Đau dạ dày vào ban đêm: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Đau dạ dày vào ban đêm không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Nếu không tiến hành khắc phục, tình trạng có thể chuyển biến xấu dần theo thời gian và gây ra các biến chứng nặng nề. 

Nhận biết đau dạ dày vào ban đêm

Đau dạ dày là triệu chứng phổ biến ở người trưởng thành – đặc biệt là người có thói quen sinh hoạt và ăn uống thiếu khoa học. Triệu chứng này thường bùng phát trước hoặc sau khi ăn. Tuy nhiên trong một số trường hợp, đau dạ dày có thể xuất hiện vào ban đêm.

Đau dạ dày vào ban đêm là dấu hiệu cho thấy cơ quan tiêu hóa đang gặp vấn đề. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này có thể nghiêm trọng dần theo thời gian và gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe tổng thể. Vì vậy, bạn cần nhận biết và can thiệp các biện pháp điều trị trong thời gian sớm nhất.

Dấu hiệu nhận biết đau dạ dày vào ban đêm:

• Đau dạ dày là cơn đau khởi phát ở vùng bụng giữa nằm trên rốn
• Cơn đau có thể bùng phát đột ngột hoặc đau âm ỉ, dai dẳng
• Thống kê cho thấy, đa phần đau dạ dày vào ban đêm đều khởi phát vào lúc 1 – 2 giờ sáng và có xu hướng lặp lại vào những ngày kế tiếp
• Đau dạ dày có thể đi kèm với một số biểu hiện khác như nóng rát thượng vị, ợ hơi, ợ chua, ợ nóng, cồn cào, khó chịu,…

Đau dạ dày vào ban đêm xảy ra trong thời gian dài có thể dẫn đến các triệu chứng thứ phát như mất ngủ, khó ngủ, ngủ chập chờn, dễ thức giấc vào ban đêm, cơ thể mệt mỏi, uể oải và sụt cân nhanh chóng.

Nguyên nhân gây đau dạ dày vào ban đêm

Đau dạ dày vào ban đêm có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân thường gặp nhất, bao gồm:

1. Do thói quen ăn uống, sinh hoạt

Thói quen sinh hoạt, ăn uống không điều độ là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng đau dạ dày vào ban đêm. Các thói quen này có thể khiến dạ dày bị rối loạn chức năng co bóp và có xu hướng bài tiết axit quá mức, dẫn đến tình trạng đau thượng vị, ợ hơi, đầy bụng và buồn nôn. Nếu không thay đổi và tiếp tục duy trì các thói quen xấu, niêm mạc dạ dày có thể bị viêm, loét và tổn thương nặng.

Đau dạ dày vào ban đêm có thể xảy ra do các thói quen ăn uống, sinh hoạt sau:

• Thói quen ăn khuya: Thói quen ăn khuya là “thủ phạm” gây ra tình trạng đau dạ dày, chướng bụng và đầy hơi vào ban đêm. Nguyên nhân là do dạ dày phải hoạt động liên tục để tiêu hóa thức ăn và không có thời gian phục hồi. Theo thời gian, chức năng của cơ quan này bị suy yếu và rối loạn, dẫn đến tình trạng thức ăn tích tụ trong dạ dày và làm bùng phát cơn đau vào giữa đêm.
• Sử dụng thức ăn cay nóng, rượu bia: Dùng thức ăn cay nóng và rượu bia vào buổi tối có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa khi ngủ. Cồn và gia vị cay nóng kích thích dạ dày tăng sản xuất axit và co bóp quá mức. Hậu quả là cơn đau bùng phát giữa đêm, bụng đầy trướng, khó ngủ và cơ thể mệt mỏi.
• Thức khuya và căng thẳng thần kinh: Ngoài chế độ ăn uống, đau dạ dày vào ban đêm còn có thể là hệ quả do thói quen thức khuya và căng thẳng thần kinh quá mức. Các thói quen này đều kích thích hoạt động bài tiết axit quá mức khiến niêm mạc dạ dày bị ăn mòn và viêm loét. Bên cạnh đó, thức khuya khiến cơ thể không ngủ đủ giấc và làm giảm khả năng hồi phục, tái tạo của tế bào niêm mạc dạ dày. Những tác động tiêu cực này chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng đau dạ dày vào ban đêm.
• Thói quen hút thuốc lá: Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến chức năng hô hấp mà còn là nguyên nhân gây đau dạ dày vào ban đêm. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, thành phần độc hại trong khói thuốc làm suy giảm cơ chế tự bảo vệ của dạ dày và khiến cơ quan này dễ bị viêm loét, tổn thương.
• Tác dụng phụ của thuốc: Đau dạ dày trong đêm còn có thể là hệ quả do sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), corticoid đường uống, kháng sinh,… Trong trường hợp sử dụng thuốc dài hạn, niêm mạc dạ dày có thể bị viêm loét nặng và dẫn đến biến chứng xuất huyết tiêu hóa.

