Đau thượng vị kèm tiêu chảy là bị gì? Có nguy hiểm?

Tình trạng đau thượng vị kèm tiêu chảy thường là dấu hiệu của các vấn đề về đường tiêu hóa. Triệu chứng đặc trưng bởi các cơn đau khởi phát thành từng cơn và kèm theo chứng đi ngoài. Trong một số trường hợp tình trạng đau thượng vị kèm tiêu chảy có thể là biểu hiện của các bệnh lý nguy hiểm cần được thăm khám và điều trị kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết đau vùng thượng vị

Cơn đau thượng vị khởi phát ở vùng bụng trên rốn, ngay dưới xương ức và hai bên mạn sườn. Đây là tình trạng phổ biến ở nhiều người, cơn đau thượng vị thường đi kèm với các biểu hiện như ợ hơi, ợ nóng, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.

Đau vùng thượng vị thường kéo dài từ 2 – 3 tiếng, tùy thuộc vào mức độ triệu chứng và cơ địa của mỗi người cơn đau cũng sẽ thể hiện khác nhau. Hầu hết các trường hợp đau  thượng vị sẽ có biểu hiện đau âm ỉ, đau quặn từng cơn, bỏng rát thượng vị, một số trường hợp bị tức ngực tạm thời.

Đối với những cơn đau thượng vị ở mức độ nghiêm trọng thường ảnh hưởng đến các khu vực lân cận như đau thượng vị lan ra sau lưng, tức ngực, đau thắt lưng,…

Dưới đây là các biểu hiện điển hình khi bị đau thượng vị:

Đau từng cơn ở thượng vị: Các cơn đau khởi phát thành từng cơn và có xu hướng thuyên giảm trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, các cơn đau thường tái đi tái lại nhiều lần trong ngày. Tình trạng này khiến người bệnh khó chịu, mệt mỏi, ảnh hưởng đến hoạt động ăn uống và suy giảm chất lượng giấc ngủ.

Đau tức vùng thượng vị: Những cơn đau tức vùng thượng vị có thể đi kèm với biểu hiện đau tức ở lồng ngực và chứng ợ nóng, ợ hơi.

Đau âm ỉ vùng thượng vị: Các trường hợp này mức độ cơn đau thường không nghiêm trọng nhưng cơn đau âm ỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt, khiến người bệnh mất tập trung.

Đau thượng vị kèm tiêu chảy là bị gì?

Tình trạng đau vùng thượng kèm tiêu chảy có thể là dấu hiệu của các vấn đề về đường tiêu hóa hoặc các bệnh lý nguy hiểm sau đây:

1. Rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa là một trong các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa thường gặp. Nguyên nhân phổ biến gây rối loạn tiêu hóa là do chế độ ăn uống, sinh hoạt không khoa học. Rối loạn tiêu hóa đặc trưng bởi chứng đau quặn bụng ở mức độ nặng kèm theo biểu hiện tiêu chảy. Thông thường, cơn đau thượng vị do rối loạn tiêu hóa có thể xuất hiện tại một khu vực nhất định hoặc có thể lan khắp bụng.

Các trường hợp rối loạn tiêu hóa thường kéo dài âm ỉ và chỉ có xu hướng thuyên giảm khi được can thiệp y tế. Ngoài điển hình bởi triệu chứng đau thượng vị kèm tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa còn có thể gây chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu,…

Cơn đau có xu hướng thuyên giảm khi người bệnh đi ngoài, tuy nhiên tình trạng này vẫn có thể tái phát. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện của rối loạn tiêu hóa, bạn nên chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và xử lý đúng cách.

2. Tiêu chảy cấp

Đau thượng vị kèm theo tiêu chảy có thể là dấu hiệu nhận biết của bệnh tiêu chảy cấp. Bệnh khởi phát do các vi khuẩn tấn công đường ruột, tiêu chảy cấp đặc trưng bởi biểu hiện đau quặn bụng và đi ngoài liên tục.

Các trường hợp bị tiêu chảy cấp, số lần đi đại tiện phân lỏng có xu hướng tăng nhanh. Tình trạng này khiến cơ thể người bệnh rơi vào trạng thái mất nước, chán ăn, mệt mỏi,…Các triệu chứng của bệnh lý thường sẽ thuyên giảm sau một tuần nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách.

