Đầy bụng ợ hơi khó tiêu: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Đầy bụng ợ hơi khó tiêu thường gặp ở rất nhiều người do mắc phải một số vấn đề ở hệ tiêu hóa. Tuy không quá nguy hiểm nhưng nó cũng có thể là một dấu hiệu cảnh bảo cơ thể đang mắc phải một bệnh lý nào đó về dạ dày mà người bệnh cần tìm cách khắc phục.

Đầy bụng ợ hơi khó tiêu là gì?

Đầy bụng ợ hơi khó tiêu thực chất là hiện tượng lượng hơi tăng lên trong đường tiêu hóa do rối loạn chuyển hóa tinh bột hay men vi sinh vật đường ruột khiến thức ăn không thể tiêu hóa hết. Lúc này dù không ăn nhưng người bệnh có cảm giác bụng bị căng cứng, phình to, kèm theo ợ chua, hơi thở có mùi hôi rất khó chịu.

Biểu hiện cơ bản của đầy bụng ợ hơi khó tiêu thường là các triệu chứng mà dường như ai cũng từng mắc phải

• Đầy hơi, chướng bụng: Do sự tiêu hóa chưa hết của thức ăn kết hợp cùng một lượng lớn hơi do nuốt không khí vào dạ dày gây ra hiện tượng đầy bụng. Nếu dùng tay vỗ nhẹ vào bụng sẽ phát ra âm thanh to và vang do trong dạ dày chứa nhiều khí. Người bệnh không ăn gì nhưng có cảm giác không đói, bụng nôn nao, bụng sôi, khó chịu.
• Ợ hơi:  thường kèm theo vị chua hoặc đắng ở khoang miệng, có cảm giác nóng rát vùng họng sau khi ợ hơi. Kèm theo hơi thở có mùi hôi do chứa nhiều vi khuẩn trong khoang miệng.
• Cơ thể mệt mỏi, thiếu sức sống: Ợ hơi đầy bụng khiến người bệnh mất cảm giác thèm ăn, không muốn ăn, không thèm ăn. Tình trạng này kéo dài lâu ngày kết hợp cùng hệ tiêu hóa hoạt động kém khiến cơ thể không hấp thu đủ dưỡng chất sinh ra mệt mỏi, thiếu sức sống.
• Đau bụng: Đầy bụng có thể kèm theo những triệu chứng đau bụng âm ỉ hoặc đau quặn bụng, cơn đau xuất hiện từng cơn, có thể kéo dài đau toàn vùng bụng và đau thắt ngực xảy ra sau khi ăn.
• Buồn nôn: ợ hơi đầy bụng buồn nôn là hiện tượng thường đi kèm và liên quan mật thiết do những rối loạn về tiêu hóa.

Hầu như ai cũng từng mắc p-hải một trong các triệu chứng trên đây nên khi bị người bệnh khá chủ quan. Tuy tình trạng này không quá nguy hiểm, nhưng nó sẽ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt hằng ngày và tinh thần của người bệnh nếu kéo dài quá lâu mà không điều trị kịp thời.  Chưa kể đầy bụng ơ hơi còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh nguy hiểm như viêm loét dạ dày tá tràng, ung thư dạ dày nên người bệnh cần phải chú ý điều trị sớm.

Nguyên nhân của đầy bụng ợ hơi khó tiêu

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này mà bạn không hề chú ý.  Thông thường, sau khi ăn 30 phút bạn đã cảm giác bụng nhẹ hẳn, không còn cảm giác no ách vì thức ăn đã được tiêu hóa bớt. Tuy nhiên với người bị đầy bụng đầy hơi khó tiêu thì cảm giác căng cứng bụng tiếp diễn khá lâu, thậm chí ngay cả khi không ăn gì. Đây là cảm giác rất khó chịu, vì thế bạn cần phải tìm hiểu nguyên nhân để phòng tránh bệnh này tốt hơn.

Ăn các thức ăn không phù hợp

Thực đơn bữa ăn hàng ngày có mối liên hệ chặt chẽ với tình trạng tiêu hóa của dạ dày. Nếu bạn bổ sung các thực phẩm khó tiêu, dễ sinh hơi sẽ gây ra hiện tượng này. Các thực phẩm này hầu như đều là các món ăn khá quên thuộc mà bạn không để ý

• Món chiên xào nhiều dầu mỡ: Xúc xích, gà rán, cá viên chiên, thức ăn nhanh
• Thức ăn giàu tinh bột có men nở: bánh bao bánh mỳ
• Một số thực phẩm khó tiêu: súp lơ, ngũ cốc, các loại đậu…
• Đồ uống có gas: Nước ngọt các loại
• Các chất kích thích: bia rượu, thuốc lá
• Ít ăn rau xanh và trái cây

Các thực phẩm rất dễ khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, đấy đến đầy bụng ứ hơi vô cùng khó chịu.

