Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì? 24 loại thực phẩm nên tránh

Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì để tránh gây mất sữa và tốt cho cả mẹ và bé là điều các bà mẹ bỉm sữa cần nắm rõ để mẹ khỏe, con ngoan. Thực hiện một chế độ dinh dưỡng khoa học hợp lý chính là tiền để để bé khỏe mạnh, mau lớn thông minh hơn đồng thời mẹ cũng mau chóng phục hồi sức khỏe sau sinh nhất.

Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì?

Phụ nữ đang mang thai hay sau sinh đều là những đối tượng vô cùng nhạy cảm và cần được chú trọng chăm sóc nhiều hơn. Đặc biệt với phụ nữ sau sinh vừa trải qua quá trình thay đổi lớn về hormone, sức khỏe lại mất máu nhiều nên càng cần chú ý nhiều hơn về dinh dưỡng và sinh hoạt để phục hồi sức khỏe nhanh chóng cũng như giúp bé khỏe mạnh phát triển tốt nhất.

Theo quan điểm Tây Y, phụ nữ sau sinh không cần kiêng khem gì và nên bổ sung đa dạng các loại dinh dưỡng để nhanh chóng phục hồi sức khỏe nhất. Tuy nhiên theo quan niệm dân gian phụ nữ sau quá trình sinh nở nên kiêng một số thực phẩm để tăng tiết sữa, tránh để lại sẹo cũng như tốt cho sức khỏe sau này hơn.

Trên thực tế nhưng quan niệm dân gian đã được đúc kết từ kinh nghiệm được truyền từ đời này sang đời khác nên hoàn toàn hợp lý. Đặc biệt với những người có cơ địa yếu nếu sau khi sinh mổ mà không kiêng cữ rất dễ để lại sẹo xấu xí trên vết mổ. Dân gian cũng cho rằng phụ nữ sau sinh nếu không chú ý ăn kiêng thì không chỉ bị mất sữa, sữa kém chất lượng mà khi về già còn rất yếu và dễ sinh nhiều bệnh tật.

Kèm theo đó là chế độ ăn uống của mẹ lại có liên hệ trực tiếp cho con vì lúc này bé chỉ có thể hấp thụ duy nhất nguồn dưỡng chất này. Vì vậy mẹ càng nên chú ý ăn kiêng để mẹ khỏe, con ngoan và mau lớn nhất. Nói chung, với băn khoăn phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì có thể tổng hợp bởi các nhóm thực phẩm sau

• Thực phẩm làm mẹ dị ứng vì có thể gây ngứa ngáy khó chịu, vết sinh nở lâu lành, các yếu tố dị ứng có thể lây sang con
• Các thực phẩm làm mất sữa khiến bé không đủ dinh dưỡng
• Thực phẩm làm giảm chất lượng sữa mẹ
• Thực phẩm khiến mẹ lâu phục hồi sức khỏe hoặc có thể để lại sẹo trên vết mổ
• Những thực phẩm khó tiêu hóa.

Các loại thực phẩm phụ nữ sau sinh nên tránh

Để giải đáp cụ thể hơn về phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì, bạn có thể tham khảo ngay những món ăn chi tiết đã được tổng hợp tại đây.

Những món ăn làm mất sữa

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây mất sữa ở phụ nữ sau sinh như cho bé bú không đúng cách, cơ thể còn quá yếu, stress mệt mỏi và vấn đề dinh dưỡng không phù hợp. Thường sau 1-2 ngày đầu một số mẹ bỉm sữa vẫn có tình trạng sữa chưa ra hết, tuy nhiên nếu kép dài thì cần phải tìm hiểu nguyên nhân và khắc phục nhanh chóng để đáp ứng đủ nhu cầu cho bé.

Một trong những nguyên nhân thường gặp nhất chính là do thực đơn ăn uống của mẹ kém hợp lý. Những thực phẩm có thể khiến mẹ bị mất sữa bao gồm

Những món ăn khô, thiếu nước

Một số người thường có quan niệm sau sinh nên ăn những món khô, ít nước để cho chắc dạ. Tuy nhiên do cơ địa phụ nữ sau sinh thường còn đang rất yếu, các cơ quan cũng chưa thể phục hồi và hoạt động bình thường sau đó nên nếu ăn các đồ khô thường rất dễ bị táo bón.

