chịu, loại bỏ vi nấm đáng kể đồng thời còn có chi phí vô cùng rẻ.

Người bệnh có thể trực tiếp bôi chanh lên vùng da đầu và ủ trong vài phút trước khi gội lại. Hoặc tăng tác dụng hơn bạn có thể pha nước cốt chanh, nước ấm và muối để gội đầu. Người bệnh cũng có thể dùng chanh kết hợp với các dược liệu như bồ kết, bưởi, hương nhu để làm nước gội đầu.

Sử dụng tinh dầu

Các tinh dầu vừa có chiết xuất từ tự nhiên nên vô cùng lành tính, không gây kích ứng da đầu đồng thời tính kháng khuẩn chống viêm cũng rất cao. Vì vậy bạn hoàn toàn có thể sử dụng các tinh dầu tự nhiên để bôi lên những vùng da nhiễm nấm sẽ đem đến tác dụng tốt không thua kém gì các loại thuốc bôi mà lại an toàn tuyệt đối cho da.

Một số loại tinh dầu bạn có thể sử dụng như tinh dầu tràm trà, dầu dừa hay dầu oliu. Ủ tóc với những tinh dầu này hằng ngày cũng mang đến tác dụng kích thích tóc mau dài và suôn mượt chắc khỏe hơn.

Điều chỉnh chế độ sinh hoạt

Do có liên quan đến vi nấm nên bệnh vẫn có nguy cơ tái phát rất cao nếu không có chế độ phòng tránh phù hợp. Loại bỏ hoàn toàn các yếu tố kích ứng bệnh chính là các tốt nhất để điều trị nấm da đầu ở người lớn triệt để nhất.

Cụ thể như sau

• Đảm bảo yếu tố vệ sinh thân thể và da đầu hằng ngày
• Để tóc khô tự nhiên, có thể dùng quạt gió, tránh dùng máy sấy quá nhiều trừ khi cần phải đi ra ngoài hay chuẩn bị đi ngủ
• Giữ cho da đầu luôn thông thoáng thoải mái, tránh để mồ hôi quá nhiều. Nếu do tính chất công việc bạn có thể chuẩn bị một chiếc khăn khô hay quạt để làm mát và khô da đầu ngay sau đó
• Sau khi đi mưa hay đi ngoài nắng về làm đổ mồ hôi nên gội đầu ngay sau đó
• Lựa chọn các loại dầu gội có chứa các thành phần tự nhiên hoặc có tác dụng kiềm dầu cho da đầu
• Sử dụng các đồ dùng riêng biệt, tránh nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh
• Giặt giũ chăn màn, mũ hoặc các vật dụng tiếp xúc với da đầu hằng ngày. Do các vi nấm có thể tiếp xúc với các vật dụng này nên người bệnh có thể tự tái phát bệnh hay điều trị mãi không dứt. Ngoài ra điều này cũng giúp hạn chế thấp nhất nguy cơ lây nhiễm cho những người xung quanh
• Hạn chế sử dụng các loại dầu dưỡng tóc, kem ủ tóc hay dầu gội hóa học trong suốt thời gian điều trị
• Massage tóc nehj nhàng, tránh cào quá mạnh có thể làm da đầu chảy máu và tăng nguy cơ lây nhiễm cao hơn
• Tránh ôm ấm hay tiếp xúc với động vật, nhất là những con vật không có nguồn gốc rõ ràng
• Không nhuộm tóc hay sử dụng bất cứ loại hóa chất nào trên da đầu trong suốt thời gian điều trị
• Liên hệ với bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu bất thường hoặc bệnh không có dấu hiệu được cải thiện

Nấm da đầu ở người lớn dù không phải vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống, thẩm mỹ và tinh thần người bệnh rất nhiều nên cần kiểm soát càng sớm càng tốt. Người bệnh nên điều chỉnh chế độ chăm sóc tóc lành mạnh hơn, ưu tiên các sản phẩm thuần chay từ tự nhiên để da đầu được khỏe mạnh và chống lại tự tấn công của các vi nấm hiệu quả nhất.