2. Biểu hiện của các bệnh tiêu hóa

Ngoài những nguyên nhân trên, đau dạ dày vào ban đêm còn có thể là biểu hiện của các bệnh lý tiêu hóa như:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Đau rát dạ dày là triệu chứng điển hình của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng. Bệnh lý này xảy ra khi niêm mạc của dạ dày và phần đầu ruột non bị viêm loét và tổn thương. Ngoài triệu chứng trên, bệnh còn gây buồn nôn, nôn mửa, bụng đầy trướng, ăn uống không ngon, mệt mỏi và sụt cân.
• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): GERD xảy ra khi dịch vị và thức ăn bên trong dạ dày trào ngược lên thực quản và một số cơ quan khác như thanh quản, cổ họng,… Hiện tượng trào ngược bùng phát mạnh vào ban đêm và gây ra tình trạng nóng rát thượng vị, đau dạ dày, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn. Ngoài ra, người bị GERD còn gặp phải một số biểu hiện khác như hơi thở hôi, dễ mắc các bệnh răng miệng, đau họng và khàn tiếng.
• Sỏi mật: Sỏi mật là tình trạng các thành phần trong dịch mật kết tinh lại thành một khối rắn chắc. Bệnh thường gây đau ở vùng hạ sườn phải (bên dưới gan) và có xu hướng lan tỏa ra vùng thượng vị. Do đó ở một số ít trường hợp, đau dạ dày vào ban đêm có thể là biểu hiện của chứng sỏi mật. Để nhận biết bệnh lý này, bạn có thể xem xét thêm một số triệu chứng đi kèm như sốt, ớn lạnh, phân bạc màu, nước tiểu vàng, đau ngực,…
• Ung thư dạ dày: Ung thư dạ dày không có các biểu hiện điển hình ở giai đoạn đầu và rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa thường gặp. Vì vậy, không loại trừ khả năng đau dạ dày vào ban đêm là biểu hiện của bệnh lý này. Ngoài ra, ung thư dạ dày còn có thể gây sụt cân, chán ăn, đau bụng, đi ngoài phân đen và nôn ra máu.

Thực tế, có rất nhiều nguyên nhân gây đau dạ dày giữa đêm. Thông tin trong bài viết chỉ đề cập đến những nguyên nhân phổ biến nhất. Vì vậy trong trường hợp cần thiết, bạn nên chủ động tìm gặp bác sĩ để được chẩn đoán nguyên nhân và can thiệp các biện pháp y tế kịp thời.

Đau dạ dày trong đêm có nguy hiểm không?

Đau dạ dày vào ban đêm có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Mức độ nguy hiểm của tình trạng này phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân cụ thể. Nếu khởi phát do thói quen ăn uống và sinh hoạt, cơn đau có thể dễ dàng thuyên giảm sau khi điều chỉnh thói quen và thiết lập lối sống khoa học, lành mạnh.

