Đau dạ dày là bên nào? Vị trí đau giúp xác định đúng bệnh

Đau dạ dày là một trong những bệnh lý thường gặp, các triệu chứng của bệnh ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, để xác định đúng vị trí của bệnh đau dạ dày không hề dễ dàng, chỉ khi nhận biết đúng vị trí đau dạ dày mới giúp người bệnh nhận biết được bệnh sớm và áp dụng các biện pháp điều trị, chăm sóc hợp lý. 

Vị trí dạ dày trên cơ thể con người

Dạ dày hay bao tử là bộ phận quan trọng trong hệ thống hệ tiêu hóa, có vai trò trực tiếp trong hoạt động tiêu hóa thức ăn. Bộ phận này có hình dạng tương tự như một chiếc túi hình chữ “J”, hơi phình to ở phần giữa.

Cấu tạo của dạ dày khá phức tạp, gồm 5 lớp liên kết chặt chẽ với nhau, ở mỗi lớp sẽ có chức năng khác nhau, gồm: Lớp thanh mạc, lớp phúc mạc, lớp cơ, tấm lưới niêm mạc, cuối cùng là niêm mạc dạ dày.

Dạ dày có chức năng chính là tiếp nhận thức ăn từ thực quản, sau đó tiết ra axit và enzym để tiêu hóa thức ăn theo cơ chế co bóp và đảo lộn thức ăn. Khi dạ dày gặp vấn đề thì chức năng hoạt động cũng sẽ bị gián đoạn, đồng thời ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa.

Đau dạ dày là bên nào?

Theo các tài liệu nghiên cứu cho thấy ổ bụng của con người chia làm 2 khu vực chính: Vùng phía trên rốn (vùng thượng vị) và vùng dưới rốn (vùng hạ vị). Người bệnh có thể dựa vào 2 khu vực này để có thể xác định chính xác vị trí đau dạ dày. Dưới đây là 3 vị trí đau dạ dày thường gặp:

Đau ở vùng thượng vị

Bị đau ở vùng thượng vị là một trong các vị trí đau dạ dày điển hình và khá phổ biến. Tại vị trí này, những cơn đau sẽ xuất hiện tập trung ở phía trên xương ức và rốn gây ra tình trạng đau nhói, khó chịu, cơn đau có thể kéo dài âm ỉ, nhất là khi ăn no.

Ngoài ra, khi ăn các thức ăn cay nóng, hoặc đồ uống có cồn, gas sẽ khiến các cơn đau bùng phát dữ dội hơn. Một số trường hợp cơn đau có thể lan đến vùng ngực hoặc sau lưng.

Đau ở vùng bụng giữa

Khi bị đau ở giữa bụng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh đau dạ dày. Tuy nhiên, ở vị trí này thường khó nhận biết được chính xác do tại đây là nơi tập trung nhiều nội tạng khác, do đó có thể gây ra không ít nhầm lẫn. Người bệnh có thể nhầm lẫn với một số bệnh lý như bệnh sỏi thận, viêm ruột thừa, tắc ruột non, viêm tụy,…

Để nhận biết chính xác có phải đau bao tử hay không, bạn cần xác định một số dấu hiệu nhận biết như chứng ợ chua, ợ hơi, chướng bụng, buồn nôn,…

Đau ở phía bên trái bụng

Tại vị trí phía trên bên trái bụng, ngoài cơn đau âm ỉ hay dữ dội, người bệnh còn có cảm giác xót ruột, nóng bụng, luôn cảm thấy đói,…Và sau khi ăn no, cơn đau sẽ thuyên giảm nhưng lại có hiện tượng đầy hơi, chướng bụng.

Khi bị đau ở phía bên trái bụng thường dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh về đường tiêu hóa như viêm đại tràng, viêm loét tá tràng, rối loạn đại tràng,…

Dấu hiệu nhận biết bệnh đau dạ dày

Nếu chỉ nhận biết bệnh đau dạ dày thông qua vị trí đau thương sẽ rất khó để xác định chính xác, bởi các cơn đau ở vùng bụng thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý về hệ tiêu hóa khác. Do đó, bên cạnh xác định vị trí đau bạn nên chú ý quan sát các biểu hiện kèm theo để nhận biết chính xác bệnh đau dạ dày, cụ thể như:

Đau bụng theo từng cơn âm ỉ hoặc kéo dài trong thời gian dài: Thường những cơn đau sẽ khởi phát bất ngờ, không được báo trước, nhất là khi để bụng quá đói hoặc ăn quá no. cơn đau sẽ kéo dài dai dẳng theo từng cơn hoặc âm ỉ. Mức độ đau sẽ phụ thuộc vào đối tượng và tình trạng bệnh lý.

Có cảm giác buồn nôn hoặc nôn: Tình trạng buồn nôn thường xuất hiện sau khi ăn no và lượng thức ăn không được tiêu hóa hết. Lúc này, lượng axit dịch vị trong dạ dày sẽ tiết ra một lượng lớn và đẩy lên thực quản. Một số trường hợp, tình trạng này kéo dài liên tục trong nhiều ngày liền có thể dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản.

Ợ chua, ợ hơi: Khi chức năng của dạ dày bị rối loạn sẽ làm cản trở đến quá trình tiêu hóa thức ăn. Điều này sẽ dẫn đến hiện tượng thức ăn lên men, sinh ra nhiều hơi nên gây ra ợ hơi, ợ chua. Đây là một trong những biểu hiện điển hình của bệnh đau dạ dày.

Khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng: Đây là một trong những biểu hiện điển hình của bệnh đau dạ dày khi ở mức độ nhẹ. Người bệnh cần có các biện pháp kiểm soát bệnh lý để phòng tránh bệnh chuyển biến nặng.

