Viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày và cách điều trị bệnh

Viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc bờ cong nhỏ bị viêm, loét do tăng tiết axit dịch vị quá mức. Nguyên nhân chính dẫn khởi phát bệnh lý này chủ yếu do nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori), chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học, lạm dụng thuốc điều trị, căng thẳng thần kinh kéo dài.

Viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày là gì?

Viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày là một trường hợp của bệnh viêm loét dạ dày. Đa số các trường hợp tình trạng viêm loét xuất hiện bờ cong lớn (vị trí có diện tích rộng và nơi chứa thức ăn với lượng lớn). Tuy nhiên, một số trường hợp, hiện tượng này có thể xảy ra ở bờ cong nhỏ ở dạ dày.

Niêm mạc ở bờ cong nhỏ dạ dày thường ít bị tổn thương hơn bờ cong lớn vì không chứa quá nhiều thức ăn. Vì vậy, người bị viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày, áp dụng chế độ ăn uống bừa bãi chỉ là một trong những tác nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Theo các bác sĩ chuyên khoa, nguyên nhân khởi phát bệnh lý thường do vi khuẩn HP tấn công, lạm dụng thuốc và căng thẳng, áp lực kéo dài.

Nguyên nhân gây viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày

Viêm loét dạ dày bờ cong nhỏ có thể khởi phát do các nguyên nhân và yếu tố thuận lợi sau:

Lạm dụng thuốc: Các loại thuốc chống viêm không chứa steroid, thuốc chứa corticoid,…Khi được dung nạp vào cơ thể người bệnh sẽ hoạt động bằng cách ức chế cyclooxygenase ở thành dạ dày và hệ thống miễn dịch.

Tuy nhiên, các hoạt chất trong thuốc có thể khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương, lúc này sẽ tạo điều kiện cho dịch vị xâm nhập bào mòn và gây viêm loét.

Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori): Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) có khả năng năng sinh sống và phát triển trong dạ dày con người. Loại xoắn khuẩn này khiến tiết acid trong dạ dày tăng lên đột ngột gây tổn thương màng bảo vệ niêm mạc, dẫn đến tăng nguy cơ viêm loét. Theo các thống kê, có đến hơn 90% ca nhiễm viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày dương tính với vi khuẩn HP.

Thói quen uống nhiều bia rượu: Ethanol và một số thành phần có trong bia rượu có khả năng phá vỡ lớp màng bảo vệ niêm mạc, lúc này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để axit dạ dày tấn công và gây tổn thương các mô. Bên cạnh đó, việc sử dụng rượu bia thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ mắc loạn sản tế bào và ung thư.

Căng thẳng thần kinh kéo dài: Hệ thống thần kinh có chức năng điều khiển hoạt động bài tiết axit dịch vị và co bóp của dạ dày, ruột non và ruột già. Do đó, khi căng thẳng, áp lực kéo dài sẽ khiến thần kinh bị rối loạn. Từ đó dẫn đến tình trạng tiết quá nhiều axit dịch vị, co bóp quá mức và gây ra viêm loét dạ dày.

Chế độ ăn uống: Viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày có thể khởi phát do chế độ ăn uống không khoa học, thường xuyên bỏ bữa, ăn nhanh, dung nạp các thực phẩm chứa nhiều gia vị, cay nóng, thức ăn chế biến sẵn,…

Biểu hiện viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày

Tình trạng viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày thường có các dấu hiệu nhận biết như sau:

• Đau thượng vị, các cơn đau này xảy ra khi bụng đói hoặc sau khi ăn no
• Một số trường hợp, cơn đau có xu hướng lan rộng ra sau lưng và toàn bộ xương ức
• Các cơn đau có mức độ đa dạng, có thể khởi phát đột ngột, đau âm ỉ hoặc dữ dội
• Cơn đau có thể thuyên giảm khi ngồi gập bụng
• Có thể xuất hiện các biểu hiện như buồn nôn và nôn mửa
• Các triệu chứng này kéo dài có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ, chán ăn, cơ thể mệt mỏi, kém linh hoạt, mất tập trung,…

Viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày có nguy hiểm không?

