Đau lưng khi mang thai tháng cuối: Cách xử lý và phòng ngừa

Đau lưng khi mang thai tháng cuối là hiện tượng thường gặp ở mẹ bầu. Đây là tình trạng phổ biến tuy nhiên cũng có thể là cảnh báo nhiều rủi ro ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ cũng như sự phát triển toàn diện của thai nhi. 

Đau lưng khi mang thai tháng cuối là do đâu?

Tình trạng đau lưng ở tháng cuối của thai kỳ xuất hiện là do sự phát triển của thai nhi tác động trực tiếp đến vùng xương chậu và cột sống. Đau lưng khi mang thai tháng cuối thường gây ra chứng đau nhức kéo dài kèm theo khớp ở lưng bị đơ cứng và căng cơ.

Đôi khi cơn đau lưng có xu hướng lan rộng xuống vùng chân và vùng mông. Trong một số thống kê cũng cho thấy có khoảng 50 – 70% phụ nữ mang thai bị đau lưng trong suốt thời kỳ mang thai và tình trạng này trở nên nặng nề hơn ở tháng cuối thai kỳ.

Kết quả từ các nghiên cứu nhận thấy chứng đau lưng khi mang thai cũng có thể khởi phát từ những tháng đầu và giữa thai kỳ nhưng sẽ cảm giác đau trầm trọng hơn vào tháng cuối đến lúc sinh con.

Nguyên nhân chứng đau lưng khi mang thai tháng cuối

Hiện tượng đau lưng ở mẹ bầu ở tháng cuối thai kỳ khởi phát bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Ở từng giai đoạn cơn đau cũng sẽ biểu hiện khác nhau. Tình trạng đau lưng khi mang thai tháng cuối có thể xảy ra do một số nguyên nhân sau:

Cơ thể thay đổi nội tiết tố

Trong quá trình mang thai, cơ thể của mẹ bầu sẽ tiết ra hormone relaxin, nội tiết tố này có khả năng làm giãn nở vùng xương chậu để phục vụ cho việc sinh sản diễn ra thuận lợi. Lúc này các dây chằng và cơ ở cơ quan này sẽ không đủ mạnh cho quá trình giãn nở, từ đó gây đau dây chằng và căng cơ.

Đồng thời, khi khung xương chậu giãn nở cũng sẽ làm giảm liên kết giữa các khớp, lúc này các khớp xương trở nên lỏng lẻo và khởi phát cơn đau lưng. Mức độ đau nhức sẽ có xu hướng nghiêm trọng hơn vào tháng cuối của thai kỳ.

Tăng cân 

Trong thời kỳ mang thai, việc tăng cân là điều mà các bà mẹ phải đối mặt. Vào những tháng cuối của thai kỳ, lúc này thai nhi dần phát triển hoàn thiện về cân nặng và kích thước, đồng nghĩa với việc các khung xương trên cơ thể người mẹ, nhất là xương vùng lưng sẽ chịu áp lực trọng lượng của thai nhi và chống đỡ cơ thể. Từ đó dẫn đến khởi phát chứng đau lưng.

Thay đổi tư thế

Trong thời kỳ mang thai, thai nhi và tử cung sẽ lớn dần khiến cột sống lưng bị thay đổi có xu hướng cong về phía trước, lúc này trọng tâm cơ thể cũng sẽ thay đổi. Do đó, bà bầu thường hay ngả lưng về phía sau giúp giữ được thăng bằng cơ thể trong hoạt động, di chuyển.

Tình trạng này sẽ làm tăng nguy cơ đau nhức lưng, đặc biệt vào tháng cuối của thai kỳ khi thai nhi và tử cung phát triển mạnh.

Bên cạnh đó, thói quen ngồi bệnh, hai tay chống phía sau, đồng thời cố định gót chân ở bà bầu sẽ khiến lưng chịu áp lực lớn. Hơn nữa, một số mẹ bầu hay chống hai tay vào lưng lúc ngồi xuống, di chuyển hay đứng lên cũng sẽ khiến khung xương lưng bị tổn thương và gây đau nhức.