Ngược lại trong trường hợp xảy ra do các bệnh đường tiêu hóa, bạn cần tiến hành điều trị trong thời gian sớm nhất. Nếu chủ quan, bệnh có thể tiến triển nặng dần và gây ra các biến chứng nghiêm trọng như hẹp môn vị, xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày hoặc thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày (thường xảy ra ở bệnh nhân bị viêm loét dạ dày dai dẳng hơn 10 năm).

Đau dạ dày vào ban đêm là dấu hiệu cho thấy các cơ quan tiêu hóa bị rối loạn và tổn thương. Theo thời gian, triệu chứng có xu hướng nặng dần về mức độ và khởi phát với tần suất thường xuyên hơn, ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ, sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Cách chữa đau dạ dày vào ban đêm

Có thể thấy, đau dạ dày vào ban đêm gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể. Vì vậy, bạn nên chủ động thay đổi thói quen để kiểm soát triệu chứng và điều hòa chức năng tiêu hóa. Trong trường hợp khởi phát do nguyên nhân bệnh lý, nên can thiệp các biện pháp y tế để ngăn chặn tiến triển của bệnh và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây là một số cách chữa đau dạ dày vào ban đêm bạn có thể áp dụng:

1. Thay đổi thói quen xấu

Có đến 80% trường hợp đau dạ dày vào ban đêm khởi phát do thói quen ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học. Do đó để kiểm soát cơn đau và các triệu chứng đi kèm, cần chủ động thay đổi thói quen xấu và thiết lập lối sống khoa học, lành mạnh.

• Tuyệt đối không ăn khuya, ăn quá no sau 7 giờ tối và tránh các loại thực phẩm, thức uống gây kích thích dạ dày như rượu bia, cà phê, món ăn chứa nhiều gia vị cay nóng, dầu mỡ,…
• Vào buổi tối, nên ưu tiên các món ăn dễ tiêu hóa và chỉ dung nạp một lượng thức ăn vừa phải để tránh gây áp lực lên dạ dày và đường ruột.
• Người có vấn đề về dạ dày nên chia nhỏ bữa ăn (4 – 5 bữa/ ngày) và tăng cường bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh để ổn định hoạt động tiêu hóa và giảm chứng đau dạ dày vào ban đêm.
• Nên cai thuốc lá để tránh đau dạ dày giữa đêm tái phát nhiều lần. Ngoài ra, biện pháp này còn giúp bảo vệ chức năng hô hấp và sức khỏe tổng thể.
• Tránh thức quá khuya, thay vào đó nên ngủ trước 23 giờ và cần đảm bảo giấc ngủ kéo dài ít nhất 7 giờ đồng hồ. Ngủ đủ giấc giúp phục hồi các cơ quan tiêu hóa, điều hòa hoạt động sản xuất axit và kiểm soát chứng đau dạ dày về đêm hiệu quả.
• Trong trường hợp đau dạ dày do căng thẳng thần kinh, nên tập thể dục 15 – 30 phút/ ngày, dành thời gian nghỉ ngơi và tham gia các hoạt động giải trí, thư giãn. Căng thẳng không chỉ gây đau dạ dày mà còn làm bùng phát triệu chứng của một số bệnh lý tiêu hóa khác như bệnh Crohn, viêm đại tràng co thắt,…
• Thông báo với bác sĩ tình trạng đau dạ dày khi sử dụng thuốc để được thay thế loại thuốc khác. Nếu không có loại thuốc thay thế, bác sĩ có thể kê toa thuốc bảo vệ niêm mạc hoặc thuốc ức chế bài tiết axit để giảm đau dạ dày và hạn chế nguy cơ viêm loét, xuất huyết tiêu hóa.

2. Áp dụng các mẹo giảm đau dạ dày tức thì

Trong trường hợp đau dạ dày bùng phát vào ban đêm gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp giảm đau tức thì. Các biện pháp này giúp làm dịu cơn đau dạ dày và cải thiện một số triệu chứng đi kèm.