Bệnh viêm loét dạ dày có đặc điểm và tính chất khác nhau tùy thuộc vào từng vị trí khởi phát. Đối với viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày, bệnh lý có thể gây ra các biến chứng nếu không được kiểm soát kịp thời. Cụ thể như:

Xuất huyết tiêu hóa: Xuất huyết tiêu hóa xảy ra khi tĩnh mạch ở thành dạ dày bị vỡ và gây chảy máu cấp tính. Biến chứng này thường ít xảy ra ở bờ cong nhỏ và chủ yếu tác động đến hành tá tràng và bờ cong lớn.

Suy nhược cơ thể: Các triệu chứng viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày kéo dài liên tục nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến tình trạng chán ăn, suy giảm chất lượng giấc ngủ.

Hơn nữa khi dạ dày bị tổn thương, hoạt động tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng cũng sẽ kém hơn bình thường, dẫn đến tình trạng sụt cân, cơ thể xanh xao, mệt mỏi, suy nhược.

Tăng nguy cơ ung thư: Hiện tượng xuất huyết thưởng ít gặp ở bờ cong nhỏ của dạ dày vì đây là vị trí ít chịu áp lực. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa, tình trạng viêm loét này sẽ làm tăng nguy cơ ung thư cao. Ung thư dạ dày là biến chứng nặng nề, nếu không được điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Chẩn đoán viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày

Hầu hết các trường hợp viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày có các triệu chứng tương tự với các dạng viêm loét dạ dày khác. Do đó, trước khi điều trị, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thực hiện các chẩn đoán, mục đích để xác định các vị trí tổn thương, mức độ phát triển và nguyên nhân gây ra bệnh lý.

Dưới đây là một số kỹ thuật được áp dụng để chẩn đoán viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày, bao gồm:

Chụp X-quang: Chụp X-quang với thuốc cản quang sẽ được tiến hành sau khi người bệnh nhịn ăn khoảng 8 tiếng. Sau đó sẽ dùng thuốc cản quang và chụp phim theo chỉ dẫn của bác sĩ. Thong qua kỹ thuật này, bác sĩ có thể xác định kích thước và vị trí ổ viêm loét.

Nội soi dạ dày: Đây là một trong các kỹ thuật chẩn đoán quan trọng với các trường hợp viêm loét dạ dày. Từ hình ảnh của camera của công cụ nội soi sẽ giúp bác sĩ thấy rõ biểu hiện của niêm mạc, kích thước ổ viêm loét và mức độ tổn thương.

Xét nghiệm HP: Mục đích tiến hành làm xét nghiệm HP để tìm sự hiện diện của chủng vi khuẩn này, để từ đó xây dựng phác đồ điều trị riêng biệt. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, phân, sinh thiết mô, test hơi thở,…

Điều trị viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày

Để việc điều trị viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày mang lại hiệu quả tốt nhất, bác sĩ sẽ căn cứ vào nguyên nhân và mức độ của các triệu chứng bệnh lý. Bệnh có tính chất mãn tính nên bên cạnh áp dụng các loại thuốc điều trị, người bệnh cần phối hợp với lối sống khoa học giúp kiểm soát các triệu chứng, rút ngắn thời gian chữa trị.

Sử dụng thuốc Tây điều trị

Sử dụng các loại thuốc Tây điều trị có tác dụng làm giảm cơn đau, hạn chế hoạt động tiết axit dịch vị dạ dày đồng thời ức chế vi khuẩn phát triển và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Thông thường, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định các loại thuốc sau đây để kiểm soát các triệu chứng viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày:

Nhóm thuốc kháng sinh: Thuốc có thể được bác sĩ chỉ định với các trường hợp dương tính với vi khuẩn HP. Tuy nhiên, loại xoắn khuẩn này có khả năng kháng thuốc rất cao, do đó cần phải kết hợp từ 2 loại thuốc kháng sinh và thuốc ức chế bài tiết axit để đảm bảo tác dụng của thuốc điều trị.

Các loại thuốc kháng sinh thường được sử dụng như: Clarithromycin, Amoxicillin, Levofloxacin, Metronidazole,…

Các loại thuốc kháng axit: Nhóm thuốc kháng axit gồm muối nhôm, muối magnesium, natri cacbonat, calci carbonat có khả năng trung hòa HCI trong dịch vị. Hơn nữa, nhóm thuốc này còn làm giảm bài tiết acid dịch vị và tăng nồng độ PH trong môi trường của dạ dày.

