Bệnh tê tay chân và cách điều trị đơn giản

Bệnh tê tay chân là một trường hợp liên quan đến xương khớp và có thể khởi phát ở bất kỳ đối tượng. Tình trạng này thường khởi phát khi người bệnh duy trì một tư thế trong thời gian dài, từ đó gây áp lực chèn ép lên dây thần kinh, giảm lưu lượng máu tuần hoàn. Tuy nhiên, một số trường hợp bị tê tay chân có thể là dấu hiệu của những bệnh lý tiềm ẩn cần được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tê tay chân là bệnh gì?

Tay và chân đều là những bộ phận quan trọng của cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận động, thực hiện những hoạt động hàng ngày dưới sự điều khiển của hệ thống thần kinh não bộ. Với những trường hợp bình thường, khi chạm vào những vật lạnh hoặc nóng, tay và chân sẽ có cảm giác và phản xạ tự nhiên.

Tuy nhiên, với những người bị tê tay chân sẽ mất phản xạ và cảm cảm khi tiếp những vật có nhiệt độ nóng hoặc lạnh. Đôi lúc, người bệnh còn có cảm giác châm chích, râm ran như kiến bò tại khớp chân, khớp tay. Khi bệnh tiến triển nặng nề có thể gây lan rộng sang những khu vực lân cận như bàn tay, cổ tay, cổ chân, bàn chân, dọc theo cánh tay và chân.

Theo ghi nhận trong quá trình tiếp nhận điều trị, bệnh tê tay chân có thể khởi phát ở mọi đối tượng và mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, với những trường hợp người lớn tuổi và phụ nữ mang thai, các triệu chứng bệnh lý sẽ thể hiện rõ hơn. Theo các chuyên gia đầu ngành, tình trạng tê tay chân có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý tiềm ẩn cần được thăm khám và điều trị kịp thời, do đó người bệnh không nên chủ quan.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh tê tay chân

Trên thực tế, hiện tượng tê tay chân không phải là căn bệnh, đây chỉ là một trong những triệu chứng điển hình do bệnh lý và sinh lý gây ra. Các dấu hiệu tê tay chân khi mới khởi phát sẽ có mức độ nhẹ nhàng. Tuy nhiên, lâu dần sẽ tiến triển nặng nề và có thể gây mất cảm giác.

Dưới đây là một số biểu hiện điển hình của tình trạng tê tay chân:

• Tay chân đôi lúc mất cảm giác khi tiếp xúc với đồ vật, sau một thời gian cảm giác ở những bộ phận này sẽ mất đi
• Vùng vai gáy thường xuyên bị nhức mỏi, có thể xuất hiện ở một hoặc hai bên vai. Cơn đau nhức có xu hướng lan rộng đến nửa thân dưới và kèm theo biểu hiện tê nhức, cứng khớp
• Khi người bệnh nằm nghiêng về một phía hoặc ngồi lâu, khi đứng lên sẽ xuất hiện tình trạng tê nhức, châm chích, râm ran âm ỉ như kiến bò. Hiện tượng này sẽ nhanh chóng lan rộng đến các ngón chân, ngón tay
• Khi chạm vào vùng bị tê sẽ có giảm giác rát và nóng do rễ thần kinh bị tổn thương.
• Tê buốt các ngón tay, dọc cánh tay, cẳng chân và lan rộng sang các khu vực xung quanh
• Một số trường hợp có hiện chuột rút, tình trạng co thắt đột ngột khiến vùng bắp chân, bắp tay bị đau nhức
• Thay đổi dáng đi, có thể bị đau đầu, chóng mặt thường xuyên, hay quên, khó thở và tê giật
• Mất kiểm soát ở bàng quang và đường ruột

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tê tay chân

Xác định nguyên nhân gây khởi phát triệu chứng tê tay chân đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bệnh. Trong quá trình tiếp nhận điều trị, các bác sĩ chuyên khoa nhận thấy, tình trạng tê tay chân khởi phát bởi nguyên nhân cơ học và bệnh lý. Cụ thể:

Nguyên nhân bệnh lý

Theo số liệu thống kê có đến 75% trường hợp bị tê tay chân bị ảnh hưởng từ các bệnh lý liên quan đến xương khớp. Bao gồm:

• Thoái hóa cột sống: Bệnh lý điển hình bởi tình trạng cột sống bị bào mòn và gây ma sát ở mô sụn dẫn đến tổn thương. Các triệu chứng của thoái hóa cột sống có thể khiến người bệnh đau nhức, tê bì các chi xung quanh, những cơn đau trở nên nặng nề hơn khi thời tiết chuyển lạnh hoặc về đêm
• Thoát vị đĩa đệm: Bệnh thoái hóa cột sống nếu không được kiểm soát và chăm sóc đúng cách có thể gây ra thoát vị đĩa đệm. Lúc này, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc di chuyển, vận động bởi đĩa đệm bị bào mòn và gây chèn ép lên các dây thần kinh. Từ đó làm tê bì cánh tay và lan rộng đến các dưới.
• Thoái hóa khớp: Khi xương khớp ở chân, tay bị tổn thương sẽ làm tăng quá trình thoái hóa. Thóa hóa khớp có thể gây ra tình trạng tê bì khi người bệnh di chuyển, vận động mạnh.
• Bệnh viêm khớp dạng thấp: Bệnh lý khởi phát khi các ổ khớp bị tổn thương hoặc sưng viêm kèm theo tình trạng đau nhức và tê bì, ảnh hưởng đến hoạt động, di chuyển. Bên cạnh đó, dấu hiệu bệnh viêm khớp dạng thấp còn khiến người bệnh bị tê tay chân, lười vận động gây cứng khớp.
• Hẹp ống sống: Hẹp ống sống được xem là dị tật bẩm sinh, tình trạng đặc trưng bởi cột sống biến dạng, hẹp hơn so với cột sống của người bình thường. Hẹp cột sống có thể khiến rễ thần kinh bị chèn ép và dẫn đến tê nhức, khó chịu.
• Đa xương cứng: Đa xương cứng làm tăng nguy cơ rối loạn tự miễn, đồng thời tác động đến hệ thống thần kinh trung ương. Lúc này màng bọc Myelin bị tổn thương khiến tay chân tê, nhức mỏi cơ bắp.
• Viêm đa rễ thần kinh: Rễ thần kinh là cơ quan có chức năng chính là chi phối những hoạt động ở các chi. Khi cơ quan này bị tổn thương, sưng viêm sẽ dẫn đến tình trạng rối cảm giác và vận động ở các chi.
• Bệnh tiểu đường: Bên cạnh các bệnh lý liên quan đến xương khớp, tình trạng tê tay chân cũng có thể xuất hiện do bệnh tiểu đường gây ra. Những trường hợp mắc bệnh tiểu đường sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương hệ thần kinh tiểu đường. Bệnh đặc trưng bởi triệu chứng tê bì, ngứa râm ran ở lòng bàn chân, nghiêm trọng hơn có thể gây tê liệt toàn bộ chi dưới.
• Khối u: U xơ, u nang sẽ làm tăng áp lực lên tủy sống và não bộ, đồng thời tác động lên lòng bàn chân và chân. Tình trạng này làm gián đoạn hoạt động tuần hoàn máu của cơ thể, từ đó gây tê bì, đau nhức ở chân.

Nguyên nhân cơ học

Tình trạng tê tay chân có thể khởi phát bởi một số yếu tố cơ học (sinh lý) như sau:

• Chấn thương, tai nạn có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh ngoại biên và gây tê chân tay
• Những đối tượng làm công việc văn phòng, ngồi lâu một chỗ, mang vác nặng thường xuyên
• Thói quen nằm ngủ nghiêng một bên trong thời gian dài hoặc kê gối quá cao cũng có thể làm tăng nguy khởi phát chứng tê tay chân
• Đi giày cao gót thường xuyên
• Thời tiết chuyển mùa, nhất là ở nhiệt độ thấp có thể gây tê bì chân tay
• Tình trạng tê tay chân cũng có thể là tác dụng phụ của việc sử dụng các loại thuốc Tây điều trị hoặc vật lý trị liệu
• Căng thẳng, lo lắng, áp lực trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh và tạo điều kiện khởi phát triệu chứng

Các biện pháp điều trị bệnh tê tay chân đơn giản

Các triệu chứng tê tay chân thường không đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh nếu được tiến hành thăm khám và điều trị, chăm sóc đúng cách. Với những trường hợp bệnh lý khởi phát do nguyên nhân cơ học có thể kiểm soát các triệu chứng hiệu quả thông qua những biện pháp cải thiện tại nhà và thay đổi chế độ sinh hoạt. Tuy nhiên, trường hợp khởi phát do bệnh lý cần tiến hành thăm khám và điều trị kịp thời, tránh phát sinh biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây là một số biện pháp chữa chứng tê tay chân đơn giản, được áp dụng rộng rãi.

