Viêm khớp cổ chân: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Viêm khớp cổ chân là một trong những bệnh lý liên quan đến xương khớp thường gặp ở người cao tuổi và đang có xu hướng trẻ hóa. Các triệu chứng của bệnh lý gây đau nhức, cứng khớp khó chịu,… Viêm khớp cổ chân nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động, teo xương thậm chí là bại liệt.

Viêm khớp cổ chân là bệnh gì?

Viêm khớp cổ chân là một trường hợp thường gặp của bệnh viêm khớp. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này do áp lực bên ngoài và bên trong cơ thể lên khớp cổ chân – đây là bộ phận quan trọng trong việc nâng đỡ trọng lượng của cơ thể. Lúc này sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương khớp, tạo điều kiện thuận lợi khởi phát  bệnh lý.

Các triệu chứng của bệnh lý khởi phát khi chất nhầy bôi trơn ở các ổ khớp có hiện tượng suy giảm, dẫn đến phần sụn của đĩa đệm ở 2 đầu xương ma sát mạnh gây tổn thương, hư hỏng. Khi đó, người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức, cứng khớp ở vùng mắt cá chân. Căn cứ và mức độ tiến triển các triệu chứng của bệnh lý mà các chuyên gia đầu ngành chia viêm khớp cổ chân thành 2 giai đoạn như sau:

Giai đoạn khởi phát: Các triệu chứng của bệnh lý ở giai đoạn này mới xuất hiện. Lúc này người bệnh sẽ có cảm giác mệt mỏi, sưng đỏ cổ chân và đau nhói, nhất là khi di chuyển, vận động. Tình trạng này sẽ có xu hướng thuyên giảm khi người bệnh dành nhiều thời gian nghỉ ngơi.

Giai đoạn thứ phát: Ở giai đoạn này, các biểu hiện của bệnh lý bùng phát mạnh mẽ, xương dưới sụn khi bị tổn thương sẽ hình thành các gai xương gây chèn ép lên rễ thần kinh gây đau nhức khó chịu. Viêm khớp cổ chân ở giai đoạn này nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể khiến bệnh lý tiến triển thành mãn tính, làm tăng nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

Theo kiểm chứng lâm sàng, viêm khớp cổ chân thường xuất hiện ở những đối tượng có độ tuổi trung niên do yếu tố tuổi tác, lão hóa. Tuy nhiên, trong một số thống kê cho thấy bệnh lý đang có xu hướng trẻ hóa. Theo số liệu có hơn 35% tổng số ca bệnh viêm khớp cổ chân ở người trẻ tuổi, trong đó đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất là nhân viên văn phòng, người lao động nặng nhọc, vận động viên,…

Nguyên nhân gây viêm khớp cổ chân

Các triệu chứng bệnh viêm khớp nói chung và viêm khớp cổ chân nói riêng điển hình bởi tình trạng đau nhức, cứng khớp cổ chân. Bệnh lý có thể khởi phát ở bất kỳ đối tượng nào nhưng tập trung chủ yếu ở người cao tuổi và người thường xuyên lao động nặng nhọc. Theo các chuyên gia đầu ngành, bệnh viêm khớp cổ chân xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố khách quan và chủ quan.

Dưới đây là một số nguyên nhân khởi phát và yếu tố thuận lợi gây khởi phát bệnh viêm khớp cổ chân:

• Quá trình lão hóa: Khi bước qua tuổi trung niên, các cơ quan của cơ thể có xu hướng lão hóa mạnh mẽ, điều này khiến chức năng hoạt động của các bộ phận trong cơ thể dần suy giảm. Lúc này hệ thống xương khớp có biểu hiện thoái hóa, khả năng phục hồi các mô sụn giảm dần, đồng thời giảm hoạt động tiết dịch nhầy bôi trơn các ổ khớp. Từ đó, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến xương khớp, trong đó cơ bệnh viêm khớp cổ chân.
• Bị chấn thương: Các biểu hiện viêm khớp cổ chân có thể khởi phát khi khu vực này bị chấn thương do tai nạn, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như chơi thể thao, vận động, tập luyện,… Những chấn thương này có thể gây bong gân, gãy xương, trật khớp ảnh hưởng đến khớp cổ chân, từ đó làm tăng nguy cơ kích thích phản ứng viêm và khởi phát bệnh.
• Béo phì, thừa cân: Chế độ ăn uống không khoa học, chỉ số cân nặng không cân đối là một trong những tác nhân gây ra bệnh viêm khớp cổ chân cũng như khiến tình trạng bệnh lý trở nên nghiêm trọng hơn. Bởi đây là bộ phận có chức năng gánh chịu trọng lượng của cơ thể, do đó những người bị béo phì, không kiểm soát được cân nặng sẽ gây áp lực đến cổ chân có thể dẫn đến tổn thương và viêm nhiễm.

