Chữa viêm họng hạt bằng Đông y với 5 bài thuốc hay nhất

Viêm họng hạt là vấn đề đường hô hấp tương đối phổ biến, có thể xuất hiện ở mọi đối tượng thuộc nhiều độ tuổi khác nhau. Chữa viêm họng hạt bằng Đông y là một trong những phương pháp điều trị bệnh lý an toàn, hiệu quả và ít gây tác dụng phụ nhất hiện nay. Bài viết này sẽ giới thiệu 5+ bài thuốc Đông y hiệu nghiệm cùng một số lưu ý quan trọng trong quá trình chữa bệnh. 

Quan niệm y học cổ truyền về bệnh viêm họng hạt

Viêm họng hạt là tình trạng quá phát mạn tính của bệnh viêm họng, phát triển lâu dài và rất khó điều trị dứt điểm. Đông y quan niệm, viêm họng hạt là bệnh lý thuộc chứng tý với căn nguyên sâu xa xuất phát từ sự nhiễm cảm ngoại tà.

Hàn tà, phong nhiệt, dịch độc thời khí từ môi trường bên ngoài tấn công vào cơ thể, khiến sức đề kháng suy giảm đáng kể. Đàm nhiệt tích tụ trong một khoảng thời gian dài làm âm hư hỏa vượng, tổn thương phế khí. Do đó, bệnh nhân sẽ bị sưng – đau – ngứa – rát cổ họng, ho khạc có đờm màu trắng, xuất hiện những hạt li ti màu trắng – đỏ và các vết cáu bẩn ở đáy lưỡi cùng niêm mạc cổ họng.

Y học cổ truyền phân chia bệnh viêm họng hạt thành 7 thể:

• Thể khí hư
• Thể âm hư cảm nhiễm ngoại tà
• Thể tỳ hư can uất
• Thể đàm hỏa
• Thể kinh dương minh tích nhiệt
• Thể ngoại cảm phong hàn
• Thể ngoại cảm phải dịch độc thời khí

Chữa viêm họng hạt bằng Đông y là phương pháp điều trị đang được nhiều người bệnh tin tưởng áp dụng. Vậy giải pháp này có thực sự hiệu quả?

Trên thực tế, những bài thuốc y học cổ truyền đã chứng minh công dụng tuyệt vời trong suốt hàng trăm năm qua. Với nguồn dược liệu thiên nhiên an toàn, lành tính, cách trị bệnh này hiếm khi gây ra tác dụng không mong muốn trong quá trình sử dụng.

Thế nhưng, thời gian phát huy hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc rất lớn vào cơ địa mỗi người. Vì vậy, muốn điều trị tận gốc bệnh viêm họng hạt, bạn cần kiên trì áp dụng bài thuốc lâu dài.

Trong quá trình đẩy lùi bệnh lý, Đông y chú trọng thanh nhiệt và khu tà. Căn cứ vào thể bệnh cùng nguyên tắc điều trị, thành phần thảo dược sẽ được các thầy thuốc gia giảm và điều chỉnh sao cho phù hợp nhất với từng trường hợp cụ thể.

Tuy nhiên, trước hết, bệnh nhân cần được bắt mạch cẩn thận để chẩn đoán bệnh lý chính xác. Việc chẩn đoán không đúng thể bệnh sẽ dẫn đến hàng loạt sai lầm trong quá trình chữa bệnh, khiến bệnh tình càng thêm trầm trọng.

Cách chữa bệnh viêm họng hạt bằng Đông y có hiệu quả không?

Hiện nay, phương pháp điều trị truyền thống này ngày càng trở nên phổ biến và nhận được sự tin tưởng của nhiều người bệnh. Trước khi áp dụng bài thuốc Đông y, bạn cần thấu hiểu tường tận một số ưu – nhược điểm của cách chữa bệnh này, cụ thể:

Ưu điểm

• An toàn, không đi kèm tác dụng phụ: Thành phần dược liệu của các bài thuốc Đông y chữa bệnh viêm họng hạt có nguồn gốc hoàn toàn tự nhiên. Tất cả vị thuốc đều được thu hái, sơ chế cẩn thận trước khi kết hợp dược tính cùng nhau để nâng cao khả năng điều trị. Không chỉ hiếm khi dẫn đến tác dụng không mong muốn (như thuốc Tây y), cách chữa bệnh viêm họng hạt bằng Đông y còn giúp bồi bổ gan – thận, điều hòa cơ thể và tăng cường sức đề kháng.
• Hiệu quả lâu dài, điều trị tận gốc: Từ bao đời nay, nguyên tắc điều trị của ngành y học cổ truyền là tập trung triệt tiêu căn nguyên, gốc rễ. Mỗi liệu trình chữa viêm họng hạt theo Đông y bao gồm cả việc điều trị triệu chứng và điều trị căn nguyên. Do đó, phương pháp này không chỉ loại bỏ triệt để bệnh lý mà còn củng cố chức năng phế thận và chặn đứng nguy cơ tái phát.
• Phù hợp với mọi đối tượng: Những loại thảo dược thiên nhiên trong các bài thuốc Đông y rất an toàn, lành tính, ít gây tác dụng phụ. Tất cả hoạt động theo cơ chế điều trị tận gốc, mang đến hiệu quả kéo dài và phù hợp với mọi đối tượng bệnh nhân, trong đó có trẻ em, phụ nữ mang thai và đang cho con bú hoặc người lớn tuổi.

Nhược điểm

• Cách chữa bệnh viêm họng hạt bằng Đông y thường phát huy công dụng chậm rãi, từ từ trong một khoảng thời gian dài thay vì mang đến hiệu quả ngay lập tức như các loại thuốc Tây y. Thế nên, bạn cần kiên trì áp dụng và theo đuổi liệu trình, kết hợp ăn uống – nghỉ ngơi điều độ cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn.
• Hiệu quả của phương pháp chữa bệnh này phụ thuộc rất lớn vào thể trạng và cơ địa của mỗi người. Thời gian điều trị có thể dao động trong 2 – 4 tuần, thậm chí kéo dài 3 tháng hoặc hơn.
• Đa số bài thuốc Đông y đều cần được đun sắc kỹ lưỡng hàng ngày, đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức của bệnh nhân.

Chữa viêm họng hạt bằng Đông y với 5 bài thuốc hay nhất

Mỗi bài thuốc sau đây chủ trị từng thể bệnh và phép chữa cụ thể. Cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn nhé!

Bài thuốc Kinh phòng bại độc tán

Vận dụng phép trị sơ giản biểu tà, bài thuốc Kinh phòng bại độc tán chủ trị thể ngoại cảm phong hàn (nghẹt mũi, nặng tiếng, ớn lạnh, nhức đầu, nuốt vướng, sốt nhẹ, chán ăn, mệt mỏi, cổ họng sưng đau…).

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 12g kinh giới, 12g khương hoạt, 12g xuyên khung, 12g tiền hồ, 12g phục linh, 12g độc hoạt, 12g phòng phong, 12g chỉ xác, 12g sài hồ, 12g cát cánh và 12g cam thảo
• Sắc tất cả dược liệu trong 1.2 lít nước
• Thêm 10 lá bạc hà và 7 – 10 lát gừng tươi mỏng
• Đun nhỏ lửa cho đến khi nước thuốc cô cạn còn 120ml
• Chia thuốc thành 5 phần bằng nhau và dùng hết trong này

Bài thuốc Lương cách tán

Vận dụng phép trị thanh tiết uất nhiệt, bài thuốc Lương cách tán chủ trị thể bệnh kinh dương minh tích nhiệt (sưng – nóng – đau – đỏ cổ họng, mệt mỏi, nuốt vướng, bồn chồn, đại tiện táo, tiểu tiện vàng, có cảm giác cổ họng bị đốt nóng…).

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 10g hoàng cầm, 10g chi tử, 10g liên kều, 10g bạc hà diệp (có thể thay thế bằng mật ong nguyên chất nếu không tìm được bạc hà diệp), 20g mang tiêu, 20g cam thảo và 20g đại hoàng
• Sao giòn, tán mạt đại hoàng, cam thảo, chi tử, hoàng cầm và liên kiều
• Trộn các vị thuốc trên với mang tiêu tán mịn
• Lấy 10g hỗn hợp bột trên hòa vào nước bạc hà diệp hoặc nước trúc diệp trong mỗi lần sử dụng
• Uống 4 lần/ngày
• Lưu ý: Bạn có thể kết hợp bài thuốc Lương cách tán này với bài thuốc nhai ngậm (nhai nuốt từ từ 3 miếng sơn đậu căn và 3 lá húng chanh với tần suất 5 – 6 lần/ngày)

Bài thuốc Bổ trung ích khí thang gia giảm

Vận dụng phép trị bổ trung ích khí sinh tân dịch, bài thuốc Bổ trung ích khí thang gia giảm chủ trị thể khí hư của bệnh viêm họng hạt (khô – đau – sưng – rát cổ họng, nuốt vướng, nuốt khó, mệt mỏi, đại tiện phân lỏng…).

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 10g cam thảo, 12g đương quy, 12g bạch truật, 12g sài hồ, 12g trần bì, 12g thăng ma, 12g thiên hoa phấn, 12g nhân sâm và 24g hoàng kỳ
• Cam thảo chích, hoàng kỳ mật sao, trần bì khứ bạch, đương quy tửu tẩy, nhân sâm bỏ cuống
• Sắc các loại thảo dược vừa sơ chế với bạch truật, thăng ma và thiên hoa phấn trong 2 lít nước
• Nấu sôi, sau đó vặn lửa nhỏ, chờ cho đến khi nước thuốc cô đặc còn 200ml
• Chia thuốc thành 5 phần bằng nhau
• Dùng hết trong ngày, mỗi lần uống cách nhau 3 tiếng đồng hồ
• Lưu ý: Độc giả có thể kết hợp bài thuốc Bổ trung ích khí thang gia giảm này với bài thuốc ngậm (nhai nuốt từ từ 3 miếng sơn đậu căn, 1 lá ly tước lớn và 1 phần vỏ quýt tươi sạch)

Bài thuốc Ngọc nữ tiễn

Vận dụng phép chữa tư âm bổ thận, bài thuốc Ngọc nữ tiễn chủ trị thể nhiễm cảm ngoại tà và thận âm hư của bệnh viêm họng hạt.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 12g tri mẫu, 12g ngưu tất, 16g mạch môn đông, 20g sinh địa và 24g sinh thạch cao
• Sắc kỹ toàn toàn bộ vị thuốc trong 1.5 lít nước cho đến khi thuốc cạn còn 150ml
• Chia thuốc thành 5 phần bằng nhau và dùng hết trong ngày
• Lưu ý: Bạn có thể kết hợp bài thuốc Ngọc nữ tiễn này với bài thuốc ngậm Tam thất tẩm muối cùng kỹ thuật châm cứu – bấm huyệt (ở các huyệt liêm tuyền, nội đình, túc lâm khấp…) để tăng hiệu quả chữa bệnh

Bài thuốc Thanh yết lợi cách thang

Vận dụng phép trị thanh hỏa giải độc, bài thuốc Thanh yết lợi cách thang chủ trị thể ngoại cảm phải dịch độc thời khí của bệnh viêm họng hạt (nuốt nghẹn, nuốt khó, khát nước, sốt cao, sưng đau – khô rát cổ họng…).

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 8g hoàng liên, 10g nhân sâm, 10g cam thảo, 12g cát cánh, 12g ngưu bàng tử, 12g bạch linh, 12g phòng phong, 12g thăng ma, 12g hoàng cầm và 12g bạch thược
• Sắc kỹ toàn bộ thảo dược với vài lát gừng tươi trong 1.5 lít nước cho đến khi dung dịch cạn còn 150ml
• Chia thuốc thành 5 phần bằng nhau
• Uống hết trong ngày
• Lưu ý: Độc giả có thể kết hợp bài thuốc Thanh yết lợi cách thang với bài thuốc ngậm (nhai nuốt từ từ 1 miếng sinh khương, 3 lá hoắc hương, 3 miếng xạ can 5 – 6 lần/ngày) cho đến khi khỏi bệnh