1. Áp dụng các mẹo dân gian chữa tê tay chân 

Các biểu hiện tê bì ở tay chân lan rộng sang các khu vực xung quanh khiến người bệnh khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt, vật động. Để cải thiện các triệu chứng bệnh lý, bạn có thể áp dụng một số bài thuốc chữa dân gian sau:

Ngải cứu cải thiện bệnh lý

Ngải cứu là một trong các vị thuốc dân gian thường được dùng trong cải thiện các bệnh lý liên quan đến xương khớp. Nhờ vào đặc tính nóng ấm và những thành phần hoạt chất có tác dụng giảm đau nhức, tê bì, chống viêm và kháng khuẩn.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng một nắm lá ngải cứu, mang đi rửa sạch, ngâm với nước muối pha loãng khoảng 15 phút để loại bỏ các tạp chất, vi khuẩn
• Cho dược liệu vào nồi cùng với một ít muối biển và đun sôi
• Đến khi lá ngải cứu mềm thì vớt ra, để nguội bớt rồi đắp lên khu vực cần điều trị
• Dược tính của thảo dược sẽ giúp tăng hoạt động lưu thông máu, mạch máu được thư giãn, hạn chế tình trạng tê tay chân

Kết hợp gừng tươi và muối biển chữa tê tay chân

Công thức gừng kết hợp với muối biển được nhiều người bệnh áp dụng tại nhà chữa tê tay chân và mang lại hiệu quả tốt. Những thành phần hoạt chất có trong hai nguyên liệu này sẽ giúp tăng tuần hoàn máu hiệu quả, giúp mạch máu được giãn nở, từ đó kiểm soát tình trạng tê tay chân hiệu quả.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 1 củ gừng tươi và một ít muối biển
• Gừng cạo sạch vỏ và mang đi rửa sạch, đập dập
• Cho muối biển và gừng vào một chậu nước ấm khoảng 60 độ C
• Sau đó cho tay và chân vào ngâm đến khi nước nguội hẳn
• Thực hiện mẹo chữa vào buổi tối trước khi đi ngủ để đạt được hiệu quả chữa trị tốt nhất

Liệu pháp chườm nóng

Chườm nóng tại vùng tay chân bị tê bì là một trong những mẹo chữa tại nhà giúp cải thiện bệnh lý hiệu quả, có độ an toàn cao và được nhiều người bệnh áp dụng. Nhiệt độ nóng sẽ giúp giãn nở các mao mạch, thúc đẩy hoạt động tuần hoàn máu đến các cơ quan trong cơ thể, từ đó làm giảm triệu chứng tê nhức, khó chịu.

Hướng dẫn thực hiện:

• Sử dụng túi chườm nóng lên vùng tay chân bị tê bì
• Giữ yên trong vòng 15 phút 
• Mỗi ngày chườm từ 1 – 2 lần sẽ làm giảm các triệu chứng bệnh lý hiệu quả

2. Các bài tập giúp cải thiện tình trạng tê tay chân

Thực hiện các bài tập hỗ trợ cũng là một trong những cách đơn giản giúp cải thiện tình trạng tê tay chân hiệu quả. Bên cạnh đó, việc thường xuyên tập luyện còn giúp nâng cao thể trạng, tăng cường sức khỏe, độ dẻo dai của xương khớp và ngăn ngừa thoái hóa sớm.

• Bài tập giãn cơ: Người bệnh xòe rộng các ngón chân và ngón tay hết mức rồi gập lại.Thực hiện động thác trong 5 phút. Động tác này sẽ giúp giải phóng cơ chân, cơ tay và các khớp nối các chi.
• Bài tập nắm tay: Căng 2 bàn tay hết mức có thể đến khi cảm nhận mỏi. Kế đến nắm chặt 2 tay lại, đồng thời đặt ngón tay cái lên ngón tay trỏ. Duy trì động tác trong vòng 45 giây thì buông lỏng tay thư giãn. Mỗi ngày thực hiện đều đặn từ 3 – 4 lần.
• Vận động giúp lưu thông khí huyết: Người bệnh xoa 2 bàn tay đến khi cảm nhận nóng ấm lên. Sau đó dùng tay xoa dọc theo cẳng chân đến bàn chân, từ cẳng tay đến mu bàn tay. Mỗi ngày thực hiện từ 2 – 3 lần
• Xoa bóp chân tay: Bài tập này có thể áp dụng trước khi ngủ giúp tăng tuần hoàn máu, giúp bạn ngủ ngon hơn và cải thiện tình trạng tê tay chân. Người bệnh tiến hàng xoa cẳng tay, chân và cổ tay, chân đến khi cảm nhận nóng ấm.