• Thói quen lười vận động: Không thường xuyên vận động, tập luyện thể dục thể thap sẽ làm giảm khả năng sản xuất các dịch bôi trơn ở các ổ khớp. Từ đó, ảnh hưởng đến khả năng vận động, di chuyển. Bên cạnh đó, thói quen này còn khiến mật độ xương dần suy giảm và dễ dàng bị tổn thương khi vận động mạnh hoặc tai nạn nhỏ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm khớp cổ chân đang có xu hướng trẻ hóa
• Yếu tố bệnh lý: Viêm khớp cổ chân có thể là hệ quả của một số bệnh lý rối loạn chuyển hóa và các bệnh liên quan đến xương khớp như thoái hóa khớp, loãng xương, viêm đa khớp, bệnh gout, viêm gân, tiểu đường,…
• Một số nguyên nhân khác: Ngoài các nguyên nhân và yếu tố khởi phát phổ biến trên, bệnh lý có thể xảy ra có căng thẳng thần kinh trong thời gian dài, di truyền, dị dạng khớp cổ chân bẩm sinh,…

Các triệu chứng bệnh viêm khớp cổ chân

Tùy thuộc vào mức độ và giai đoạn mà biểu hiện viêm khớp cổ chân khởi phát khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp mắc bệnh xuất hiện các triệu chứng điển hình sau:

Cảm giác đau nhỏi ở cổ chân khi di chuyển, vận động mạnh: Cơn đau thường xuất hiện đột ngột khi người bệnh di chuyển, vận động mạnh như chơi thể thao, chạy nhảy, đi lại,… Và có xu hướng thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Trường hợp, thời tiết thay đổi chuyển lạnh sẽ khiến tình trạng đau nhức trở nên nặng nề hơn.

Bị cứng khớp vào buổi sáng: Những trường hợp bị viêm khớp cổ chân thường có hiện tượng cứng khớp vào mỗi buổi sáng khi ngủ dậy. Điều này gây khó khăn trong hoạt động, di chuyển và sinh hoạt hàng ngày

Cổ chân bị sưng viêm, tấy đỏ: Bệnh lý đặc trưng bởi biểu hiện lâm sàng nóng đỏ và sưng tấy ở cổ chân. Trường hợp người bệnh không can thiệp điều trị đúng phương pháp và chăm sóc đúng cách có thể khiến tình trạng sưng viêm lan rộng đến mắt cá chân và những khu vực lân cận.

Phát ra âm thanh lạo xạo khi đi lại: Trong quá trình di chuyển, vùng khớp cổ chân bị viêm có thể phát ra âm thành lắc rắc hay lạo xạo gây đau nhức.

Ngoài những biểu hiện nhận biết bệnh lý trên, người bị viêm khớp cổ chân còn có thể đối mặt với những triệu chứng toàn thân như cơ thể mệt mỏi, sốt nhẹ, ngại vận động, di chuyển,…

Viêm khớp cổ chân nguy hiểm không?

Theo nhận định của các chuyên gia đầu ngành, viêm khớp cổ chân thuộc dạng rối loạn chức năng khớp, đồng thời kích thích phản ứng viêm dẫn đến đau nhức, bào mòn sụn. Người bệnh nếu không được tiến hành thăm khám và điều trị đúng phương pháp bệnh có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính, làm tăng nguy cơ viêm hoạt dịch ở ổ khớp. Bệnh lý không chỉ gây đau đơn, khó chịu mà còn ảnh hưởng đến khả năng vận động, sinh hoạt.

Bên cạnh đó, một số trường hợp bị viêm khớp cổ chân bị cứng khớp thường xuyên. Tình trạng này gây khó khăn trong việc di chuyển, đi lại trong thời gian dài kéo theo làm giảm lượng máu lưu thông đến cơ quan này. Khi các ổ khớp bị thiếu hụt oxy và các dưỡng chất sẽ khiến bệnh lý tiến triển nghiêm trọng hơn gây teo cơ, biến dạng xương và nghiêm trọng hơn là bại liệt.

Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện của bệnh viêm khớp cổ chân, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để bệnh tiến triển thành mãn tính và phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

Các phương pháp điều trị viêm khớp cổ chân

Thông thường, khi tiếp nhận bệnh nhân bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm, chẩn đoán lâm sàng nhằm xác định nguyên nhân và giai đoạn bệnh lý. Từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất. Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị và hỗ trợ điều trị viêm khớp cổ chân như sử dụng thuốc Tây, vật lý trị liệu, phẫu thuật, áp dụng các bài thuốc Đông y, dân gian,…

1. Điều trị bằng y học hiện đại

Đây được xem là phương pháp được nhiều người bệnh áp dụng trong điều trị bệnh viêm khớp cổ chân. Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh lý để chỉ định những biện pháp điều trị hợp lý.

Sử dụng thuốc Tây điều trị

Các loại thuốc Tây có tác dụng cải thiện tình trạng đau nhức nhanh chóng, giúp người bệnh có thể cải thiện chức năng vận động, di chuyển trong thời gian ngắn, đồng thời kiểm soát bệnh lý ngăn ngừa tiến triển sang giai đoạn mãn tính.

Dưới đây là một số loại thuốc thường được bác sĩ sử dụng:

• Nhóm thuốc kháng viêm, giảm đau:  Aspirin, Ibuprofen, Paracetamol,…
• Các loại thuốc giãn cơ: Eperisone HCL (Myonal), Coltramyl,…
• Thuốc điều trị tại chỗ: Thuốc tiêm chứa corticoid (prednisolon acetat, hydrocortison acetat,…) hoặc các loại thuốc ở dạng xịt, bôi,…
• Thuốc kháng viêm không steroid đường uống hoặc bôi tại chỗ
• Các viên uống bổ sung vitamin C, A, B và chứa các thành phần dưỡng chất có lợi cho xương khớp

Các loại thuốc Tây có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như loãng xương, đau dạ dày, xơ vữa động mạch,… Do đó, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa về liều dùng và tần suất sử dụng. Tránh tự ý tăng/ giảm liều dùng hoặc ngưng dùng thuốc khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ.

Vật lý trị liệu kết hợp với trị liệu thần kinh

Đây là một trong những phương pháp điều trị viêm khớp cổ chân an toàn, không chỉ cải thiện tình trạng đau nhức, cứng cơ hiệu quả mà còn giúp tăng cường khả năng vận động, tăng độ dẻo dai và làm chậm quá trình lão hóa hiệu quả. Vật lý trị liệu kết hợp với trị liệu thần kinh phù hợp với những trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ, mới khởi phát. Để đạt được kết quả tốt nhất, người bệnh cần tập luyện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.

Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa (phẫu thuật) là phương pháp được bác sĩ chỉ định khi người bệnh không đáp ứng các biện pháp điều trị trên. Phẫu thuật được tiến hành cho những trường hợp có các triệu chứng bệnh lý ở mức độ nghiêm trọng và mục tiêu của phương pháp này là giúp phục hồi chức năng vận động và ngăn ngừa các biến chứng nặng nề. Sau khi thực hiện phẫu thuật, người bệnh sẽ mất thời gian dài để nghỉ dưỡng, tập luyện giúp phục hồi chức năng của khớp cổ chân.

2. Các bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị

Song song với các biện pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, người bị viêm khớp cổ chân có thể tận dụng các thảo dược tự nhiên nhằm hỗ trợ cải thiện các triệu chứng bệnh lý hiệu quả. Ưu điểm của các mẹo chữa dân gian là có độ lành tính cao, an toàn, hạn chế phát sinh tác dụng phụ và lạm dụng thuốc Tây điều trị.

Dưới đây là một số mẹo dân gian được áp dụng phổ biến chữa viêm khớp cổ chân:

Quả sầu riêng chữa bệnh

• Chuẩn bị vỏ sầu riêng mang đi rửa sạch, ngâm với nước muối pha loãng rồi mang phơi khô nước hoặc sấy khô
• Thái nhỏ vỏ sầu riêng và cho vào túi bảo quản để dùng dần
• Mỗi lần lấy một lượng vỏ sầu riêng vừa đủ cho vào ấm cùng với lượng nước vừa đủ và sắc lấy nước uống
• Thực hiện cách này mỗi ngày đến khi các biểu hiện của bệnh lý dần thuyên giảm hẳn

