Top 5 cách chữa bệnh đau dạ dày bằng thuốc Nam chọn lọc

Chữa đau dạ dày bằng thuốc Nam có ưu điểm lành tính, an toàn, dễ thực hiện và chi phí thấp. Thực hiện cách chữa này đều đặn có thể làm giảm các triệu chứng khó chịu, hỗ trợ giảm viêm, phục hồi ổ loét và trung hòa dịch vị. Tuy nhiên, đa phần mẹo chữa từ thiên nhiên đều có tác dụng chậm và chỉ thích hợp với trường hợp bệnh nhẹ.

Có nên chữa đau dạ dày bằng thuốc Nam?

Đau dạ dày là bệnh lý thường gặp ở người trưởng thành – đặc biệt là người có thói quen ăn uống không điều độ, thường xuyên sử dụng rượu bia, hút thuốc lá và lạm dụng thuốc chống viêm, giảm đau. Mặc dù không đe dọa đến tính mạng nhưng bệnh lý này kéo dài ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Hiện nay, có khá nhiều phương pháp chữa đau dạ dày như sử dụng thuốc Tây, thuốc Đông y và thuốc Nam. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và mặt hạn chế nhất định. Trong đó, cách chữa bệnh đau dạ dày bằng thuốc Nam là phương pháp phổ biến và được áp dụng tương đối rộng rãi.

Thuốc nam là tên gọi chung của các loại thảo dược được người Việt sử dụng để làm thuốc. Hiện nay, một số loại thảo dược đã được nghiên cứu và công nhận trên cơ sở khoa học. Chính vì vậy, bạn hoàn toàn có thể tận dụng để cải thiện chứng đau dạ dày.

Tuy nhiên dược tính của thuốc nam thường kém và tác dụng chậm hơn so thuốc Tây. Vì vậy, chỉ nên áp dụng cách chữa này trong những trường hợp sau:

• Đau dạ dày có mức độ nhẹ
• Niêm mạc dạ dày chỉ mới ở giai đoạn viêm và chưa xuất hiện vết loét
• Đau dạ dày âm tính với vi khuẩn Hp
• Người bị đau dạ dày không thể sử dụng thuốc Tây

Nếu loét dạ dày có mức độ nặng hoặc dương tính với vi khuẩn Hp, nên điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Bởi hầu hết những trường hợp này đều không có cải thiện rõ rệt khi sử dụng thảo dược tự nhiên. Hơn nữa, không can thiệp y tế kịp thời còn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết dạ dày, hẹp môn vị, thủng dạ dày,…

Trong trường hợp này, bạn cũng có thể kết hợp thuốc nam với thuốc Tây để hạn chế nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc và tăng tốc độ phục hồi ổ viêm loét ở dạ dày, ruột non. Tuy nhiên nên tham vấn y khoa để tránh hiện tượng tương tác và một số tình huống rủi ro.

5 Cây thuốc nam chữa đau dạ dày được lưu truyền

Trên thực tế, dân gian lưu truyền nhiều cách chữa đau dạ dày bằng thảo dược tự nhiên. Tuy nhiên, không hẳn cây thuốc nam nào cũng đem lại hiệu quả đối với các bệnh lý liên quan đến dạ dày. Vì vậy khi áp dụng, cần chọn lọc cách chữa có độ tin cậy cao và an toàn để đạt hiệu quả tối ưu.

Dưới đây là một số cây thuốc nam có tác dụng chữa đau dạ dày được lưu truyền rộng rãi trong dân gian:

1. Nghệ – Cây thuốc nam trị đau dạ dày phổ biến nhất

Nghệ là loại gia vị có nguồn gốc từ Ấn Độ và hiện nay trở nên phổ biến ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Ở nước ta, nghệ còn được sử dụng như một vị thuốc. Theo dân gian, thảo dược này có vị cay, đắng, tác dụng chữa đau dạ dày và chỉ huyết (cầm máu).

Ngoài ra, nghệ còn chứa hoạt chất Curcumin có khả năng chống viêm cấp và mãn tính. Vì vậy, sử dụng thảo dược này có thể làm giảm hiện tượng viêm và hỗ trợ phục hồi ổ loét ở niêm mạc dạ dày đáng kể. Thực nghiệm lâm sàng cũng nhận thấy, nghệ có khả năng tăng lượng chất nhầy trong dịch vị, bảo vệ niêm mạc, ức chế hoạt động tạo khí trong đường ruột và giảm sản xuất axit.