Thuốc bao phủ niêm mạc: Thuốc bao phủ niêm mạc sau khi đi vào cơ thể sẽ hoạt động bằng cách tạo thành lớp bao phủ bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày. Thuốc có thể chỉ định để làm giảm cơn đau vùng thượng vị, phục hồi và bảo vệ ổ viêm loét. Bên cạnh đó, thuốc còn có tác dụng hấp phụ hơi, chất độc có trong một số thực phẩm và thức uống.

Các loại thuốc kháng histamin H2: Cimetidin, Famotidin, Ranitidin là các loại thuốc có cấu trước tương tự histamin. Khi được dung nạp vào cơ thể sẽ cạnh tranh với histamin thụ thể H2. Cơ chế này sẽ giúp bài tiết dịch vị, đồng thời hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng do viêm loét dạ dày gây ra.

Nhóm thuốc ức chế bơm proton (PPI): Các loại thuốc PPI như Omeprazol, Pantoprazol, Lansoprazol,…Khi được dung nạp vào cơ thể sẽ xâm nhập vào tế bào viền ở thành dạ dày. Nhằm ức chế thụ thể proton, làm giảm hoạt động bài tiết dịch vị.

Thuốc có công dụng tương tự với nhóm thuốc kháng histamin H2 nhưng thời gian bán thải cũng như hiệu quả sẽ kéo dài hơn.

Áp dụng các thảo dược tự nhiên 

Bệnh viêm loét dạ dày, bao gồm viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày có tính chất mãn tính, thường kéo dài dai dẳng và rất dễ tái phát khi gặp điều kiện thuật lợi. Vì vậy, áp dụng những mẹo chữa dân gian sẽ có tác dụng hỗ trợ cải thiện các chứng, đồng thời hạn chế tình trạng lạm dụng thuốc Tây.

Dưới đây là một số mẹo chữa dân gian chữa viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày được áp dụng phổ biến:

Sử dụng nghệ vàng: Trong vị thuốc này có chứa hoạt chất curcumin có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh dạ dày hiệu quả. Các nghiên cứu cho thấy, dùng nghệ vàng giúp giảm viêm, phục hồi hồi vết loét niêm mạc dạ dày và điều hòa hoạt động co bóp.

Chè dây: Loại thảo dược này có khả năng ức chế hoạt động vi khuẩn HP, giảm hoạt động tiết axit dịch vị dạ dày, đồng thời cải thiện các cơn đau vùng thượng vị. Người bệnh có thể dùng 20 – 30 gam chè dây sắc lấy nước uống và dùng liên tục 20 ngày để cải thiện các triệu chứng bệnh lý.

Lá khôi: Vị thuốc này thường được sử dụng để cải thiện chứng đau dạ dày. Trong lá khôi có chứa hợp chất tanin với hàm lượng cao, có khả năng trung hòa dịch vị, tăng tốc độ phục hồi ở các mô tổn thương và bảo vệ niêm mạc.

Để cải thiện bệnh viêm loét bờ cong nhỏ ở dạ dày, người bệnh có thể sử dụng 60 gam lá khô tươi, mang đi rửa sạch và sắc lấy nước uống mỗi ngày.

Các bài thuốc Đông y chữa viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày

Theo ghi nhận của Đông y, bệnh viêm loét dạ dày khởi phát do can khí uất kết dẫn đến huyết ứ, hỏa uất, khi khí uất ở Can và Vị sẽ khiến chức năng hoạt động tiêu hóa bị giảm, vùng thượng vị bị đau, ợ chua, miệng khô, ăn uống kém, thể trạng suy nhược.

Dưới đây là một số bài thuốc Đông y giúp cải thiện các triệu chứng viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày:

Bài thuốc 1: Chuẩn bị kim ngân hoa, nghệ vàng mỗi vị thuốc 12g, thổ phục linh, bồ công anh mỗi vị thuốc 16g, vỏ bưởi bung, lá độc lực mỗi vị thuốc 8g. Tất cả các vị thuốc mang đi rửa sạch, để ráo. Sau đó mang đi sắc uống, mỗi ngày dùng một thang.