Một số mẹo giảm đau dạ dày vào ban đêm:

• Sử dụng nước mật ong ấm: Uống nước mật ong ấm là cách trị đau dạ dày tại nhà dễ thực hiện. Mật ong có vị ngọt dịu nhẹ và chứa thành phần dinh dưỡng dồi dào có khả năng giảm viêm, trung hòa axit và cải thiện cơn đau rõ rệt. Ngoài ra, uống nước mật ong ấm còn có thể làm giảm cảm giác đói và cồn cào.
• Dùng trà hoa cúc: Trà hoa cúc không chứa caffeine và cung cấp cho cơ thể nhiều chất chống oxy hóa. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, hợp chất thực vật trong thảo dược này có tác dụng làm giảm độ axit trong dịch vị, ức chế sự phát triển của vi khuẩn Hp và làm dịu cơn đau rõ rệt. Vì vậy, bạn có thể dùng một tách trà hoa cúc ấm để cải thiện tình trạng đau dạ dày vào ban đêm.
• Chườm ấm: Chườm ấm là biện pháp giảm đau dạ dày đơn giản và dễ thực hiện. Nhiệt độ ấm từ túi chườm có tác dụng làm dịu dây thần kinh ở dạ dày, từ đó làm giảm hoạt động sản xuất dịch vị và cải thiện tình trạng đau dạ dày do co thắt quá mức. Sau khoảng 15 – 20 phút chườm ấm, bạn sẽ nhận thấy cơn đau và các triệu chứng đi kèm thuyên giảm đáng kể.

3. Điều trị y tế

Như đã đề cập, ngoài thói quen sinh hoạt và ăn uống, đau dạ dày vào ban đêm còn có thể là biểu hiện của các vấn đề ở đường tiêu hóa. Nếu xảy ra do các bệnh lý này, bạn bắt buộc phải điều trị y tế theo hướng dẫn của bác sĩ.

Trước khi lên phác đồ điều trị, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm như xét nghiệm máu, phân, test hơi thở, nội soi, chụp X-Quang cản quang,… để chẩn đoán và đánh giá mức độ tiến triển của bệnh. Dựa vào kết quả này, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân.

Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc khi chưa thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán. Việc sử dụng thuốc giảm đau dạ dày có thể che lấp dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng và làm chậm thời gian chẩn đoán.

Phòng ngừa đau dạ dày vào ban đêm

Đau dạ dày vào ban đêm có thể thuyên giảm rõ rệt sau khi can thiệp các biện pháp cải thiện. Tuy nhiên nếu không chủ động phòng ngừa, tình trạng này có thể tái phát nhiều lần và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Do đó sau khi điều trị, bạn nên thực hiện một số biện pháp phòng ngừa như:

• Thay đổi hoàn toàn các thói quen ăn uống thiếu khoa học như ăn khuya, ăn tối quá no, vận động ngay sau khi ăn, sử dụng rượu bia, cà phê và các món ăn dễ gây kích thích dạ dày như thực phẩm khô cứng, cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ và khó tiêu hóa.
• Tránh hút thuốc lá, thức khuya và căng thẳng quá mức.
• Thông báo với bác sĩ tiền sử bệnh lý để được chỉ định loại thuốc phù hợp. Trong trường hợp bị đau dạ dày trong thời gian sử dụng, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn, kiểm tra và xử lý kịp thời.
• Tích cực điều trị các bệnh lý tiêu hóa như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, sỏi mật, ung thư dạ dày,…
• Tập thể dục có tác dụng giải phóng căng thẳng, điều hòa hoạt động tiêu hóa và kiểm soát vóc dáng – cân nặng. Vì vậy, bạn nên dành 15 – 30 phút mỗi ngày để luyện tập nhằm nâng cao sức khỏe và phòng ngừa đau dạ dày tái phát.

Đau dạ dày vào ban đêm có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong trường hợp triệu chứng không thuyên giảm khi điều chỉnh thói quen và áp dụng các biện pháp tại nhà, bạn nên tìm gặp bác sĩ để được chẩn đoán và can thiệp các biện pháp y tế kịp thời.