Cơ bụng bị suy yếu

Các nhóm cơ ở vùng bụng có chức năng chịu đựng sức ép khi bạn co giãn gập người hoặc nằm sấp. Tuy nhiên, khi mang thai các cơ bụng này có xu hướng yếu đi và co giãn mạnh do sự phát triển của thai nhi ở tháng cuối thai kỳ. Tình trạng này sẽ khiến cơ lưng bị tác động, chèn ép và đau đớn.

Vị trí của thai nhi

Ở những tháng cuối của thai kỳ, thai nhi dần phát triển hoàn thiện nên cơn đau lưng sẽ trở nên nặng nề hơn. Ngoài ra, vị trí của thai nhi khi ở trong bụng mẹ, phần lưng sẽ ngược lại với mẹ, điều này có thể gây sức ép lớn lên vùng lưng và gây đau nhức lưng ở mẹ bầu.

Động thai

Khi nhận thấy các dấu hiệu đau thắt lưng, đau bụng dữ dội, xuất huyết âm đạo, âm đạo tiết dịch bất thường có thể là biểu hiện khi bị động thai. Do đó, khi bị đau lưng và đi kèm với các triệu chứng trên thì mẹ bầu nên nhanh chóng đến bệnh viện để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Đau lưng khi mang thai tháng cuối có nguy hiểm không?

Theo các bác sĩ chuyên khoa, tình trạng đau lưng khi mang thai thường xảy ra phổ biến và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp mẹ bầu ở tháng cuối của thai kỳ bị đau lưng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe cần được thăm khám và xử lý kịp thời. Do đó, mẹ bầu cần đến gặp bác sĩ khi nhận thấy các biểu hiện sau:

• Tình trạng đau lưng kèm theo biểu hiện xuất huyết âm đạo, bụng dưới bị đau tức vì có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
• Mẹ bầu bị đau lưng kèm theo chứng đau buốt, đau rát khi đi tiểu, bởi đây có thể là dấu hiệu của bệnh sỏi thận hoặc viêm đường tiết niệu.
• Cơn đau vùng lưng trở nên dữ dội, kéo dài và có xu hướng lan sang các khu vực khác như đùi, mông và hông.

Biện pháp xử lý chứng đau lưng khi mang thai tháng cuối

Để cải thiện triệu chứng đau lưng, mẹ bầu có thể áp dụng một số biện pháp cải thiện sau:

Sử dụng các loại thuốc giảm đau

Trường hợp mẹ bầu bị đau lưng ở tháng cuối của thai kỳ có thể tham vấn y khoa sử dụng các loại thuốc giảm đau theo đường uống hoặc miếng dán giúp cải thiện cơn đau.

Tuy nhiên, mẹ bầu cũng nên lưu ý tránh tự ý sử dụng thuốc điều trị vì có thể ảnh hưởng đến thai nhi, tuân thủ chỉ định của của bác sĩ chuyên môn hoặc nhân viên y tế. Việc lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Tận dụng các thảo dược tự nhiên

Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể tận dụng các thảo dược tự nhiên giúp cải thiện chứng đau lưng hiệu quả. Ưu điểm của biện pháp này là an toàn cao, lành tính, hạn chế phát sinh các tác dụng phụ. Dưới đây là một vài mẹo thường được dùng chữa đau lưng cho mẹ bầu được thực hiện phổ biến:

Lá ớt chữa đau lưng: Lá ớt là một trong các vị thuốc dân gian thường được sử dụng trong chữa trị các bệnh đau xương khớp hiệu quả. Để chữa đau lưng cho mẹ bầu, bạn tiến hành sao nóng lá ớt và cho thêm một ít rượu trắng vào và tiếp tục sao.