Xuất huyết đường tiêu hóa: Xuất huyết đường tiêu hóa là một trong những triệu chứng nghiêm trọng tác động trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh, thâm chí đe dọa cả tính mạng. Dấu hiệu của tình trạng này là xuất hiện máu lẫn trong phân khi đi đại tiện, chóng mặt, nôn ra máu, thường xuyên đau đầu,…

Cơ thể suy nhược: Khị đau dạ dày, người bệnh sẽ thường chán ăn, ăn không ngon miệng, không thấy đói do hiện tượng ợ hơi hoặc nôn sau khi ăn thường xuyên xảy ra.  Do đó mà không ít trường hợp bị đau dạ dày dẫn đến sụt cân nghiêm trọng và suy nhược cơ thể.

Khi nào cần gặp bác sĩ chuyên khoa?

Các cơn đau dạ dày sẽ có xu hướng xuất hiện nhiều hơn khi cơ thể căng thẳng, mệt mỏi hoặc bị stress. Lúc này bạn cần dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, giảm bớt khối lượng, kết hợp với chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt khoa học để cải thiện các triệu chứng bệnh lý hiệu quả, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm phát sinh.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp cơn đau dạ dày trở nên dữ dội và kéo dài trong vài giờ, khi đó bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ để được thăm khám và kiểm soát cơn đau kịp thời. Ngoài ra, người bệnh cần tiến hành thăm khám khi nhận thấy các dấu hiệu sau đây:

• Cơn đau ở vùng bụng kéo dài theo từng cơn hay âm ỉ và không có dấu hiệu thuyên giảm
• Cảm giác buồn nôn và nôn mửa sau khi ăn hoặc khi bụng đói
• Đi đại tiện có máu lẫn trong phân
• Bị chứng khó tiêu, chướng bụng, đầy bụng
• Sụt cân nghiêm trọng không rõ nguyên nhân
• Chóng mặt, thở dốc, sốt cao

Phòng ngừa bệnh đau dạ dày hiệu quả

Để kiểm soát các triệu chứng bệnh đau dạ dày cũng như phòng ngừa bệnh tái phát nhiều lần, song song áp dụng các biện pháp điều trị của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, cụ thể như:

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Khi bị đau dạ dày, người bệnh cần điều chỉnh khẩu phần ăn uống để hạn chế áp lực quá lớn lên chức năng hoạt động của dạ dày, bao gồm:

• Nên ăn các thức ăn có kết cấu dạng lỏng, mềm để giảm bớt gánh nặng hoạt động của dạ dày. Khi ăn chỉ tập trung ăn, tránh hoạt động khác cùng lúc, nhất là không vừa ăn vừa làm việc.
• Ăn đủ 3 bữa chính mỗi ngày và hình thành thói quen ăn uống đúng giờ, không để bụng trong trạng thái quá đói hoặc quá no. Người bị đau dày có thể chia bữa ăn thành nhiều lần để giúp dạ dày hoạt động và tiêu hóa nhanh hơn.
• Sau khi ăn xong tránh vận động mạnh hoặc nằm yên một chỗ.
• Mỗi ngày uống từ 2 – 2.5 lít nước để giúp tăng cường chức năng của dạ dày. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung các loại nước ép, sinh tố từ củ quả, rau xanh, trái cây để tăng cường sức đề kháng cho dạ dày hoạt động tốt hơn.
• Tránh dung nạp nhóm thực phẩm cay nóng, thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, bơ, phô mát, thức ăn đóng hộp,…
• Không sử dụng các chất kích thích, thuốc lá, bia rượu, nước có gas,…Vì có thể khiến bệnh đau dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến kết quả điều trị và thường xuyên tái đi tái lại.
• Sau khi ăn no không nên uống nhiều nước và ăn trái cây, thời điểm thích hợp để uống nước là trước 30 phút khi ăn và sau ăn 45 phút.

Thiết lập thói quen sinh hoạt khoa học

Xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học cũng sẽ góp phần cải thiện các triệu chứng bệnh đau dạ dày hiệu quả, rút ngắn thời gian điều trị và phòng ngừa bệnh tái phát hiệu quả.

• Tránh để cơ thể quá mệt mỏi hay căng thẳng, bởi tình trạng này là một trong những yếu tố khiến bệnh dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn.

• Tránh vừa ăn vừa làm việc cùng lúc, nếu tình trạng này xảy ra liên tục sẽ khiến những cơn đau dạ dày ngày càng xuất hiện ở mức độ nặng hơn và gây ra các biến chứng nguy hiểm.
• Giữ tinh thần được thoải mái, cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi, người bệnh cũng có thể kết hợp nghe nhạc thư giãn, ngồi thiền, tập các bài tập nhẹ nhàng, trò chuyện với người thân để hỗ trợ điều trị bệnh tốt hơn.
• Giữ ấm vùng bụng đúng cách, tránh để bụng bị lạnh, nhất là vào mùa đông hoặc khi thời tiết thay đổi chuyển lạnh đột ngột.
• Dành từ 30 phút mỗi ngày để luyện tập thể dục, thể thao, người bị đau dạ dày tránh các bài tập dễ mất sức, vận động mạnh vì có thể gây tăng áp lực lên dạ dày và gây ra các cơn đau.

Trên đây là các thông tin cơ bản về vị trí đau dạ dày và một số biện pháp phòng ngừa bệnh tái phát hiệu quả. Nếu nhận thấy các dấu hiệu của bệnh đau dạ dày, bạn nên chủ động đến bệnh viện để được bác sĩ tiến hành chẩn đoán và áp dụng các biện pháp điều trị hợp lý.