Bài thuốc 2: Chuẩn bị ý dĩ, đan sâm, hoài sơn, ngọa lăng tử mỗi vị thuốc 15g, thương truật (sao), cỏ nến, ngũ linh chi, hậu phác, trần bì mỗi vị thuốc 10g, mộc hương 8g, quy vĩ, tử thảo mỗi vị thuốc 12g. Mỗi ngày sắc một thang để uống. Bài thuốc này thường áp dụng cho những trường hợp bệnh chuyển sang giai đoạn loét dạ dày.

Bài thuốc 3: Chuẩn bị trần bì, chỉ xác mỗi vị thuốc 8g, bạch thược, hương phụ mỗi vị thuốc 12g, sài hồ 10g, cam thảo 4g. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.

Bài thuốc 4: Sinh địa, kỷ tử, thược dược, sa sâm mỗi vị thuốc 12g, mạch môn, đương quy mỗi vị thuốc 10g, cam thảo 4g. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.

Bài thuốc 5: Thần khúc, sơn tra, phục linh mỗi vị thuốc 12g, trần bì, liên kiều mỗi vị thuốc 8g, bán hạ 10g. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.

Những bài thuốc Đông y chữa bệnh loét bờ cong nhỏ dạ dày thường phát huy công dụng chậm nên được áp dụng khi tình trạng bệnh lý ở mức độ ổn định. Ngoài ra, người bệnh nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ y học cổ truyền để được hướng dẫn các bài thuốc điều trị đúng với mức độ bệnh lý.

Cách xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học

Dạ dày là cơ quan chịu trách nhiệm lưu trữ và tiêu hóa thức ăn, vì vậy nên ngoài áp dụng các biện pháp điều trị, người bệnh cần thiết lập chế độ dinh dưỡng khoa học, nhằm giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa, làm giảm các triệu chứng và hạn chế hoạt động bài tiết dịch vị.

Đồng thời, bạn cũng nên điều chỉnh thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, thay đổi các thói quen tiêu cực để tránh các tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến kết quả điều trị.

Bạn có thể tham khảo chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khi bị viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày, bao gồm:

• Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giúp hạn chế bài tiết axit dịch vị dạ dày như các loại ngũ cốc, trái cây tươi, rau xanh và các thực phẩm chứa chất béo lành mạnh (hạt bí, dầu ô liu, quả bơ, cá hồi, hạnh nhân,…)
• Nên chia nhỏ bữa ăn thành 4 – 5 buổi để làm giảm áp lực lên dạ dày, hạn chế khởi phát cơn đau vùng thượng vị, tránh kích thích ổ viêm loét.
• Bổ sung từ 2 – 2.5 lít nước lọc mỗi ngày giúp hỗ trợ trung hòa dịch vị dạ dày và làm mềm thức ăn để hệ tiêu hóa làm việc tốt hơn.
• Nên tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ, ăn vừa đủ no và hạn chế ăn sát giờ đi ngủ.
• Hạn chế sử dụng các gia vị cay nóng, muối, nhóm thực phẩm lên men, muối chua, chứa nhiều axit và thức ăn chế biến sẵn.
• Ưu tiên các món ăn chế biến dưới dạng luộc, canh, hấp, cháo hoặc súp,…Để đảm bảo giá trị dinh dưỡng, đồng thời giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa.
• Các hoạt động thể chất có thể giảm căng thẳng, điều hòa nhu đường ruột và hỗ trợ cải thiện các triệu chứng viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày. Người bệnh nên dành 30 phút mỗi ngày để thực hiện các bài tập có cường độ nhẹ nhàng như bơi lội, đạp xe, yoga,…
• Tránh căng thẳng, thức khuya vì các thói quen xấu này sẽ kích thích hệ thần kinh, gây ra rối loạn bài tiết dịch vị và hoạt động co bóp của dạ dày.
• Thực hiện ăn chín, uống chín để giảm nguy cơ nhiễm trùng ở vết loét và rối loạn tiêu hóa.
• Đối với các trường hợp viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày dương tính với vi khuẩn HP, người bệnh nên sử dụng các vật dụng các nhân riêng để phòng tránh lây nhiễm cho những người xung quanh.

Viêm loét bờ cong nhỏ dạ dày gây tác động tiêu cực đến sức khỏe người bệnh, ảnh hưởng đến sinh hoạt, cuộc sống. Trường hợp bệnh ở mức độ nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời có thể gây ra các biến chứng nặng nề. Do đó, nếu có các biểu hiện bất thường hoặc nghi ngờ mắc bệnh lý này, bạn nên chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.