Đến khi lá vàng thì tắt bếp rồi cho lá ớt đã sao vào túi vải và chườm trực tiếp lên vùng lưng bị đau nhức. Áp dụng thường xuyên sẽ giúp cải thiện chứng đau nhức, khó chịu ở bà bầu.

Rượu gừng chữa đau lưng: Gừng là dược liệu thường có mặt trong các bài thuốc chữa những bệnh lý thường gặp, với tính ấm vị thuốc này có tác dụng trong cải thiện các chứng đau nhức lưng hiệu quả. Để thực hiện bài thuốc này bạn cần chuẩn bị vài củ gừng mang đi rửa sạch và thái thành từng lát mỏng.

Sau đó cho vào bình và ngâm với rượu trắng theo tỉ lệ 3 phần rượu: 2 phần gừng. Đậy kín nắp bình và bảo quản nơi thoáng mát. Đến ngày thứ 3 thì có thể sử dụng. Mỗi lần dùng bạn lấy một ít rượu gừng thoa lên vùng lưng bị đau và kết hợp với massage nhẹ nhàng sẽ giúp cải thiện chứng đau lưng.

Các mẹo chữa dân gian chỉ tác tác dụng giúp cải thiện tình trạng đau lưng tạm thời, không thể thay thế phương pháp điều trị chính. Do đó, để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi, khi nhận thấy dấu hiệu đau lưng với mức độ nặng. Lúc này bạn hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị hợp lý.

Dùng các sản phẩm hỗ trợ

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm hỗ trợ giúp làm giảm chứng đau lưng ở mẹ bầu, do đó bạn có thể cân nhắc lựa chọn. Mẹ bầu có thể chọn các loại ghế, hay gối nằm dành riêng cho bà bầu hoặc đơn giản hơn bạn có thể lót một chiếc gối nhỏ ở sau lưng khi ngồi sẽ giảm cảm giác đau nhức, tạo sự êm ái, thoải mái. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể sử dụng đai đỡ bụng vào tháng cuối thai kỳ nếu bụng quá lớn.

Cải thiện tư thế

Việc thay đổi tư thế trong thời kỳ mang thai cũng sẽ dẫn đến đau nhức lưng, đặc biệt là tháng cuối của thai kỳ. Để cải thiện tình trạng này, mẹ bầu cần lưu ý thay đổi tư tế như sau:

• Đứng thẳng người
• Thả lỏng hai vai xuống tự nhiên
• Tránh khom lưng, ưỡn ngực
• Thả lỏng hai đầu gối

Ngoài ra, mẹ bầu nên dang rộng hai chân khi đứng bởi tư thế này sẽ tạo sự thăng bằng của cơ thể, khiến mẹ bầu cảm thấy thoải mái hơn. Nếu ngồi làm việc, mẹ bầu có thể dùng một chiếc ghế nhỏ để kê chân. Bên cạnh đó, trong tháng cuối của thai kỳ, mẹ bầu nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, thư giãn nhiều hơn.

Xoa bóp, massage cơ thể

Các động tác xoa bóp nhẹ nhàng hay massage ở sau lưng có thể cải thiện triệu chứng đau nhức giúp mẹ bầu thấy thư giãn và dễ chịu hơn. Biện pháp này thường mang lại hiệu quả điều trị tích cực cho những mẹ bầu, nhất là vào những tháng cuối của thai kỳ. Ngoài ra, việc massage, xoa bóp thường xuyên còn giúp giảm phù nề và lưu thông máu tốt hơn.

Bên cạnh đó, mẹ bầu cũng có thể thực hiện bấm huyệt giúp cải thiện chứng đau lưng. Phương pháp này có tác dụng đả thông kinh mạch, tăng cường lưu thông máu làm ấm cơ thể và cải thiện tình trạng đau nhức.