Bên cạnh đó, tinh dầu và một số hợp chất hóa học có trong thảo dược này còn có khả năng ức chế một số loại vi khuẩn và nấm men – đặc biệt là lỵ amip (nguyên nhân gây hội chứng dạ dày ruột dẫn đến viêm dạ dày cấp tính). Hiện nay, nghệ không chỉ được sử dụng trong bài thuốc dân gian mà còn được ứng dụng trong các chế phẩm hỗ trợ điều trị và phòng ngừa các bệnh lý ở dạ dày.

Dùng nghệ tươi ngâm mật ong trị đau dạ dày:

• Chuẩn bị 100g nghệ tươi và 200ml mật ong
• Rửa sạch nghệ, để ráo nước và cắt thành lát mỏng cho vào bình
• Đổ mật ong vào, đậy kín và ngâm trong 30 ngày là dùng được
• Khi sử dụng, có thể ăn trực tiếp 2 – 3 thìa mật ong và nghệ hoặc pha 3 – 4 thìa với nước ấm
• Nên dùng đều đặn 3 lần/ ngày trước khi ăn khoảng 30 phút

Cách dùng bột nghệ và mật ong giảm đau dạ dày:

• Dùng khoảng 3 thìa cà phê bột nghệ với 3 thìa mật ong
• Trộn đều và ăn trực tiếp
• Nên dùng trước bữa ăn khoảng 30 – 40 phút
• Nếu có thể, nên trộn thêm với 1 thìa dầu dừa nguyên chất

Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng nghệ kết hợp với một số thảo dược khác để giảm đau dạ dày và phục hồi ổ viêm loét ở niêm mạc.

2. Chữa đau dạ dày bằng cây dạ cẩm

Bên cạnh nghệ vàng, dạ cẩm cũng là một trong những cây thuốc nam có tác dụng chữa đau dạ dày. Loại cây này mọc hoang nhiều tại các vùng đồi núi phía Bắc ở nước ta. Theo y học cổ truyền, dạ cẩm có vị hơi đắng, ngọt, tình bình, tác dụng lợi tiểu, tiêu viêm, giải độc, thanh nhiệt và làm dịu cơn đau. Trước đây, thảo dược này chủ yếu được nhân dân sử dụng để điều trị loét miệng (nên còn được gọi là cây loét mồm).

Vào năm 1960, Bệnh viện Lạng Sơn sử dụng thảo dược này vào điều trị viêm dạ dày và nhận thấy nhiều công dụng rõ rệt. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy, cây dạ cẩm có tác dụng trung hòa axit dạ dày, giảm đau, nóng rát thượng vị, cải thiện triệu chứng ợ nóng, ợ chua và làm se vết loét.

Hiện nay, cách chữa đau dạ dày từ thảo dược này không chỉ được dùng tại Bệnh viện Lạng Sơn mà còn được lan truyền rộng rãi tại nhiều địa phương ở nước ta. Ngoài ra, trên thị trường cũng có khá nhiều sản phẩm hỗ trợ điều trị đau dạ dày chứa thành phần chính là cây dạ cẩm.

Nước sắc dạ cẩm chữa đau dạ dày:

• Chuẩn bị 10 – 25g lá dạ cẩm khô
• Sau đó cho nước vào sắc đến khi sôi thì tắt bếp
• Thêm đường vào để tạo vị ngọt và chia thành 2 – 3 lần uống trong ngày
• Nên dùng bài thuốc này trước khi ăn hoặc uống khi cơn đau bùng phát

Chữa đau dạ dày với cao dạ cẩm:

• Dùng đường kính 2kg, lá dạ cẩm khô 7kg và mật ong 1kg
• Đun dạ cẩm với nước thành cao, sau đó cho vào 2kg đường và khuấy đều
• Đun cho hỗn hợp cô lại rồi thêm 1kg mật ong nguyên chất vào
• Khuấy đều, để cao nguội hoàn toàn và cho vào bình thủy tinh bảo quản
• Trước khi ăn hoặc khi bị đau dạ dày, ăn trực tiếp 1 thìa cao dạ cẩm (tương đương 10 – 15g)
• Ngày sử dụng từ 2 – 3 lần

3. Lá khôi tía – Cây thuốc nam chữa đau dạ dày công hiệu

Lá khôi tía còn được biết đến với tên gọi đơn tướng quân và cây độc dược. Theo dân gian, thảo dược này có tác dụng tiêu độc, kháng khuẩn, bình can và giảm can khí uất (nguyên nhân gây ra chứng đau dạ dày/ quản vị thống). Chính vì vậy, lá khôi tía thường được nhân dân sử dụng vào bài thuốc sắc điều trị viêm và loét dạ dày, tá tràng.