Thói quen ăn uống thiếu khoa học

Ăn uống không đúng giờ, đúng cách cũng là nguyên nhân gây ra đầy bụng ợ hơi khó tiêu. Đến một giờ cố định, dạ dày theo thói quen sẽ tiết một lượng acid để tiêu hóa thức ăn. Việc bạn làm khác giờ sinh hoạt mà dạ dày đã quy định này khiến lượng acid dịch vị tiết ra không được sử dụng, đồng thời khi thức ăn đến sau đó lại không có đủ lượng acid để tiêu hóa thức ăn. Lâu dần khiến thức ăn bị tồn ứ khó tiêu hóa dẫn đến tình trạng này.

Bên cạnh đó, thói quen ăn uống vội vàng, ăn nhanh, không nhai kỹ thức ăn khiến nước bọt không thể thấm đều vào thức ăn gây áp lực cho dạ dày, tá tràng. Vừa ăn vừa nói, ăn uống không tập trung, nằm ngay sau khi ăn, lười vận động, ngồi nhiều một chỗ cũng là những thói quen gây đầy bụng, khó tiêu thường gặp.

Rối loạn tiêu hóa

Một trong những nguyên nhân dễ khiến mắc bệnh này nhất chính là rối loạn tiêu hóa. Tình trạng này có thể xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với các độc tố trong thức ăn hoặc dị ứng thức ăn. Sự hoạt động quá mức của dạ dày làm tăng tiết acid dịch vị, loạn khuẩn đường ruột hoặc nhiễm vi khuẩn HP cũng là nguyên nhân gây đầy bụng ợ hơi khó tiêu.

Tác dụng phụ của các loại thuốc Tây

Một số người sau quá trình điều trị bằng các loại thuốc tây cũng có nguy cơ bị bệnh này rất cao. loại thuốc kháng sinh, giảm đau… có thể tiêu diệt nhầm luôn cả các vi khuẩn có lợi làm  làm suy giảm lợi khuẩn đường ruột trầm trọng, hại khuẩn phát triển mạnh sinh ra khí hư gây đầy bụng. Những ệnh nhân lạm dụng kháng sinh còn có thể ảnh hưởng đến chức năng đại tràng, dạ dày bị yếu dần đi.

Căng thẳng tâm lý

Khi bạn bị căng thẳng stress khiến cho các acid dịch vị tiết ra nhiều hơn làm tổn thương dạ dày. Đồng thời lúc này nhu động ruột và quá trình tiêu hóa bị hoạt động kém hiệu quả làm cho thức ăn khó tiêu, chướng bụng, đầy hơi. Đặc biệt, những trường hợp stress nặng lạm dụng thuốc an thần sẽ khiến tình trạng nặng thêm.

Mắc các bệnh lý đường tiêu hóa

Những bệnh nhân mắc các bệnh về tiêu hóa có nguy cơ cao mắc chứng đầy bụng ợ hơi khó tiêu. Các bệnh này có thể là Viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng co thắt, viêm dạ dày… làm ảnh hưởng trực tiếp đến nhiệm vụ co bóp và tiêu hóa thức ăn và gây ra các triệu chứng này.

Đầy bụng ợ hơi khó tiêu còn có thể là dấu hiệu của cơ thể đang mắc một số bệnh sau

• Hội chứng ruột kích thích: hay có tên khác là đại tràng co thắt. Dạ dày, ruột già, bị viêm hoặc kích ứng gây ra các cơn đau ở vùng hạ vị, hố chậu trái hoặc thượng vị phải dọc theo khung đại tràng, đai giảm đi sau khi đi đại tiện.
• Bệnh viêm dạ dày ruột: Tình trạng khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng kèm theo việc buồn nôn, tiêu chảy.
• Tắc ruột: Là tình trạng  người bệnh bị đau bụng, nôn, bí trung đại tiện, bụng căng trướng. Nguyên nhân do sự tắc nghẽn một phần hay toàn bộ ruột làm cho lượng khí, chất lỏng và chất rắn từ trên không thể di chuyển và tiêu hóa
• Một số bệnh về tuyến tụy: Viêm tụy, ung thư tụy cũng có thể gây rối loạn hệ tiêu hóa gây đau bụng đầy hơi.
• Một số bệnh về dạ dày, tá tràng: Thường là viêm loét đại tràng, viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, đại tràng kích thích… Nguy hiểm hơn tình trạng này cón có thể là dấu hiệu của ung thư dạ dày.

Cách khắc phục tình trạng đầy bụng ợ hơi khó tiêu

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ đầy bụng ơ hơi khó tiêu mà mỗi bệnh nhân có phương pháp điều trị khác nhau. Với những bệnh nhân bị nhẹ có thể chỉ cần thay đổi phương pháp sinh hoạt khoa học hơn, những người bị nặng có thể phải dùng thuốc hỗ trợ. Tuy nhiên tốt nhất người bệnh nên đi khám bác sĩ để được thăm khám và đưa ra lộ trình điều trị phù hợp. Không nên tự chẩn đoán tại nhà.