Tuy nhiên, tiêu chảy cấp là căn bệnh có mức độ nguy hiểm đối với trẻ em bởi khiến cơ thể trẻ bị suy nhược do mất nước.

3. Bệnh Polyp đại tràng

Polyp đại tràng là bệnh lý về đường tiêu hóa đặc trưng bởi triệu chứng đau thượng vị và tiêu chảy. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh thường không biểu hiện rõ ràng nên rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Để xác định bệnh Polyp đại tràng, các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành chẩn đoán, xét nghiệm chuyên sâu, sau khi nhận được kết quả sẽ áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp.

Ngoài triệu chứng đau thượng vị và tiêu chảy thì bệnh Polyp đại tràng còn có thể kèm theo chứng buồn nôn, nôn mửa, thói quen đi ngoài bị thay đổi, phân lỏng có vệt đỏ.

4. Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích đặc trưng bởi tình trạng đau vùng thượng vị kèm theo tiêu chảy, nhất là sau khi ăn. Hội chứng này khá lành tính, không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể nhưng mang lại nhiều phiền toái cho người bệnh.

Các trường hợp mắc phải hội chứng ruột kích thích, cơn đau thượng vị kéo dài từ 6 tháng trở lên. Bên cạnh đó, người bị hội chứng này thường có biểu hiện đi ngoài sau khi ăn khoảng 15 – 20 phút.

Cấu trúc phân lỏng, nguyên nhân là đường ruột nhạy cảm với quá trình đào thải những chất dư thừa của dạ dày. Đây cũng là một trong những triệu chứng điển hình giúp bạn nhận biết hội chứng ruột kích thích với các bệnh lý khác liên quan đến đường tiêu hóa.

5. Viêm dạ dày mãn tính

Tình trạng đau thượng vị kèm theo tiêu chảy có thể là dấu hiệu của bệnh viêm dạ dày mãn tính. Bệnh lý thường là hệ của thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh.

Thường xuyên dung nạp các thực phẩm cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, lạm dụng bia rượu, nước có gas, thuốc lá, tác dụng phụ của thuốc giảm đau,….Ngoài ra, các đối tượng căng thẳng thần kinh, lo lắng trong thời gian dài cũng có nguy cơ đối mặt với bệnh viêm dạ dày mãn tính.

Ngoài cơn đau thượng vị, bệnh viêm dạ dày còn có thể tác động đến hoạt động co thắt, tiêu hóa thức ăn. Khi lượng acid trong dạ dày tăng cao dẫn đến trào ngược thực quản gây khởi phát chứng ợ hơi, ợ rát, ợ chua, buồn nôn, nôn mửa, bụng cồn cào. Ngoài ra, người bệnh còn có thể đối mặt với tình trạng đi đại tiện nhiều lần, phân lỏng, có mùi tanh.

6. Ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày hay ung thư trực là bệnh lý có mức độ nguy hiểm nghiêm trọng, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây tử vong. Hầu hết các trường hợp bị ung thư dạ dày đều không có biểu hiện nhận biết đặc trưng, biểu hiện ban đầu của bệnh lý thường là các cơn đau thắt trực tràng, đau vùng bụng dưới và kèm tiêu chảy.

Giai đoạn hình thành tế bào ung thư, các ổ viêm loét dạ dày có mức độ nghiêm trọng hơn gây xuất huyết dạ dày, đi đại tiện dịch nhầy lẫn với máu. Lúc này, cơ thể người bệnh có biểu hiện mất nước, sụt cân không kiểm soát, cơ thể suy nhược.

7. Một số triệu chứng đường tiêu hóa

Ngộ độc thức ăn: Chứng đau thượng vị kèm theo tiêu chảy và các biểu hiện như chướng bụng, buồn nôn và nôn mửa có thể là biểu hiện do ngộ độc thực phẩm.

Nhiễm trùng: Khi nhận thấy các biểu hiện đau vùng thượng vị có thể lan ra khắp bụng, đi ngoài phân lỏng lẫn dịch nhầy hoặc máu, sốt cao. Lúc này có thể bạn bị sốc nhiễm trùng hoặc nhiễm trùng huyết.

Viêm ruột thừa: Bệnh lý thường điển hình bởi cơn đau vùng thượng vị kèm theo sốt nhẹ. Cơn đau có xu hướng lan khắp bụng và chuyển xuống hố chậu phải. Các triệu chứng viêm ruột thừa gây cản trở quá trình hấp thu các dưỡng chất, diễn tiến thành bệnh mãn tính.