Ngoài ra nghiên cứu dược lý hiện đại cũng nhận thấy, thảo dược này có tác dụng ức chế axit dạ dày và giảm nhu động ruột đáng kể. Viện y học cổ truyền là đơn vị đầu tiên sử dụng cây đơn tướng quân vào điều trị đau dạ dày và nhận thấy một số tín hiệu khả quan như bệnh nhân giảm mệt mỏi, hết đau thượng vị, ăn ngủ tốt và sức khỏe được phục hồi đáng kể.

Sau đó, thảo dược này cũng đã được Bệnh viện Quân y 108 áp dụng vào điều trị viêm loét dạ dày và nhận thấy có tác dụng làm giảm triệu chứng ợ hơi, ợ nóng, đau tức thượng vị từ 80 – 100%. Sử dụng đều đặn còn giúp giảm lượng dịch vị về mức bình thường.

Bài thuốc từ lá khôi tía chữa đau dạ dày

• Chuẩn bị lá bồ công anh 40g và lá khôi 80g
• Đem các vị rửa sạch, phơi khô và nấu với nước cho sôi
• Sau đó chia thành nhiều lần uống và dùng hết trong ngày

Hoặc có thể dùng lá khôi tía đơn độc:

• Chuẩn bị lá khôi tươi 20g
• Đem đun sôi thành trà
• Chia thành nhiều lần uống và dùng hết trong ngày
• Nên sử dụng bài thuốc này đều đặn đến khi triệu chứng thuyên giảm

4. Lá mơ lông chữa đau dạ dày

Lá mơ lông thường được dùng để chế biến một số món ăn dân giã như heo tộc nướng, lá mơ cuốn cá rô đồng, bánh lá mít rau mơ,… Ngoài ra, thảo dược này còn được sử dụng để chữa bệnh – đặc biệt là chữa đau dạ dày.

Theo lưu truyền, lá mơ lông có vị đắng chát, mùi hôi, tác dụng giải độc, thanh nhiệt, sát trùng, hoạt huyết và trừ phong. Dùng thảo dược này có tác dụng giảm đau dạ dày do ăn nhiều thực phẩm cay nóng, chất béo và lạm dụng rượu bia.

Hiện nay, dược tính của lá mơ lông cũng đã được nghiên cứu trên phương diện khoa học. Các chuyên gia nhận thấy, hoạt chất sulfur dimethyl disulphit trong thảo dược này có đặc tính ức chế vi khuẩn, động vật nguyên sinh và một số loại nấm men. Do đó, dùng lá mơ thường xuyên có thể làm một số triệu chứng ở dạ dày và đường ruột.

Trên thực tế, hiệu quả chữa đau dạ dày của lá mơ chưa thực sự được nghiên cứu cụ thể. Chính vì vậy để tránh làm gián đoạn quá trình điều trị, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng cách chữa đau dạ dày bằng cây thuốc nam này.

Một số cách chữa bệnh đau dạ dày bằng lá khôi tía được lưu truyền trong dân gian:

Dùng nước ép lá mơ lông trị đau dạ dày:

• Chuẩn bị khoảng 1 nắm lá mơ tươi, đem ngâm rửa và để ráo
• Cho lá mơ vào máy xay sinh tố, thêm ít nước và xay đều
• Sau đó lọc bỏ bã và vắt lấy nước uống
• Dùng đều đặn 2 lần/ ngày để giảm đau thượng vị và hỗ trợ phục hồi vùng niêm mạc bị viêm loét

Chữa đau dạ dày bằng trứng rán lá mơ lông:

• Chuẩn bị 3 quả trứng và 1 nắm lá mơ
• Rửa sạch lá mơ, sau đó cắt nhỏ và cho vào tô
• Đập trứng gà vào, trộn đều cùng với gia vị
• Chiên trứng chín và dùng ăn với cơm nóng
• Nên dùng món ăn này 3 lần/ tuần để hỗ trợ giảm đau dạ dày