3. Sử dụng thuốc Tây điều trị

Với những trường hợp tê tay chân sau khi áp dụng các biện pháp cải thiện tại nhà và một số bài tập nhưng không thuyên giảm. Lúc này, người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa sử dụng một số loại thuốc kiểm soát các biểu hiện bệnh lý. 

Dưới đây là một số loại thuốc thường được dùng trong chữa bệnh tê tay chân:

• Nhóm thuốc giảm đau nhức thông thường: Paracetamol là một trong những loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định giúp cải thiện các triệu chứng bệnh tê chân tay. Nhóm thuốc này khá an toàn và có thể đẩy lùi cơn tê bì, đau nhức sau 15 phút sử dụng.

• Các loại thuốc chống viêm không steroid: Thuốc thường được dùng trong những trường hợp tê tay chân có dấu hiệu sưng viêm, tê cứng ở mức độ nặng. Các loại thuốc được dùng phổ biến như Aspirin, Diclofenac,…  
• Thuốc giảm viêm: Hai loại thuốc giảm viêm Gabapentin và Pregabalin thường được bác sĩ chỉ định trong điều trị tê tay chân giúp cải thiện tình trạng đau nhức, kháng viêm, giảm tê cứng do bệnh xương khớp và thần kinh tiểu đường gây ra.
• Thuốc chống trầm cảm: Các loại thuốc chống trầm cảm được sử dụng giúp cải thiện tình trạng tê cứng, khó chịu do đau cơ xơ hóa gây ra.
• Thuốc tiêm chống viêm chứa corticosteroid: Thuốc được dùng trong các trường hợp tê tay chân ở mức độ nghiêm trọng, các loại thuốc trên không đáp ứng và tình trạng tê bì do xơ cứng.
• Nhóm thuốc điều trị tại chỗ: Một số loại thuốc bôi có thể được bác sĩ sử dụng bôi trực tiếp vào khu vực bị tê cứng.

Các biện pháp kiểm soát và phòng ngừa bệnh lý

Bên cạnh áp dụng các biện pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa và những biện pháp cải thiện tại nhà. Người bị tê tay chân cần chú xây dựng chế độ sinh hoạt, tập luyện và ăn uống khoa học, lành mạnh nhằm giúp kiểm soát các triệu chứng bệnh lý hiệu quả, đồng thời ngăn ngừa tái phát lâu dài.

Dưới đây là một số biện pháp giúp kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tái phát được nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả tích cực:

• Tránh những hoạt động ảnh hưởng đến bệnh lý như mang vác nặng, vận động mạnh, ngồi lâu, ngồi xổm,… Bên cạnh đó, người bệnh nên thay đổi những tư thế xấu giúp làm giảm áp lực đến hệ thống dây thần kinh, giảm tình trạng tê bì hiệu quả.
• Chú ý giữ ấm khi thời tiết giao mùa, đặt biệt là trời lạnh, bởi khi nhiệt độ ở mức thấp sẽ làm tăng nguy cơ tê bì tay chân.
• Tăng cường tập luyện thể dục thể thao giúp nâng cao thể trạng, tăng cường sức khỏe tổng thể và hệ thống xương khớp. Đồng thời hỗ trợ tăng hoạt động tuần hoàn máu đến các cơ quan của cơ thể, giúp các mao mạch thư giãn, ngăn ngừa tê tay chân. Người bệnh có thể lựa chọn một số bộ môn vận động có cường độ nhẹ nhàng, phù hợp với tình trạng sức khỏe như yoga, đi bộ, bơi lội,…
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý. Tăng cường bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh giàu canxi, vitamin D, khoáng chất thiết yếu sẽ giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, ngăn ngừa thoái hóa, giảm tê bì. Bên cạnh đó, người bệnh nên tránh xa những thực phẩm chứa nhiều gia vị, dầu mỡ, bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác.

• Căng bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi, tránh căng thẳng thẳng, áp lực trong thời gian dài. Bởi đây là một trong những yếu tố khiến chứng rối loạn thần kinh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe, điều này sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc nhận biết sớm các bệnh lý liên quan đến xương khớp gây tê tay chân, từ đó áp dụng những biện pháp điều trị đúng cách.

Bệnh tê tay chân thường không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể người bệnh. Tuy nhiên các triệu chứng tê bì, rối loạn cảm xúc, khó chịu tác động tiêu cực đến sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, tình trạng tê tay chân còn có thể là dấu hiệu của những bệnh xương khớp tiềm ẩn cần được điều trị kịp thời. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, người bệnh cần chủ động đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.