Mặt khác nước cũng đóng vai trò trong việc sản xuất sữa nên thiếu nước cũng khiến tuyến sữa hoạt động kém hiệu quả và gây ra tình trạng này.

Lá lốt

Lá lốt là dược liệu khá tốt cho xương, có thể làm giảm tình trạng đau lưng và có tính kháng khuẩn tốt nên nhiều bầu thường dùng để cải thiện các triệu chứng đau nhức lưng khi mang bầu. Tuy nhiên đây lại chính là khắc tinh của sữa mẹ khiến hầu hết những phụ nữ sau sinh sử dụng đều gặp phải tình trạng mất sữa.

Tuy chưa có bất cứ nghiên cứu nào khẳng định lý do này nhưng phụ nữ vẫn không nên sử dụng lá lốt để phòng tránh nguy cơ này. Trong trường hợp bà bầu cần cai sữa sớm hoặc tới gian đoạn cần cai sữa nhưng sữa vẫn còn gây căng tức ngực thì có thể sử dụng.

Bạc hà, rau mùi ta , rau mùi tàu, rau răm

Bạc hà thường rất tốt cho hệ thống hô hấp, có thể ngăn ngừa các vi khuẩn xâm nhập hiệu quả. Thảo dược này thường được dùng để trang trí món ăn hoặc cho vào một số loại nước uống để tăng hương vị, nếu phụ nữ sau sinh ăn quá nhiều thì rất có thể sẽ bị tắc sữa.

Do loại thực phẩm này thuộc nhóm anti galactagogues nên nếu dùng trong liều cao sẽ gây ra hiện tượng giảm tiết sữa mẹ. Không chỉ khi sử dụng bạc hà mà các thực phẩm có chiết xuất từ bạc hà như kẹo bánh đều có thể gây ra tình trạng này nếu dùng quá liều.

Tương tự như bạc hà, rau mùi ta, mùi tàu, rau răm cũng thuộc nhóm rau thơm để trang trí và tăng hương vị thêm cho món ăn nhưng đều có thể gây ra tình trạng giảm lượng sữa ở mẹ. Những người đang có lượng sữa ít nên cân nhắc kỹ thì sử dụng các thực phẩm này.

Cải bắp

Cải bắp là thực phẩm quen thuộc có thể cải thiện một số rối loạn tiêu hóa, tăng sức khỏe đường ruột và có thể kiểm soát tốt lượng đường trong máu. Vì thế nhiều mẹ bỉm sữa thường ăn thực phẩm này để mau lấy lại vóc dáng quyến rũ sau sinh nở. tuy nhiên thực phẩm cũng được dân gian xếp vào nhóm gây mất sữa mà phụ nữ sau sinh nên hạn chế.

Một nguyên nhân nữa khiến cải bắp được dân gian khuyên nên hạn chế ăn vì nó có tính hàn, có thể gây lạnh bụng khiến mẹ dễ bị tiêu chảy đồng thời ảnh hưởng đến cả hệ tiêu hóa của con. Trong trường hợp sử dụng bắp cải nhưng mẹ bỉm không gặp tình trạng mất sữa thì nên thêm một vài lát gừng khi chế biến để cải thiện tình trạng mạnh bụng.

Măng

Thực tế với những người bình thường việc ăn quá nhiều măng cũng không hề tốt chút nào do trong thực phẩm này có chứa  HCN – một loại độc tố không hề tốt cho sức khỏe và tiêu hóa. Với phụ nữ sau sinh nó còn có thể gây ra tình trạng tắc sữa, vì vậy không nên dùng thực phẩm này để kho thịt hay hầm xương.

Khổ qua, cần tây, lá dâu tằm

Tương tự như những thực phẩm trên, dù không có bất cứ nghiên cứu nào chứng minh các thực phẩm này có thể làm mất sữa nhưng tốt hơn phụ nữ sau sinh vẫn nên hạn chế ăn các thực phẩm này để tốt hơn cho cả mẹ và con. Do theo dân gian các thực phẩm này đều có tính hàn nên nếu lạm dùng sẽ làm tổn thương Tỳ vị khiến cho máu và dinh dưỡng vận hành kém kéo theo lực tiết sữa cũng giảm.

Mì tôm

Mì tôm không chỉ là thực phẩm không hề tốt cho dinh dưỡng của cả mẹ và con, gây hại cho tiêu hóa, làm tăng lượng cholesterol xấu mà còn có thể gây ra tình trạng tắc sữa. Do trong thực phẩm này có chứa lúa mạch nên có thể làm cản trở tuyết sữa của mẹ hoạt động.

Các loại đồ uống có chứa chất kích thích

Rượu, bia hay cà phê đều được xếp chung vào các thực phẩm có chứa chất kích thích có thể cản trở quá trình tiết sữa mẹ. Đồng thời trong socola, trà xanh hay cafe đều có chứa một lượng cafein có thể làm mẹ mất ngủ, đau đầu và thậm chí có thể tắc sữa trong thời gian rất dài.

Đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ

Trong nhóm thực phẩm này có chứa lượng chất béo xấu rất cao, không chỉ làm giảm chất lượng sữa, tăng cân khiến mẹ trông ục ịch xấu xí mà còn là nguyên nhân gây tắc ống dẫn sữa ở một số người. Vì vậy phụ nữ sau sinh thường được khuyến khích nên ăn các món hầm luộc trong thời gian đầu.

Những thực phẩm ảnh hưởng đến chất lượng sữa

Trong 6 tháng đầu trẻ sơ sinh được khuyến khích chỉ nên dùng sữa mẹ, không sử dụng các nguồn dưỡng chất khác kể cả sữa công thức trừ trường hợp mẹ bị thiếu sữa. Trong khi đó, nguồn thực phẩm mẹ nạp vào có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa cho con, do đó nếu mẹ ăn uống không đảm bảo, thiếu chất cũng gây ra các vấn đề khiến trẻ bị chậm lớn, kém phát triển.

Với băn khoăn Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì thì nên đặc biệt tránh xa các thực phẩm sau

Bánh mì

Mặc dù bánh mì là “món ăn quốc dân” được rất nhiều người khoái khẩu nhưng thực chất lại không hề tốt cho phụ nữ sau sinh cũng như chất lượng sữa chút nào. Do bản chất của bánh mì khá khô lại có nguồn gốc từ lúa mạch, có khá nhiều muối trong các nhân đi kèm nên sẽ có thể làm giảm quá trình tiết sữa hoặc gây táo bón do bị thiếu nước.

Bên cạnh đó bánh mì cũng không thể nào đáp ứng đủ nhu cầu dưỡng chất cần thiết của phụ nữ sau sinh cũng như em bé, nhất là với những bé bị dị ứng  gluten từ lúa mạch càng nên tránh xa thực phẩm này.

Các đồ ăn cay

Sữa mẹ chịu ảnh hưởng rất nhiều từ các thực phẩm mẹ nạp vào trong ngày, do đó việc mẹ ăn quá cay hay có quá nhiều gia vị cũng có thể làm thay đổi mùi vị và chất lượng sữa. Mẹ bỉm có thể để ý rằng nếu ngày nào ăn quá cay và cho con bú thì hôm đó bé có thể bị tiêu chảy hay táo bón do chất lượng sữa quá kém, hệ tiêu hóa của bé chưa thể tiếp nhận được.

Tỏi

Về bản chất thì tỏi là thực phẩm khá tốt cho hệ miễn dịch và có thể ngăn ngừa nguy cơ một số vi khuẩn xâm nhập. Tuy nhiên nó lại có mùi khá nồng và khá nóng. Mùi tỏi có thể kéo dài rất lâu thậm chí có thể lên tới hai giờ và hòa vào sữa mẹ. Bé có thể khó chịu nếu nhận thấy mùi hương này có gây ra tình trạng bỏ hoặc bị tiêu chảy sau đó.

Đậu phộng, đậu nành

Thực tế hai thực phẩm này không gây ra tình trạng giảm chất lượng sữa, tuy nhiên nó lại là thực phẩm rất dễ gây dị ứng. Do đó nếu trẻ bị dị ứng với nhóm thực phẩm này mà chưa được phát hiện khi bú mẹ có thể gây ra tình trạng mẩn ứng, chàm hay phát ban khiến bé quấy khóc. Do đó tốt nhất mẹ vẫn nên hạn chế thực phẩm này trong thời gian đầu.

Bơ

Dù trong bơ có rất nhiều dưỡng chất cần thiết tuy nhiên một số trẻ có hệ tiêu hóa còn yếu, chưa được hoàn thiện lại có dấu hiệu dị ứng và không tiếp nhận thực phẩm này. Do đó nếu muốn ăn mẹ chỉ nên dùng một số lượng nhỏ để thử phản ứng của con, nếu sau đó bé không bị dị ứng hay tiêu chảy có thể tiếp tục sử dụng sản phẩm này.

Các loại cá có thủy ngân cao

Nồng độ thủy ngân trong cá khi đi vào sữa mẹ có thể khiến bé bị chướng bụng hay tiêu chảy gây ra tình trạng quấy khóc không ngừng. Mặt khác theo bộ ý tế khuyến cáo khẩu phần ăn của phụ nữ sau sinh vẫn nên bổ sung các nhóm cá ít thủy ngân ít nhất 2 lần/ tuần. Do đó nếu muốn ăn mẹ bỉm nên ăn tôm, các loại cá ngừ đóng hộp, cá hồi, hoặc một số cá da trơn. Các loại ác cần hạn chế như cá kiếm, cá thu hoàng hậu hoặc cá kình.

Nước có đá lạnh

Sau sinh bao lâu được uống nước đá cũng là băn khoăn của không ít phụ nữ, nhất là những người sinh nở vào những ngày hè nóng bức. Tuy nhiên dù là trước hay sau sinh, hay khi sức khỏe đã dần phục hồi thì việc uống nước đá hay các đồ lạnh vẫn nên rất hạn chế với phụ nữ.

Do việc uống nước đá có thể làm mẹ bị nhiễm lạnh, cơ thể suy yếu khiến chất lượng sữa cho con cũng không được đảm bảo. Mặt khác thực phẩm này còn không tốt cho hệ tiêu hóa, ảnh hưởng tới men răng, hệ thần kinh khiến máu huyết khó lưu thông làm làm cho sức khỏe của bé cũng bất ổn theo.

Dân gian còn cho rằng phụ nữ sau sinh nếu thường xuyên uống nước đá lạnh rất dễ yếu khi về già. Cơ thể dễ mắc nhiều bệnh hơn, xương khớp yếu hơn và tuổi thọ cũng có thể giảm. Do đó không chỉ nước đá mà các thực phẩm lạnh khác như đồ đông lạnh, kem, yaua, trà sữa sinh tố cũng cần hạn chế tối đa việc sử dụng cho phụ nữ sau sinh.

Khoai tây chiên và các thức ăn nhanh

Khoai tây chiên, gà rán, xúc xích hay các thức ăn nhanh nói chung khác không chỉ làm mẹ tăng cân do lượng calo lớn mà còn không hề tốt cho chất lượng sữa chút nào. Sử dụng quá nhiều các thực phẩm này có thể khiến hệ tiêu hóa của trẻ gặp nhiều vấn đề như tiêu chảy ra táo bón, ngoài ra trẻ cũng chậm lớn các bạn cùng trang lứa.

Các món ăn muối chua

Cà muối, kim chi, dưa cải muối hay các loại đồ chua dù khá hấp dẫn khiến món ăn ngon miệng hơn nhưng cũng đồng thời làm giảm chất lượng sữa mẹ rất nhiều. Do quá trình lên men ngắn nên các thực phẩm này có hàm lượng nitrat khá cao, có thể gây ngộ độc hoặc tăng nguy cơ gây ung thư nếu lam dụng quá mức.

bên cạnh đó nhóm thực phẩm cũng có lượng muối và vị chua khá cao nên chưa phù hợp với tình trạng hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ sơ sinh. Do đó tốt nhất mẹ nên cố gắng hạn chế các thực phẩm này ít nhất qua 6 tháng đầu, khi trẻ đã bắt đầu vào giai đoạn ăn dặm có thể dùng ít sữa mẹ lại.

Trà sữa hay các thức uống có gas

Đây đều là những thức uống khoái khẩu của không ít người, đặc biệt là những người hảo ngọt. Thế nhưng có rất nhiều lý do để mẹ bỉm sữa không nên sử dụng các loại thức uống này để có thể đảm bảo mẹ khỏe, con phát triển tốt nhất trong suốt thời kỳ bú mẹ.

Đầu tiên chính là do hai loại thức uống này đều ở dạng lạnh nên không tốt cho tiêu hóa và sức khỏe của cả hai mẹ con. Hàm lượng đường và calo trong thực phẩm này cực cao có thể khiến mẹ bị béo phì khó kiểm soát. Đồng thời hương liệu và các chất tạo nên trà sữa và nước ngọt có gas sẽ khiến cho hệ tiêu hóa còn nhạy cảm của bé gặp rất nhiều vấn đề phát sinh khác nên tốt hơn bạn nên hạn chế thực phẩm này.

Cafein

Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì thì chắc chắn không thể thiếu cafein. Không chỉ nam giới mà rất nhiều phụ nữ cũng bị nghiện caffeine tuy nhiên chất này cũng có thể đi theo sữa khiến bé bị mất ngủ theo. Trẻ quấy khóc, cáu kỉnh do thiếu ngủ cũng ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển và khỏe mạnh bình thường. Do đó mẹ không nên dùng cafein trong suốt thời kỳ mang thai.

Trong trường hợp mẹ lỡ uống cà phê thì nên uống nhiều nước ngay sau đó để làm loãng lượng cà phê và cải thiện tình trạng bé mật ngủ tốt nhất.

Rượu

Đây là một trong những loại sữa làm ảnh hưởng đến trẻ nhiều nhất mà mẹ cần tránh xa. Mẹ uống nhiều rượu trong quá trình mang thai và cho con bú có thể ảnh hưởng tới thần kinh, ngủ nhiều hoặc tăng cân bất thường. Sức khỏe của bé cũng có thể gặp rất nhiều vấn đề sau đó.

Trong trường hợp mẹ đã lỡ sử dụng rượu thì nên hạn chế cho con bú trong ít nhất hai tiếng sau vì hầu hết rượu chỉ tồn tại trong sữa mẹ trong khoảng thời gian này. Hoặc tốt nên nếu có ý định đi ăn uống và nhất định phải uống rượu mẹ nên vắt sữa ra dự trữ và hâm lại cho sử dụng sau đó để đảm bảo chất lượng sữa hơn.

Các thực phẩm khiến mẹ lâu hồi phục

Sau quá trình sinh nở phụ nữ không chỉ mất một lượng máu lớn mà cơ thể cũng thay đổi các vấn đề về nội tiết tố rất nhiều nên suy yếu nhanh chóng. Việc bổ sung dinh dưỡng hằng ngày không chỉ nhằm nuôi dưỡng con mà còn để phục hồi sức khỏe, nhanh chóng quay lại với cuộc sống ổn định hằng ngày.

So với hai kiểu sinh thì sinh mổ dù có thể giúp rút ngắn thời gian đưa em bé ra, giảm đau nhưng lại khiến cơ thể yếu đi rất nhiều. Đồng thời nếu không chú ý chăm sóc kỹ còn có thể để lại vết sẹo xấu xí tại vết mổ. Vì thế phụ nữ sinh mổ càng cần chú ý hơn về dinh dưỡng và sinh hoạt để cơ thể có thể phục hồi nhanh chóng nhất.

Bên cạnh các thực phẩm phía trên, mẹ bỉm sữa cũng nên hạn chế một số thực phẩm sau đây

Rau muống

Rau muống dù là thực phẩm rát mát, có thể giúp nhuận tràng nhưng có cũng làm kích thích khả năng tái tạo tế bào rất nhanh khiến vết mổ hay vết chỉ khâu biến thành sẹo lồi rất xấu xí và khó chỉnh sửa. Ngoài ra rau muống cũng sẽ làm thâm lại vết mổ này khiến nó rất mất thẩm mỹ. Do đó tốt nhất phụ nữ sau sinh tuyệt đối không nên ăn rau muống, ít nhất là tới khi các vết sẹo mổ đã lành hẳn.

Các thực phẩm có độ đạm cao

Thịt bò, trứng đều là thực phẩm có độ đạm cao rất cần thiết có quá trình phục hồi năng lượng và sức khỏe sau sinh cho phụ nữ. Tuy nhiên quan niệm dân gian lại cho rằng nhóm các thực phẩm này lại khiến cho các vết mổ bị ngứa, hình thành sẹo hay xổ bụng không đẹp mắt.

Còn với các bác sĩ thì cho rằng việc bổ sung các chất này là vô cùng cần thiết trong khi việc hình thành sẹo hay không lại liên quan đến cơ địa nhiều hơn. Do đó để giải quyết tình trạng này nếu bạn chưa chắc bản thân có thuộc cơ địa dễ để lại sẹo hay không thì nên ăn trước một ít, nếu không có dấu hiệu bất thường nào thì có thể bổ sung nhiều hơn.

Những món ăn có tính hàn

Cua đồng, rau đay, mồng tơi hay các món ăn từ cá, ốc sẽ là thực phẩm vô cùng tuyệt vời trong những ngày năng nóng tuy nhiên nó lại không hề được khuyến khích cho phụ nữ sau sinh. Nhóm thực phẩm này sẽ làm cản trở sự ngưng tụ của máu, khiến vết thương lâu lành và dễ chảy máu.

Đồng thời các thực phẩm này cũng có thể làm cho mẹ bỉm sữa bị tiêu chảy và gây ra vấn đề tương tự với con.Vì vậy nếu sức khỏe chưa thực sự ổn định bà bầu không dùng các món ăn này.

Các món ăn không tốt cho tiêu hóa

Món ăn quá khô, món ăn quá nhiều dầu mỡ hay các món ăn sống, tái đều khiến mẹ bỉm rất dễ bị tiêu chảy hoặc táo bón do hệ tiêu hóa còn đang thực sự ổn định bình thường. Vì vậy với câu hỏi Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì thì chính là nhóm thực phẩm này.

Một số lưu ý cho thực đơn dinh dưỡng cho bà bầu

Như đã nói, các thực phẩm mà phụ nữ nên kiêng trên đây được tổng hợp dựa trên các quan niệm dân gian được truyền tai nhau kết hợp với một số kiến thức về y học hiện đại đã được kiểm nghiệm. Do đó dù không thể hoàn toàn chính xác 100% trên toàn bộ cơ địa nhưng nhìn chung, mẹ bỉm sữa vẫn nên tham khảo các kiến thức này để tốt cho cả mẹ và con.

Đặc biệt với những người có cơ địa nhạy cảm hay phụ nữ sinh mổ mất nhiều máu, có can thiệp ngoại khoa càng cần chú ý về chế độ dinh dưỡng hơn để có thể phục hồi sức khỏe trong thời gian ngắn. Đặc biệt chú ý hoàn toàn tránh xa các yếu tố như đồ uống có cồn, chất kích thích, thuốc lá để đảm bảo sự phát triển toàn diện nhất cho bé sau khi sinh.

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt cũng cần mẹ bỉm sữa chú ý để mau chóng lấy lại sức khỏe tuyệt vời. Hãy chú trọng việc nghỉ ngơi nhiều hơn, tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng phù hợp, tránh làm việc quá sức, tránh tắm nước lạnh trong ít nhất 1 tháng đầu tiên để cơ thể có thể phục hồi nhanh nhất.

Với những thông tin trên đây, hy vọng đã giúp bạn giải đáp băn khoăn “Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì”. Hãy tham khảo bác sĩ dinh dưỡng để có được một chế độ ăn phù hợp, bởi mẹ khỏe mạnh chính là yếu tố quan trọng để con phát triển về thể chất và trí não một cách toàn diện nhất.