5. Điều trị đau dạ dày với cây nha đam (lô hội)

Cây nha đam được biết đến với tác dụng thanh nhiệt, giải độc và dưỡng ẩm, làm dịu da. Với vị ngọt nhạt, hơi nhớt, tính mát, thảo dược này còn được nhân dân tận dụng để làm giảm các triệu chứng ở dạ dày và thực quản. Hiện nay, nha đam vẫn được dùng để giảm đau và nóng rát dạ dày do ăn nhiều thực phẩm cay nóng, ăn uống quá mức, dùng nhiều rượu bia,…

Nghiên cứu khoa học cho thấy, gel nha đam có đặc tính kháng sinh và làm săn da. Bổ sung thảo dược này có thể giảm hiện tượng viêm và hỗ trợ tái tạo ổ viêm loét ở niêm mạc dạ dày. Bên cạnh đó, lô hội còn có tác dụng kích thích nhu động ruột, cải thiện hoạt động tiêu hóa và làm giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng rõ rệt.

Cách dùng nha đam chữa dạ dày:

• Có thể dùng trực tiếp gel nha đam tươi, cứ vài giờ ăn 1 lần (khoảng 400ml/ ngày)
• Hoặc nấu nha đam đường phèn để làm mát cơ thể và trung hòa axit dạ dày

Lưu ý: Cách chữa bệnh đau dạ dày bằng thuốc Nam từ những thảo dược trên đây được coi là an toàn, lành tính, đơn giản nên người bệnh có thể áp dụng ngay tại nhà trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, cũng vì dược tính nhẹ nên hiệu quả xử lý bệnh thường không cao, nhất là trong trường hợp mãn tính lâu năm. Bên cạnh đó, khi chỉ áp dụng duy nhất một cách chữa, tác dụng phục hồi sẽ không đảm bảo toàn diện. 

Lời khuyên được đưa ra cho người bệnh là thay thế bằng những giải pháp đặc trị, hiệu quả tối ưu hơn, tốt nhất là những bài thuốc Nam tổng hợp theo phác đồ chỉ dẫn từ bác sĩ chuyên khoa.

Lưu ý khi dùng thuốc nam trị đau dạ dày

Hầu hết các cây thuốc nam chữa đau dạ dày được lưu truyền trong dân gian đều có độ an toàn cao, không chứa độc và không gây ra tác dụng phụ nếu sử dụng lâu dài. Tuy nhiên để đảm bảo hiệu quả của quá trình điều trị, cần lưu ý một số thông tin sau:

• Thực tế, cách chữa đau dạ dày bằng thuốc nam chỉ thích hợp với những trường hợp bệnh nhẹ. Nếu dạ dày đã xuất hiện ổ loét hoặc dương tính với vi khuẩn Hp, cần kết hợp với phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
• Các mẹo chữa từ dân gian không đem lại hiệu quả rõ rệt như thuốc Tây. Vì vậy, cần kiên trì áp dụng trong ít nhất 2 – 3 tháng.
• Hiện nay có nhiều phương pháp chữa đau dạ dày được lưu truyền trong phạm vi nhân dân. Tuy nhiên, không phải cách chữa nào cũng mang lại hiệu quả. Để đảm bảo hiệu quả điều trị, nên tham vấn y khoa trước khi áp dụng các mẹo chữa từ thảo dược tự nhiên.
• Bên cạnh các biện pháp điều trị, nên xây dựng chế độ ăn uống khoa học và phù hợp. Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây, sữa chua, cá, ngũ cốc, nước,… Hạn chế thức ăn chứa nhiều gia vị, dầu mỡ, rượu bia, cà phê và nước ngọt có gas.
• Căng thẳng, mất ngủ, suy nhược,… có thể làm nghiêm trọng các triệu chứng của bệnh đau dạ dày. Vì vậy trong thời gian điều trị, nên cân đối thời gian làm việc – nghỉ ngơi, tập thể dục thường xuyên và tránh lo âu quá mức.

Bài viết đã tổng hợp 5 cây thuốc nam chữa đau dạ dày phổ biến. Tuy nhiên trước khi áp dụng, bạn đọc nên tham vấn y khoa để đảm bảo hiệu quả điều trị. Bên cạnh đó, cần phối hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt và tập thể dục thường xuyên để hỗ trợ kiểm soát triệu chứng và làm chậm tiến triển của bệnh.