Duy trì luyện tập thể dục thể thao mỗi ngày

Việc luyện tập thể dục thể thao mỗi ngày không chỉ nâng cao thể trạng mà còn làm giảm chứng đau lưng hiệu quả. Bên cạnh đó, biện pháp này còn tác động đến cột sống lưng giúp chắc khỏe, dẻo dai và lưu thông máu tốt hơn. Theo các chuyên gia ghi nhận, mẹ bầu nên lựa chọn một số môn thể thao nhẹ nhàng như yoga, đi bộ hay các các bài tập vật lý trị liệu.

Dưới đây là một số bài tập yoga giúp cải thiện tình trạng đau lưng khi mang thai tháng cuối:

Tư thế yoga nghiêng lườn:

• Bước 1: Bạn ngồi xếp chân trên sàn nhà, đồng thời giữ lưng thẳng, đặt hai ta lên đầu gối hoặc để cạnh người.
• Bước 2: Lúc này đưa tay phải cao qua đầu kết hợp nghiêng lườn qua bên trái, lúc này khuỷu tay trái chống trên mặt sàn sao cho vuông góc.
• Bước 3: Giữ yên tư thế trong vòng 1 phút sau đó trở lại tư thế ban đầu. Thực hiện động tác tương tự với bên còn lại. Mỗi lần tập mẹ bầu thực hiện từ 10 – 15 lần.

Tư thế yoga con bướm:

• Bước 1: Ngồi trên sàn nhà, chú ý giữ thẳng lưng, tiếp đó đưa 2 chân khoanh ra phía trước để 2 lòng bàn chân chạm vào nhau, đồng thời 2 tay đặt lên đầu gối.
• Bước 2: Ép đầu gối xuống sàn nhà đến mức thấp nhất có thể. Giữ yên tư thế khoảng 5 nhịp thở, sau đó trở về tư thế ban đầu.
• Bước 3: Thực hiện động tác từ 10 – 15 lần sẽ giúp kiểm soát cơn đau lưng hiệu quả.

Đau lưng khi mang thai tháng cuối cần lưu ý gì?

Phụ nữ khi mang thai được xem là thời điểm nhạy cảm nhất, cần lưu ý nhiều vấn đề nhằm hạn chế phát sinh rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ cũng như của thai nhi. Do đó, bên cạnh áp dụng các biện pháp cải thiện mẹ bầu cũng nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Mẹ bầu nên ưu tiên lựa chọn những đôi giày có đế thấp, không trơn trượt, ôm cả bàn chân đảm bảo an toàn trong khi di chuyển. Việc đi giày cao gót trong thời gian mang thai có thể dễ té ngã, đau nhức xương khớp.
• Mẹ bầu tránh mang vác hay vận động mạnh, nhất là vào tháng cuối thai kỳ. Bên cạnh đó cũng tránh gập người, cúi người vì có thể làm giãn dây chằng và dây thần kinh gây đau lưng.
• Chú ý giữ nhiệt độ cơ thể luôn ở mức ổn định, trường hợp bị nhiễm lạnh do thời tiết thay đổi đột ngột có thể khiến xương khớp co lại, độ đàn hồi bị giảm đi, từ đó ngăn quá trình lưu thông máu gây xuất hiện cơn đau nhức lưng.
• Mẹ bầu nên lựa chọn các trang phục vừa người, có chất liệu thấm hút tốt, co giãn thoải mái. Tránh mặc quần bó sát hoặc quá rộng có thể gây vướng và dễ té ngã.
• Trong thời kỳ mang thai, mẹ bầu cần tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin, canxi, magie có trong các loại rau củ, trái cây tươi, sữa dành cho bà bầu, trứng, cá hồi,…

Tình trạng đau dạ dày ở bà bầu tháng cuối thường gặp ở phụ nữ mang thai và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, tình trạng này có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm và cần được khám và xử lý kịp thời, tránh phát sinh rủi ro. Do đó, khi nhận thấy biểu hiện đau thắt lưng kèm theo các biểu hiện như xuất huyết, đau bụng dữ dội. Lúc này mẹ bầu cần nhanh chóng đến bệnh viện để được xử lý kịp thời.