8. Vấn đề về mật – gan

Những cơn đau ở mật thường dễ bị nhầm lẫn với đau vùng thượng vị. Các trường hợp bị sỏi mật thường khởi phát các cơn đau âm ỉ tại sườn phải hoặc vùng thượng vị và lan sang các vùng lân cận. Ngoài ra, tình trạng này còn có thể khiến người bệnh đối mặt với các chứng đau bụng, sốt cao, da bị vàng,…

Áp xe gan cũng là một trong các bệnh lý đặc trưng bởi chứng đau thượng vị. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải các biểu hiện đi kèm như rung gan, sốt, đau, kích thước gan có thể to ra, đau nhói khi ấn kẽ sườn. Áp xe gan là bệnh lý nguy hiểm nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nặng nề.

9. Bệnh viêm tụy

Các trường hợp bị viêm tụy cấp tính và mãn tính thường khởi phát cơn đau thượng vị dữ dội và liên tục kèm theo tiêu chảy, chướng bụng, buồn nôn, hoặc sốt cao. Cơn đau do viêm tụy mãn tính gây ra thường không nghiêm trọng nhưng có xu hướng tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến hoạt động hấp thu dưỡng chất, gây suy dinh dưỡng,…

Đau thượng vị kèm tiêu chảy nguy hiểm không?

Đau thượng vị kèm tiêu chảy là triệu chứng thường gặp của các vấn đề về đường ruột. So với các triệu chứng thông thường, tình trạng này chỉ khởi phát khi chức năng của đường ruột và dạ dày bị tổn thương, suy giảm.

Đau thượng vị kèm tiêu chảy không chỉ khiến cơ thể mất nước, mệt mỏi mà còn ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa cũng như khả năng hấp thu dưỡng chất của cơ thể.

Trường hợp cơn đau không được can thiệp kịp điều trị và chăm sóc đúng cách có thể phát sinh các biến chứng sau:

Cơ thể suy nhược, sụt cân: Khi chức năng tiêu hóa bị suy giảm sẽ khiến cơ thể hấp thu các dưỡng chất kém đi, dẫn đến sụt cân không kiểm soát, suy nhược. Ngoài ra, tình trạng suy nhược cơ thể còn tạo điều kiện thuận lợi cho các triệu chứng ở đường ruột bùng phát mạnh mẽ hơn.

Xuất huyết tiêu hóa: Đây là một trong các biến chứng thường gặp ở các bệnh lý về dạ dày. Xuất huyết dạ dày thường xuất hiện khi ổ loét, viêm trở nên nghiêm trọng, dẫn đến mạch máu bị vỡ và chảy máu. Bên cạnh triệu chứng đau thượng vị kèm tiêu chảy kéo dài còn tăng viêm, loét, tổn thương và chảy máu đường ruột.

Nguy cơ mắc bệnh trĩ tăng cao: Bệnh trĩ khởi phát khi tĩnh mạch trong trực tràng – hậu môn bị giãn và phìm to, lúc này náu sẽ ứ đọng và hình thành các búi trĩ. Bệnh trĩ thường bùng phát khi vùng trực tràng – hậu môn bị tăng áp lực trong thời gian dài. Ngoài ra, bệnh lý còn là hệ quả của tình trạng táo bón mãn tính hoặc tiêu chảy kéo dài.

Ngoài các biến chứng trên, tình trạng đau thượng vị kèm tiêu chảy kéo dài nếu không được kiểm soát còn ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, đời sống và hiệu suất làm việc. Hơn nữa, việc đi ngoài quá nhiều lần còn gây khó chịu, tác động xấu đến tâm lý và chất lượng cuộc sống.

Các biện pháp xử lý đau thượng vị kèm tiêu chảy

Trường hợp nhận thấy các biểu hiện đau vùng thượng vị kèm tiêu chảy, lúc này điều bạn cần làm là dừng các hoạt động quá sức. Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, bổ sung nhiều nước, chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe tại nhà trước khi đến bệnh viện khám.

Nếu triệu chứng khởi phát do hội chứng ruột kích thích, rối loạn sinh lý thì việc dành nhiều thời gian nghỉ ngơi sẽ cải thiện. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc điều trị khi chưa xác định được nguyên nhân gây đau thượng vị kèm tiêu chảy.

Chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa sau khi tiến hành thăm khám và xác định nguyên nhân gây khởi phát. Ngoài ra, trong thời gian áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Có thể uống một tách trà gừng hoặc nhai một vài lát gừng sống có tác dụng kháng viêm, giảm đau thượng vị, làm ấm bụng. Đây cũng là nguyên liệu giúp ngăn ngừa chứng tiêu chảy hiệu quả.
• Sử dụng nước muối súc miệng, trong nước muối có chứa các thành phần sát khuẩn, chống viêm. Do đó, nước muối sẽ có tác dụng giúp nước bọt của người bệnh được kích thích, từ đó loại bỏ các vi khuẩn bất lợi cho đường ruột.
• Để kiểm soát cơn đau thượng vị kèm tiêu chảy bạn cần bổ sung nhiều nước, khoáng chất, điện giải giúp bù lượng nước cho cơ thể, tránh tình trạng suy nhược, mệt mỏi. Bên cạnh đó, uống nước cũng giúp đường ruột được thanh lọc, đồng thời loại bỏ các vi khuẩn có hại.
• Các trường hợp bị đau thượng vị tuyệt đối không được bỏ bữa, thói quen bỏ bữa, ăn không đúng giờ sẽ khiến lượng acid dịch vị tăng cao, từ đó gây tổn thương đến thành niêm mạc dạ dày. Người bệnh có thể chia nhỏ bữa ăn từ 6 – 8 bữa để giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn, hạn chế áp lực lên dạ dày.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm có lợi cho cơ thể như các loại rau xanh, trái cây tươi có tính mát, giàu vitamin giúp hỗ trợ giải độc gan, hỗ trợ chức năng tiêu hóa. Bạn có thể bổ sung các thực phẩm như thanh long, mướp tươi, đu đủ, dưa chuột,…

• Để giảm cơn đau thượng vị, bạn có thể sử dụng túi chườm ấm chườm lên vùng thượng vị khoảng 15 – 20 phút sẽ giúp giảm đau tạm thời. 

Sau khi áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà cải thiện triệu chứng đau thượng vị kèm tiêu chảy, bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện để được tiến hành thăm khám giúp tìm ra nguyên nhân gây khởi phát triệu chứng và áp dụng các biện pháp điều trị hợp lý.

Các biện pháp phòng ngừa đau thượng vị kèm tiêu chảy

Tình trạng đau thượng vị kèm tiêu chảy thường phổ biến và có thể tái lại nhiều lần nếu gặp điều kiện thuận lợi. Do đó, sau điều trị bạn cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa triệu chứng tái phát lâu dài. Cụ thể như:

• Thiết lập và duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, hợp lý. Điều này không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể mà còn phòng ngừa triệu chứng đau vùng thượng vị kèm tiêu chảy tái phát hiệu quả.
• Tránh dung nạp các thực phẩm chứa dầu mỡ, cay nóng, chứa nhiều gia vị, thức ăn chế biến sẵn. Đồng thời kiêng sử dụng rượu bia, thuốc lá, nước có gas và các chất kích thích khác.
• Xây dựng thói quen ăn đúng giờ, đầy đủ bữa, ăn chín, uống chín nhằm giúp dạ dày hoạt động tốt hơn. Từ đó, cải thiện các cơn đau vùng thượng vị và phòng ngừa các bệnh lý về dạ dày hiệu quả.
• Tránh căng thẳng thần kinh, lo lắng, áp lực trong thời gian dài, nên cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Để cải thiện tâm trạng, bạn có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ như nghe nhạc, đọc sách, ngồi thiền, tập yoga,…
• Duy trì luyện tập thể dục thể thao giúp tăng cường thể trạng và hệ miễn dịch, chống lại các tác nhân gây bệnh hiệu quả.

Các thông tin trên đây đã giải đáp câu hỏi “Đau thượng vị kèm tiêu chảy là bị gì? Có nguy hiểm?” và một số biện pháp xử lý tại nhà. Trường hợp, tình trạng này kéo dài hơn 3 ngày và có xu hướng tiến triển nghiêm trọng hơn. Lúc này bạn nên nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám tìm ra nguyên nhân và điều trị phù hợp.