Tỏi tươi cải thiện bệnh viêm khớp cổ chân

• Tỏi tươi mang bóc vỏ, rửa sạch rồi phơi ráo nước
• Sau đó cho 40 gam tỏi vào bình thủy tinh và thêm vào 100ml rượu trắng 40 độ sao cho ngập dược liệu. Đậy kín nắp và bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp
• Ngâm đến khi rượu chuyển sang màu vàng là có thể sử dụng. Lưu ý trong quá trình ngâm nên lắc đều rượu giúp tỏi thấm đều
• Mỗi lần sử dụng lấy một lượng rượu vừa đủ xoa bóp vùng cổ chân bị sưng đỏ
• Thực hiện đều đặn mỗi ngày 2 lần giúp mang lại hiệu quả nhanh chóng
• Kiên trì thực hiện liên tục trong 10 ngày sẽ cảm nhận các triệu chứng bệnh lý dần thuyên giảm

Công thức mật ong kết hợp với quế 

• Chuẩn bị 1 muỗng bột quế và 1 muỗng mật ong nguyên chất trộn đều và hòa cùng với nước ấm, tránh để hỗn hợp bị loãng
• Chia hỗn hợp thành 2 phần bằng nhau và uống hết trong ngày
• Áp dụng mẹo chữa đều đặn mỗi ngày để đạt được hiệu quả nhanh chóng

Cây cỏ xước chữa viêm khớp cổ chân

• Chuẩn bị khoảng 1 nắm cỏ xước tươi mang đi rửa sạch và ngâm với nước muối pha loãng để loại bỏ các tạp chất, bụi bẩn gây hại
• Sau khi xả lại lần nữa với nước thì dùng dao thái dược liệu thành từng khúc nhỏ và cho vào máy xay nhuyễn hoặc giã nát
• Sử dụng dược liệu đắp trực tiếp lên khu vực cần điều trị và dùng băng gạc cố định khoảng 20 phút giúp các hoạt chất trong dược liệu thấm vào khớp
• Thực hiện mẹo chữa liên tục trong vòng 1 tuần sẽ thấy các triệu chứng bệnh lý dần cải thiện

Lưu ý: Những bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp cổ chân được lưu truyền trong dân gian, vẫn chưa được kiểm chứng trên cơ sở khoa học về hiệu quả. Do đó người bệnh nên cân nhắc trước khi thực hiện. Bên cạnh đó, hiệu quả của các mẹo chữa dân gian còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như mức độ các triệu chứng, cơ địa và khả năng đáp ứng của mỗi người.

Biện pháp kiểm soát và phòng ngừa viêm khớp cổ chân

Để đạt được kết quả điều trị cũng như phòng ngừa bệnh viêm khớp cổ chân tái phát, người bệnh nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Khi bị chấn thương hoặc tai nạn nhỏ, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và khắc phục triệt để. Bởi các tổn thương nếu không được khắc phục, lâu ngày sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, gây viêm nhiễm và tăng nguy cơ phát sinh các biến chứng
• Khi nhận thấy cơn đau khởi phát ở cổ chân hay bị tê cứng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp cải thiện tại nhà tạm thời như chườm lạnh/ nóng, massage, xoa bóp,…
• Trong quá trình điều trị, người bệnh viêm khớp cổ chân nên hạn chế vận động mạnh, mang vác vật nặng nhằm tránh gây cứng gân xương, khớp cổ chân,… tác động tiêu cực đến quá trình hồi phục khớp
• Mỗi ngày, người bệnh nên dành 20 phút vận động với những bộ môn nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga,… Việc tập luyện này sẽ giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, độ linh hoạt và dẻo dai. Đồng thời thúc đẩy quá trình lưu thông máu cải thiện các biểu hiện của bệnh lý
• Xây dụng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh. Người bệnh cần tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu dưỡng chất, vitamin có trong rau xanh, ngũ cốc, trái cây tươi,…
• Đồng thời hạn chế dung nạp các thực phẩm gây bất lợi trong quá trình điều trị như đồ ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, các chất kích thích, bia rượu, thuốc lá, nước có gas,…
• Người bệnh cần duy trì chỉ số cân nặng cân đối, nhằm làm giảm áp lực lên khớp cổ chân. Ngoài ra, người bệnh cần tích cực điều trị và thăm khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn.

Trên đây là những thông tin liên quan đến bệnh viêm khớp cổ chân giúp bạn có thể hiểu rõ hơn về bệnh lý cũng như cách kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả. Viêm khớp cổ chân nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể chuyển sang mãn tính và phát sinh các biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện của bệnh lý, bạn cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách.