Thuốc kháng sinh chữa viêm amidan – Không nên lạm dụng

Trong điều trị viêm amidan người bệnh thường được chỉ định dùng thuốc kháng sinh để loại bỏ và ngăn chặn các vi khuẩn có hại sinh sản và lây lan nhanh. Tuy nhiên cũng vì thế mà không ít người muốn khỏi bệnh nhanh hơn nên dùng kháng sinh quá liều chỉ định. Việc lạm dụng thuốc kháng sinh chữa viêm amidan không chỉ làm bệnh khó dứt điểm mà còn làm tăng nguy cơ nhờn thuốc khiến việc điều trị amidan gặp nhiều khó khăn hơn.

Vai trò của thuốc kháng sinh trong điều trị viêm amidan

Viêm amidan là một bệnh lý ở hệ hô hấp trên thường gặp ở nhiều độ tuổi. Nguyên nhân gây bệnh viêm amidan chủ yếu là do nhiễm khuẩn ( tụ cầu, khuẩn liên cầu,…) và nhiễm virus. Trong đó với những bệnh nhân mắc viêm amidan do nhiễm khuẩn thường được chỉ định dùng thuốc kháng sinh để điều trị.

Thuốc kháng sinh có vai trò diệt khuẩn, ngăn chặn các vi khuẩn có hại lây lan sang các cơ quan khác khiến bệnh thêm trầm trọng. Một số loại thuốc kháng sinh thường được chỉ định như Nhóm kháng sinh Beta – lactam hoặc kháng sinh nhóm penicillin (Pennicilin G,  amoxicillin) hay nhóm macrolid.. Các loại thuốc này thường được chỉ định trong vòng 10-14 ngày tùy cơ địa và tình trạng bệnh để tiêu diệt các vi khuẩn.

Thuốc kháng sinh có tác dụng điều trị tạm thời cho những trường hợp amidan nhẹ mà không cần phải phẫu thuật. Những người bị amidan do nhiễm khuẩn dùng kháng sinh đúng cách sẽ giảm nhanh các triệu chứng sưng đỏ, viêm mủ, đau nhức vùng cổ họng. Vì vậy không ít người khi thấy các dấu hiệu bị sưng amidan đều tự mua kháng sinh điều trị tại nhà.

Có nên dùng kháng sinh trong điều trị viêm amidan?

Thuốc kháng sinh là loại thuốc khá thông dụng, có thể mua dễ dàng ở các nhà thuốc như Penicillin, Amoxillin hay clarithromycin. Tuy nhiên, người bệnh cần biết rằng, thuốc kháng sinh chỉ phù hợp với tình trạng viêm amidan do nhiễm khuẩn và không dùng được cho tình trạng amidan do virus. Có nghĩa là với các trường hợp viêm amidan do virus nếu dùng kháng sinh sẽ không hề có tác dụng, thậm chí còn gây ra một số nguy hiểm khác.

Cách cơ bản để nhận biết nguyên nhân gây bệnh amidan là nếu amiđan sưng đỏ bề mặt thì chủ yếu là do nhiễm virus còn nếu amidan sưng đỏ mà kèm theo các đốm mủ trắng trên amiđan thì nguyên nhân là do nhiễm khuẩn. Người bệnh cần xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh amdidan thì mới có thể xác định dùng kháng sinh có tác dụng hay không.

Kết quả thống kê cũng cho thấy, có đến 80% nguyên nhân gây viêm amidan là do virus. Bệnh có thể tự thuyên giảm sau đó 4-5 ngày mà không cần đến các biện pháp hỗ trợ, hoặc nếu có sẽ được chỉ định thuốc hạ sốt, giảm ho trong một số trường hợp. Dùng thuốc kháng sinh sẽ không hề khiến viêm amidan do virus thuyên giảm mà chỉ khiến người bệnh thêm mệt mỏi và buồn ngủ hơn.

Với những trường hợp nhiễm khuẩn gây viêm amidan bắt buộc phải dùng kháng sinh để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như áp xe tại chỗ, viêm nhiễm hô hấp, viêm tai, viêm xoang, viêm thanh quản hay các trường hợp bội nhiễm nguy hiểm.

Vì thế để xác định có nên dùng thuốc kháng sinh trong điều trị viêm amidan hay không cần phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguyên nhân gây bệnh và cơ địa của người bệnh (vì một số người có thể bị dị ứng thuốc kháng sinh). Tốt nhất người bệnh nên đến bệnh viện để được bác sĩ hỗ trợ chẩn đoán, xét nghiệm và đưa ra phác đồ với các loại thuốc phù hợp. Không nên tự ý điều trị và tự mua thuốc uống tại nhà.

Hậu quả của lạm dụng thuốc kháng sinh trong điều trị viêm amidan

Dùng thuốc kháng sinh nếu không đúng chủ đích không chỉ không điều trị được bệnh mà còn có thể dẫn đến tình trạng nhờn thuốc. Tương tự dù dùng kháng sinh cho những trường hợp bị viêm amidan do nhiễm khuẩn nhưng nếu tự ý dùng quá liều cũng có thể gây nên tình trạng này.

Không chỉ trong điều trị viêm amidan, người ta còn thường dùng thuốc này để điều trị viêm họng, ho, cảm sốt một cách vô tội vạ. Dần dần cơ thể hình thành cơ chế kháng thuốc khiến người bệnh cần phải dùng kháng sinh với liều lượng tăng dần lên mới có kết quả. Tình trạng này kéo dài sẽ không hề tốt cho sức khỏe mà tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây bệnh nguy hiểm.

Tăng nguy cơ mắc bệnh tự miễn đường ruột

Thuốc kháng sinh không chỉ tiêu diệt các vi khuẩn có hại mà còn loại bỏ luôn các vi khuẩn có lợi cho đường ruột gây cân bằng hệ đường ruột. Người bệnh thường xuyên mắc các bệnh rối loạn tiêu hóa, biểu hiện bằng các triệu chứng nhẹ thì gây ra các  tiêu chảy táo bón, nặng hơn các bệnh đường ruột khác.

Lạm dụng thuốc kháng sinh trong điều trị viêm amidan sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tự miễn về đường ruột khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng bệnh mãn tính do hệ miễn dịch mất khả năng phân biệt các kháng nguyên. Đặc biệt nếu dùng kháng sinh nhiều còn có nguy cơ gây tăng cân nhanh chóng, có thể dẫn đến béo phì, nhất là đối với trẻ em nên phụ huynh cần lưu ý khi dùng loại thuốc này trong chữa viêm amidan cho con.

Người thường xuyên dùng kháng sinh cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh dạ dày do các vi khuẩn có lợi  đã bị tiêu diệt.

Gây hại các cơ quan nội tạng, đặc biệt là gan và thận

Dùng thuốc kháng sinh quá nhiều trong chữa viêm amidan có thể trực tiếp hoặc gián tiếp gây hại cho các cơ quan nội tạng như thận và gan. Một số loại kháng sinh như Amoxicillin có thể làm tăng men gan, rối loạn chức năng gan, viêm gan hay vàng da khiến gan tổn thương nghiêm trọng. Vì thế trước khi dùng kháng sinh bệnh nhân thường được chỉ định làm một số xét nghiệm men gan.

Trong khi đó, mức độ tổn thương tại thận do kháng sinh gây ra cũng không kém phần nguy hiểm. Kháng sinh gây tác động trực tiếp làm nhiễm độc thận, ống thận, suy thận cấp do lưu lượng máu đến thận bị suy giảm. Kháng sinh kết hợp với một số loại thuốc khác cũng gián tiếp làm tổn hại đến thận trầm trọng.

Gây dị ứng

Thuốc kháng sinh cũng là nhóm thuốc rất dễ gây dị ứng với những người có cơ địa mẫn cảm. Các triệu chứng do dị ứng kháng sinh dùng cho viêm amidan gây ra như nổi mề đay, sốt cao, nôn mửa, tiêu chảy. Nặng hơn người dùng có thể bị sốc phản vệ gây hôn mê, mất ý thức, vô cùng nguy hiểm.

Tăng nguy cơ mắc ung thư

Các nghiên cứu cho thấy, những người thường xuyên dùng kháng sinh có nguy cơ cao bị ung thư. Dùng kháng sinh trong điều trị viêm amidan chỉ trong 7- 10 ngày, nhưng nếu người bệnh tăng liều lượng này lên cùng với những lần sử dụng kháng sinh vô tội vạ trước đó sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư rất cao.

Một số căn bệnh ung thư có thể gây ra do lạm dụng kháng sinh như

• Ung thư tuyến tiền liệt
• Ung thư vú
• Ung thư ruột kết
• Ung thư buồng trứng
• Ung  thư da
• Ung thư tuyến giáp

Như vậy có thể thấy những hậu quả do lạm dụng thuốc kháng sinh chữa viêm amidan là vô cùng trầm trọng. Người bệnh nên dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ để tránh các biến chứng nguy hiểm này.

Điều trị viêm amidan an toàn và hiệu quả

Để điều trị dứt điểm amidan tốt nhất người bệnh nên đến bệnh viện để xác định nguyên nhân gây bệnh. Qua đó người bệnh sẽ được chỉ định những loại thuốc và phương pháp điều trị tại nhà hiệu quả nếu tình trạng amidan không quá trầm trọng. Với các trường hợp dùng thuốc kháng sinh, lưu ý là dùng đúng liều lượng, đúng thời gian bác sĩ chỉ định. Không dùng quá liều, dừng thuốc sớm hay tự mua thuốc thêm về để uống vì đều gây hại cho sức khỏe.

Bên cạnh đó, người bệnh nên áp dụng thêm một số phương pháp tại nhà để hỗ trợ việc điều trị có hiệu quả tốt hơn đồng thời tăng cường sức khỏe phòng tránh các nguy cơ viêm nhiễm khác. Các biện pháp điều trị tại nhà bao gồm

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, súc miệng bằng nước muối hoặc các loại nước súc miệng.
• Hạn chế ăn đồ quá nóng, quá lạnh, đồ ăn cay nóng nhiều dầu mỡ.
• Uống các loại trà thảo mộc như trà gừng, trà hoa cúc, trà mật ong có thể làm dịu các triệu chứng sưng viêm rất tốt.
• Giữ ấm cổ họng khi ra ngoài.
• Uống đầy đủ nước mỗi ngày.
• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường vitamin và chất xơ.
• Tập luyện thể dục thể thao để tăng cường hệ miễn dịch khoe mạnh nhất.

Lạm dụng thuốc kháng sinh chữa viêm amidan sẽ không đem đến hiệu quả điều trị bệnh nhanh chóng mà ngược lại còn đem đến rất nhiều nguy cơ gây bệnh nguy hiểm khác. Người bệnh cần thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ trong sử dụng các loại thuốc điều trị để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.