Cảm giác nghẹn ở thực quản: Dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý

Cảm giác nghẹn ở thực quản có thể do thức ăn quá lớn, quá cứng gây khó nuốt nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh nguy hiểm như trào ngược thực quản, viêm thực quản hoặc thậm chí là ung thư thực quản. Người bệnh cần nhanh chóng đến các bệnh viện gần nhất để điều trị nếu thấy các dấu hiệu này xảy ra thường xuyên để tránh các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. 

Cảm giác nghẹn ở thực quản là gì?

Cảm giác nghẹn ở thực quả lả tình trạng người bệnh cảm thấy khó nuốt, có cảm giác bị nghẹn ở cổ họng dù không ăn gì. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, có thể xuất hiện và biến mất một cách nhanh chóng nhưng cũng có thể kéo dài dai dẳng hay tái phát nhiều lần khiến người bệnh chủ quan và không đi khám bệnh.

Có hai nguyên nhân chính có thể dẫn đến cảm giác này:

• Nuốt nghẹn không do bệnh lý: Cảm giác nuốt nghẹn có thể xuất hiện do nhai không kỹ, nhanh và vội. Thức ăn có tính chất cứng, đặc, dai, dính dễ dẫn đến rối loạn chức năng nuốt gây cảm giác này. Một số người bị căng thẳng, suy nghĩ nhiều khi ăn cũng là nguyên nhân gây ra nuốt nghẹn.
• Nuốt nghẹn do bệnh lý: Nếu cảm giác nuốt nghẹn kéo dài dai dẳng hay lặp đi lặp lại thì có thể đây là một trong những dấu hiệu cảnh báo bạn đã mắc phải một số bệnh lý nguy hiểm như sẹo hẹp thực quản, viêm thực quản, bướu giáp, thậm chí nguy hiểm hơn có thể là ung thư thực quản.

Cảm giác nuốt nghẹn ở thực quản có thể kèm theo một số triệu chứng như nôn trớ khi ngủ, tiết nước bọt nhiều, khàn tiếng, ho kéo dài, sút cân không rõ nguyên nhân, da sạm đen, mặt và tay nổi nhiều nếp nhăn trông thấy.

Với trường hợp thứ nhất bạn chỉ cần thay đổi lối sinh hoạt khoa học hơn là có thể thuyên giảm các triệu chứng này. Tuy nhiên nếu nguyên nhân gây cảm giác nuốt nghẹn ở thực quản là do bệnh lý bạn cần phải đến ngay bệnh viện gần nhất để có thể chẩn đoán và điều trị bệnh một cách kịp thời nhất.

Cảm giác nghẹn ở thực quản là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì

Thường thì khi cảm thấy bị nghẹn, không quá nhiều người quan tâm vì cho rằng nó không nguy hiểm, chỉ là do thức ăn khó nuốt. Tuy nhiên cũng vì tâm lý chủ quan này mà không ít người bị mắc một số bệnh nguy hiểm đến những giai đoạn cuối mới có thể phát hiện. Cảm giác bị nghẹn ở thực quản có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh nguy hiểm sau

Có dị vật ở thực quản

Một số dị vật, thường là các thực phẩm có độ cứng, đặc hay dính như xương cá có thể chưa trôi hết xuống dạ dày mà còn bị vướng ở thực quản. Kích thước của các vật này có thể không quá to nên các triệu chứng ban đầu chỉ cảm giác bị nghẹn ở cổ họng. Tuy nhiên nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn tới hệ quả rất nghiêm trọng.

Các dấu hiệu có thể đi kèm thường là cảm giác nuốt đau, tức ngực, đau sau xương, không ăn uống được…Tình trạng này diễn biến rất nhanh, nếu không phát hiện kịp thì chỉ sau vài ngày có thể khiến người bệnh gặp phải các biến chứng khó lường khác như

• Tổn thương niêm mạc thực quản.
• Tổn thương xuyên thành thực quản.
• Loét thực quản.
• Xuất huyết tiêu hóa.

Tình trạng này nếu không nhanh chóng điều trị kịp thời còn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người bệnh. Vì vậy bạn cần chú ý để không gặp phải các biến chứng nguy hiểm này.

Co thắt thực quản

Co thắt thực quản là tình trạng rối loạn cơ trơn ở thực quản khiến việc di chuyển thức ăn xuống hệ tiêu hóa gặp khó khăn. Khi bị co thắt thực quản, phần cơ nằm giữa thực quản và dạ dày sẽ không hoạt động và làm thức ăn không trôi xuống được là bị vướng lại ở thực quản khiến người bệnh luôn có cảm giác nghẹn ứ ở cổ.

Các biểu hiện thường thấy của co thắt thực quản thường là có cảm giác nghẹn ở cổ ngay cả khi ăn gì, khó nuốt, đau ép ngực, thường xuyên căng thẳng, thở khò khè, ợ nóng, ợ hơi, thậm chí là hôi miệng. Tình trạng này kéo dài lâu ngày làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt và tinh thần của người bệnh.

Nguy hiểm hơn nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm phổi, thủng thực quản hay ung thư thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản

Khi bị trào ngược dạ dày thực quản, hoạt động tăng tiết acid dịch vị sẽ hoạt động quá mức và đẩy thực quản tạo ra cảm giác bị nghẹn ứ ở cổ họng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra cảm giác khó chịu này.

Bên cạnh cảm giác bị chèn cổ họng, người bệnh có thể phải gặp một số triệu chứng khác như chướng bụng, đau vùng thượng vị, ợ hơi. Tuy tình trạng này không quá nguy hiểm và có thể điều trị được nhưng nếu để lâu có dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như hen suyễn, viêm loét thực quản hay ung thư thực quản.

Polyp thực quản

Polyp thực quản thực chất là một dạng u thực quản nhưng lành tính thường phát hiện ở những người bị viêm thực quản hay trào ngược dạ dày thực quản. Một số bệnh nhân bị nhiễm virus HPV hay có chế độ ăn uống thiếu khoa học cũng sẽ tạo điều kiện cho u polyp hình thành. Các dạng u thực quản có thể gặp như polyp tế bào vẩy, polyp do virus HPV,  polyp do viêm thực quản trào ngược, polyp u xơ, polyp loạn sản,…

Polyp thực quản thường không có quá nhiều triệu chứng. Các dấu hiệu nhận biết thường chỉ là có cảm giác nghẹn ở họng, khó nuốt, nuốt đau, buồn nôn, tức ngực, người mệt mỏi, chán ăn… Các triệu chứng này không quá rõ ràng là thường dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý khác. Chủ yếu người bệnh có thể phát hiện bệnh thông qua việc kiểm tra sức khỏe hoặc khi u Polyp đã phát triển với kích thước lớn.

Với những trường hợp Polyp thực quản lành tính có kích thước nhỏ thường không cần phải điều trị. Tuy nhiên nếu u đã phát triển với kích thước lớn thì cần tiến hành cắt bỏ để đảm bảo thẩm mĩ cũng như giúp người bệnh ăn uống, nói chuyện dễ dàng hơn.Bên cạnh đó, dù chủ yếu các u Polyp là lành tính nhưng nếu điều trị không đúng cách vẫn có thể dẫn đến ác tính.

Hội chứng loạn cảm họng

Loạn cảm họng là một hội chứng gây ra bởi nhiều bệnh, và các triệu chứng của bệnh này rất dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý khác như mắc xương, viêm họng hạt, viêm Amiđan mạn…

Nguyên nhân chủ yếu gây ra hội chứng này thường là do tình trạng rối loạn chức năng của dạ dày (hoặc viêm dạ dày),viêm xoang mạn, rối loạn nội tiết thời mạn kinh, xúc động tâm thần (stress).Một số nguyên nhân khác ít gặp hơn như dài mỏm trâm, viêm khớp thái dương hàm, co thắt cơ nhẫn họng, thiểu năng tuyến giáp, đau dây thần kinh lưỡi họng (dây IX) và bệnh hoang tưởng. Nhưng nói chung các triệu chứng liên qua đến hạ dày vẫn là nguyên nhân chính của bệnh này.

Biểu hiện của hội chứng loạn cảm họng thường là cảm giác nghẹn ở cổ họng và thực quản chỉ xuất hiện khi nuốt nước bọt. Kèm theo đó là ngứa họng, đau mỏi cổ, đầy bụng, ợ hơi, tức ngực, muốn khạc nhổ liên tục. Hầu như không có quá nhiều biểu hiện để hỗ trợ phát hiện ra bệnh sớm.

Hội chứng loạn cảm họng tuy không quá nguy hiểm nhưng lại rất khó điều trị bởi việc xác nhận nguyên nhân gây bệnh khá khó.  Chủ yếu người bệnh sẽ được chỉ định là các loại thuốc giảm phù nề (như anphachymotrysin), giảm đau, an thần, điều chỉnh rối loạn nội tiết.