Các bài thuốc Đông y điều trị viêm họng hạt hiệu quả khác

Bên cạnh 5 bài thuốc Đông y an toàn, lành tính trên, bệnh nhân có thể cân nhắc áp dụng một số bài thuốc sau đây:

Bài thuốc số 1

Vận dụng phép trị bổ tỳ sơ can, bài thuốc Quy tỳ thang kết hợp tiêu diêu tán này chủ trị thể tỳ hư can uất của bệnh viêm họng hạt.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 4g mộc hương, 8g nhân sâm, 8g cam thảo, 8g bạc hà, 8g viễn chí, 10g đương quy, 10g sài hồ, 10g bạch thược, 12g bạch truật, 12g toan táo nhân, 12g hoàng kỳ và 12g nhân nhãn nhục
• Chích cam thảo
• Sao vàng cánh gián toan táo nhân
• Loại bỏ lõi viễn chí và tẩm nước gừng tươi
• Loại bỏ gốc – lõi, mật chích hoàng kỳ
• Sắc kỹ toàn bộ thảo dược trong 1.5 lít nước cho đến khi dung dịch cô cạn còn 1/5
• Chia thuốc thành 5 phần bằng nhau
• Uống hết trong ngày
• Lưu ý: Bạn có thể kết hợp bài thuốc Quy tỳ thang kết hợp tiêu diêu tán này với bài thuốc ngậm Tam thất tẩm muối (nhai nước từ từ cam thảo với tam thất thái mỏng – sao giòn – ngâm trong 1 tuần)

Bài thuốc số 2

Vận dụng phép trị tiêu đàm chí yết thống, bài thuốc Đàm dịch thang này chủ trị thể đàm hỏa của bệnh viêm họng hạt.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 8g trúc nhự, 8g nhân sâm, 10g đởm tinh, 10g chỉ thực, 10g cam thảo, 10g thạch xương bồ, 16g phục linh, 16g quất hồng bì và 20g bán hạ
• Bán hạ khương chế
• Trần bì khứ bạch
• Sắc kỹ toàn bộ vị thuốc với 5 – 7 lát gừng tươi mỏng trong 1.5 lít nước sạch cho đến khi nước thuốc cô cạn còn 150ml
• Chia thuốc thành 5 phần bằng nhau
• Uống hết trong ngày
• Lưu ý: Bạn có thể kết hợp bài thuốc Đàm dịch thang này với bài thuốc nhai ngậm gồm cam thảo và ô mai nhục, áp dụng hàng ngày.

Bài thuốc số 3

• Chuẩn bị 4g cam thảo, 4g cát cánh, 6g bạc hà, 12g liên kiều, 12g kinh giới, 12g cương tàm, 12g huyền sâm, 12g sinh khương, 12g ngưu bàng tử và 20g kim ngân
• Sắc kỹ tất cả dược liệu trong 1 lít nước sạch cho đến khi nước thuốc cô cạn còn 200ml
• Chia thuốc thành 2 phần bằng nhau
• Uống hết trong ngày, khi bụng đang đói

Bài thuốc số 4

• Chuẩn bị 4g xạ can, 8g cỏ nhọ nồi, 8g tang bạch bì, 8g bạc hà, 12g sinh địa, 12g kim ngân, 12g huyền sâm và 16g kinh giới
• Sắc kỹ toàn bộ vị thuốc trong 1 lít nước sạch cho đến khi nước thuốc cô cạn còn 200ml
• Chia thuốc thành 2 phần bằng nhau
• Uống hết trong ngày, khi bụng đang đói, mỗi lần cách nhau 4 – 5 tiếng đồng hồ

Bài thuốc số 5

• Chuẩn bị 500g cây hoa ngũ sắc, 500g hà thủ ô, 500g bạch đồng nữ, 500g dây vằng và 500g ké đầu ngựa
• Phơi khô tất cả dược liệu
• Mỗi lần sử dụng, bạn lấy một lượng thảo dược vừa đủ (tham khảo ý kiến thầy thuốc) để nấu nước uống hàng ngày
• Áp dụng liên tục trong vòng 1 tuần

Một số lưu ý khi chữa viêm họng hạt bằng Đông y

Hiện nay, với đặc điểm an toàn, lành tính, phương pháp điều trị này được đông đảo bệnh nhân tin tưởng áp dụng. Bên cạnh việc uống thuốc kiên trì và đều đặn, độc giả cần ghi nhớ những vấn đề sau:

• Chỉ chọn mua dược liệu tại các nhà thuốc hoặc phòng khám Đông y uy tín
• Các bài thuốc trên thường chậm phát huy công dụng, tùy theo cơ địa mỗi người, thời gian chữa bệnh có thể kéo dài từ 1 – 2 tuần đến vài tháng
• Uống thuốc theo đúng chỉ định của thầy thuốc, tuyệt đối không tự ý bổ sung thành phần hay gia giảm liều lượng
• Cần tham vấn bác sĩ chuyên khoa trước khi quyết định điều trị bệnh viêm họng hạt ở trẻ nhỏ bằng phương pháp y học cổ truyền
• Không kết hợp dùng nhiều bài thuốc Đông y cùng lúc, thay vào đó, hãy chỉ kiên trì theo đuổi một liệu trình/bài thuốc duy nhất trong từng thời điểm
• Để tiết kiệm công sức, bạn có thể sắc thuốc bằng ấm điện
• Nếu không có ấm điện, hãy nấu thuốc trong ấm đất, tuyệt đối không đun thuốc bằng nồi kim loại (cách làm này sẽ ảnh hưởng đến dược tính của thuốc)
• Trong quá trình chữa bệnh, nếu phát hiện bất cứ triệu chứng bất thường (tiêu chảy, đau bụng, dị ứng…), bạn cần lập tức ngừng uống thuốc và thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ kịp thời
• Nếu mong muốn kết hợp điều trị bằng cả hai phương pháp Tây y và Đông y ngay từ đầu, hãy trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ để được tư vấn cặn kẽ và hướng dẫn tận tình
• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, hợp lý, ưu tiên các món ăn mềm nhuyễn, dễ tiêu, thực phẩm giàu vitamin, omega-3 và chất kẽm
• Tránh xa đồ ngọt, thức ăn nhanh, đồ ăn cay nóng, chiên xào, nhiều dầu mỡ, thuốc lá, cà phê, rượu bia, trà đặc và thức uống có cồn
• Không dùng đồ uống hay món ăn lạnh
• Cung cấp đầy đủ lượng nước cần thiết hàng ngày cho cơ thể (1.5 – 2 lít)
• Vệ sinh cổ họng thường xuyên (2 – 3 lần/ngày) bằng cách súc miệng với nước muối sinh lý
• Hạn chế tiếp xúc với những tác nhân gây bệnh như: phấn hoa, lông thú, mùi lạ, môi trường ô nhiễm, khu vực đông người…
• Chú ý giữ ấm cơ thể (đặc biệt là vùng ngực và cổ họng)
• Đeo khẩu trang kỹ lưỡng cũng như che chắn cẩn thận trước khi ra ngoài
• Thăm khám bác sĩ chuyên khoa nếu áp dụng cách chữa viêm họng hạt bằng Đông y lâu ngày mà bệnh tình vẫn không thuyên giảm
• Chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và tái khám đúng hẹn

Tóm lại, cách chữa viêm họng hạt bằng Đông y khá an toàn, hiệu quả, lành tính và có thể phát huy hiệu quả dài lâu. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi bệnh nhân kiên trì theo đuổi liệu trình điều trị và đầu tư nhiều thời gian, công sức để sắc thuốc hàng ngày. Vì vậy, tùy theo thể trạng, cơ địa, tình hình bệnh lý cũng như điều kiện cá nhân, bạn hãy cân nhắc lựa chọn và tìm ra giải pháp chữa bệnh phù hợp nhất với bản thân nhé!