Viêm loét thực quản

Viêm loét thực quản là tình trạng các niêm mạc bảo vệ thực quản vị này bị sưng viêm, viêm nhiễm gây ra cảm giác đau rát khi nuốt. Nguyên nhân gây bệnh này thường là do nhiễm vi khuẩn HP, trào ngược dạ dày, sử dụng các chất kích thích, tính di truyền từ người thân. Những người sử dụng thường xuyên các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) hay thường xuyên căng thẳng cũng có nguyên nhân cao mắc bệnh này.

Bên cạnh đó, viêm loét thực quản chính là giai đoạn tiến triển nặng của viêm thực quản nên có các triệu chứng khá rõ rệt và nặng nề hơn như cảm giác nghẹn ứ ở họng, đau rát khi nhai nuốt, ăn không còn ngon miệng, đau phía sau xương ức do ợ nóng, tức ngực thậm chí là có thể ói ra máu.

Nguy hiểm hơn chính là các biến chứng của viêm loét thực quản như hẹp thực quản, vỡ thực quản, chảy máu đường tiêu hóa trên do xuất huyết hoặc thủng và cả ung thư thực quản. Cần điều trị sớm chứng loét thực quản để tránh các biến chứng nguy hiểm này.

Ung thư thực quản

Ung thư thực quản là một trong những tình trạng nguy hiểm nhất mà có biểu hiện là cảm giác nghẹn ở cổ. Hầu hết cảm giác nghẹn ở cổ đều là những triệu chứng cho các bệnh liên quan đến thực quản. Các bệnh này nếu không điều trị kịp thời đều tạo điều kiện cho ưng thư thực quản phát triển mạnh và tàn phá cơ thể nhanh hơn.

Những người bị ung thư thực quản đa phần đều là những người lớn tuổi (trên 50 tuổi), có các tiền sử bệnh lý về dạ dày, có chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt kém khoa học. Đặc biệt là những người mắc các bệnh thực quản như viêm loét thực quản, co thắc thực quản, trào ngược dạ dày nếu điều trị không đúng cách càng dẫn đến có nguy cơ bị ung thư thực quản cao hơn hẳn.

Nuốt nghẹn là một trong những triệu chứng rõ ràng của ung thư thực quản do khối u ác tính ở thanh quản đã dần phát triển mạnh hơn. Kèm theo đó là các triệu chứng như nôn trớ thức ăn khi nằm, cảm thấy khàn tiếng, đau ở phía sau xương ức, chán ăn, ăn không ngon, cơ thể suy yếu và sụt cân nhanh chóng do chất dinh dưỡng không hấp thụ được. Ngoài ra, người bệnh cũng thường xuyên bị tiết nước bọt,  thở mùi hôi khó chịu, ợ hơi, sặc khi ăn uống.

Ngay khi phát hiện thấy các dấu hiệu này bạn cần đến ngay các bệnh viện uy tín để điều trị kịp thời, tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Suy tim

Đây là biến chứng nguy hiểm không kém ung thư thực quản nhưng rất ít người nghĩ đến. Thực chất, thực quản là cơ quan nằm ở phần cổ, trong khi đó ống khí quản và tim lại nằm phía trước thực quản. Bởi thế nếu tim gặp vấn đề cũng sẽ gây những ảnh hưởng tiêu cực đến khu vực thực quản lân cận.

Các biểu hiện kèm theo của chứng suy tim thường là cảm giác nghẹn ở cổ, ho, khó thở, mệt mỏi, rối loạn nhịp tim, sưng mắt cá chân, sưng gan, ăn uống không ngon, cơ thể suy kiệt.

Nếu thấy cơ thể thường xuyên bị nghẹn ở cổ kèm theo các triệu chứng trên cần nhanh chóng tiến hành khám bệnh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Một số bệnh lý khác

Bị nghẹn ở cổ họng còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý khác như

• Phản ứng sau hậu phẫu
• Nhồi máu cơ tim
• Dị ứng thức ăn
• Mệt mỏi, stress nặng
• Tác dụng phụ của thuốc

Có thể thấy, cảm giác bị nghẹn ở cổ họng có thể là dấu hiệu cỉa rất nhiều bệnh lý, và hầu như bệnh nào cũng nguy hiểm. Vì vậy nếu thấy tình trạng này thường kéo dài, lặp đi lặp lại nhiều lần bạn nên đến ngay các bệnh viện uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Có cảm giác bị nghẹn ở cổ họng nên làm gì?

Cảm giác bị nghẹn ở cổ họng vừa có thể do các yếu tố bên ngoài gây nên vừa có thể là dấu hiệu thông báo cơ thể đang mắc các bệnh nguy hiểm. Dù với lý do nào người bệnh cũng không nên chủ quan coi thường. Tốt nhất là nên đi khám sớm nếu phát hiện tình trạng nghẹn ở cổ họng đi kèm nhiều triệu chứng bất thường khác.

Nên đi khám khi nào?

Với các tình trạng nghẹn ở cổ họng thông thường sẽ nhanh chóng biến mất sau vài giờ mà không có bất cứ dấu hiệu nào khác kèm theo. Với trường hợp này bạn không cần quá lo lắng.

Với các trường hợp vướng các dị nguyên nhỏ như xương cá bạn có thể áp dụng một số phương pháp dân gian đơn giản như nuốt một miếng cơm to, nhai lá rau má, ngậm vỏ cam hay ngậm vitamin C. Tuy nhiên các phương pháp chỉ áp dụng với một số loại dị nguyên nhỏ, đã phát hiện, hoặc tốt hơn nên áp dụng với người lớn sẽ an toàn hơn. Nếu là trẻ con bị hóc xương nên đưa đến các cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ sẽ đảm bảo an toàn hơn.

Nếu tình trạng có cảm giác bị nghẹn ở cổ kéo dài lâu ngày, thường xuyên xuất hiện với tần suất cao, nhiều lần kèm các dấu hiệu như chán ăn, tức ngực, đau rát cổ, khó nuốt, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, tim đập nhanh, cơ thể mệt mỏi… tốt nhất bạn nên đến các bệnh viện uy tín để được chẩn đoán và điều trị chính xác.

Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ

Cảm giác nghẹn ở thực quản tiềm ẩn nguy cơ về rất nhiều bệnh nguy hiểm có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của mỗi người. Vì vậy khi đã được thăm khám và chẩn đoán bệnh bạn cần thực hiện đúng phác đồ điều trị được bác sĩ đưa ra để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Tùy vào từng nguyên nhân và giai đoạn gây bệnh sẽ có những phương pháp điều trị bệnh phù hợp. Với các trường hợp nhẹ có thể dùng thuốc để điều trị nhưng với những bệnh nguy hiểm như ung thư thực quản thì có thể phải tiến hành phẫu thuật, hóa trị hay xạ trị để loại bỏ dị vật. Qúa trình này rất mệt mỏi và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nên bạn cần chú ý hơn để tránh các biến chứng nguy hiểm này.

Phòng tránh các nguyên nhân gây nghẹn ở cổ họng

Như đã thấy, các nguyên nhân gây triệu chứng nghẹn ở cổ họng chủ yếu đều do các bệnh liên quan đến dạ dày và thực quản gây nên. Vì vậy để phòng tránh bệnh này bạn cần đảm bảo cho cơ thể, dạ dày và thực quản luôn được khỏe mạnh bằng các phương pháp đơn giản bắt đầu từ việc thay đổi một lối sống khoa học hơn.

Các phương pháp phòng tránh mà bạn cần lưu ý bao gồm

• Thay đổi chế độ ăn uống khoa học, giàu rau xanh, trái cây cùng các thực phẩm dễ tiêu hóa tốt cho dạ dày như rau bina, bắp cải, cam, chuối, sữa…
• Không ăn các thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn quá nóng, tốc độ ăn cũng không nên quá nhanh vì chúng cũng dễ gây tổn thương cho thực quản.
• Không sử dụng bia rượu và các chất kích thích đều gây tổn thương thực quản và dạ dày.
• Duy trì trọng lượng ổn định, nếu bị béo phì nên giảm cân.
• Tăng cường tập thể dục thể thao, nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch phòng tránh bị các vi khuẩn có hại xâm nhập.
• Thường xuyên khám sức khỏe định kỳ giúp sớm phát hiện và điều trị bệnh, tránh để lại các biến chứng nguy hiểm.
• Nếu có tiền sử mắc các bệnh lý về dạ dày hay thực quản nên sớm điều trị dứt điểm, tránh để tái phát.
• Giữ tâm lý vui vẻ, thoải mái, đi ngủ sớm, không thức quá khuya

Việc tăng cường các biện pháp phòng tránh sẽ giúp nâng cao sức khỏe của bạn hơn là chờ bệnh rồi mới bắt đầu quá trình điều trị.

Cảm giác nghẹn ở thực quản có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nguy hiểm vì vậy bạn không nên chủ quan coi thường. Đi khám ngay nếu phát hiện triệu chứng này đi kèm các dấu hiệu bất thường khác như buồn nôn, đau tức ngực để được chuẩn đoán và điều trị nhanh chóng nhất.