Dùng thuốc Tây điều trị đầy bụng ợ hơi khó tiêu

Trong dùng thuốc Tây điều trị đầy bụng ơ hơi khó tiêu cần phải hạn chế dùng các loại thuốc kháng sinh nếu không muốn tình trạng bệnh sẽ nặng hơn. Một số loại thuốc được chỉ định dùng trong điều trị bệnh này như

• Thuốc chống acid: Giảm lượng acid dịch vị dư trong dạ dày phòng ngừa đau dạ dày và giải quyết vấn đề đầy bụng.
• Thuốc kháng tiết acid: Có tác dụng trung hòa acid dịch vị, giải quyết vấn đề tích khí trong dạ dày gây đầy bụng ợ hơi. Các loại thuốc thường dùng như  Maalox, Mylanta, Rolaids, Riopan…
• Thuốc kháng H2: dùng cho người bị đầy bụng khó tiêu kèm theo buồn nôn do acid dạ dày tăng cao như Zantac, Pepcid, Tagamet…
• Thuốc giúp tiêu hóa: Pancreatin tăng cường men tiêu hóa thức ăn, hạn chế tình trạng đầy bụng kéo dài.
• Thuốc giảm đầy hơi và ngăn ngừa axit: Aluminium Hydroxyd, Magnesi Hydroxyd,,  Cimetidin, …

Tùy vào tình trạng và nguyên nhân gây bệnh sẽ được chỉ định thêm các loại thuốc khác nhau.

Các phương pháp điều trị đầy bụng ợ hơi khó tiêu tại nhà

Bên cạnh việc dùng thuốc Tây bạn cũng cần kết hợp vơi các phương pháp tại nhà để điều trị nhanh chóng. Các phương pháp này cũng có tác dụng hiệu quả trong việc giảm các cơn đau bụng, đầy hơi tức thời.

Một số phương pháp người bệnh có thể thực hiện tại nhà

• Chườm nóng: có thể dùng túi chườm hoặc khăn ấm đặt và xoa nhẹ lên vùng bụng giúp giảm nhanh những cơn đau và kích thích tại ruột.
• Pha baking soda: Trong thành phần baking soda có chứa natri hidrocacbonat giúp trung hòa acid dạ dày, làm giảm triệu chứng ợ nóng một cách đơn giản. Dùng ¼ thìa Baking soda pha với 1 cốc nước ấm và uống. Tuy nhiên khi dùng baking soda thì phải đến ít nhất 2 tiếng sau bạn mới được uống các loại thuốc khác vì có thể làm chậm tốc độ hấp thụ các chất của cơ thể hoặc tương tác với các thuốc khác.
• Uống trà gừng: Gừng vị cay, tính ấm, có tác dụng kích thích tiêu hóa, làm dịu bụng khởi các cơn đau quặn bụng rất hiệu quả. Bạn có thể dùng loại trà gừng túi lọc hoặc nếu có gừng tươi hãm với nước sôi một lát uống sẽ tốt hơn.
• Uống trà thảo mộc: Bạn có thể tự làm trà thảo mộc từ các nguyên liệu đơn giản xung quanh như trà bạc hà, trà hoa cúc, trà gừng… Uống trà thảo mộc nóng giúp cải thiện sự khó chịu tại vùng bụng, đồng thời  thúc đẩy quá trình sản sinh tuyến nước bọt, kích thích dòng mật, giảm cảm giác buồn nôn, tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.
• Bổ sung một số thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa: Rau xanh, các loại trái cây như bơ, sữa chua, dưa chuột, khoai lang, mật ong. Đây đều là các thực phẩm giàu chất xơ, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và tạo ra các men vi sinh tốt cho dạ dày lúc này.
• Hạn chế các chất kích thích: Trong thời gian điều trị đầy bụng ợ hơi khó tiêu bạn cần tránh sử dụng bia rượu, các chất kích thích khác.

Kèm theo các phương pháp này bạn cần phải thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học hơn để có thể thể cải thiện và mau chóng hết bệnh nhất.

 Phòng tránh đầy bụng ợ hơi khó tiêu thế nào

Phòng tránh đầy bụng ợ hơi khó tiêu không hề khó, chỉ cần bạn chú ý một chút thôi là đã có thể bảo vệ và nâng cao sức khỏe tốt hơn. Quan trọng là bạn cần biết kiên trì thực hiện đúng các mục tiêu đề ra để phòng tránh bệnh tốt nhất. Việc phòng tránh bệnh vốn bắt đầu từ những thứ đơn giản nhất như thay đổi một lối sống khoa học hơn mà thôi.

Một số phương pháp giúp phòng tránh tình trạng này hiệu quả

• Thay đổi một lối sống khoa học: Ăn uống đúng giờ, ăn chậm nhai kỹ, không vội vàng. Có thể đi bộ chậm sau khi ăn để tiêu hóa tốt hơn.
• Có chế độ ăn uống hợp lý: Tăng cường các thực phẩm giàu chất xơ, rau xanh, trái cây. Hạn chế ăn thức ăn nhanh và các thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo gây khó tiêu.
• Tập thể dục thường xuyên: Giúp nâng cao sức khỏe và sức đề kháng, hạn chế tình trạng bị các vi khuẩn vi rút xâm nhập
• Hạn chế sử dụng các chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá, nức ngọt có ga đều là các thực phẩm khiến acid dịch vị tiết ra nhiều hơn vì vậy nên hạn chế sử dụng.
• Giữ tâm lý vui vẻ. thoải mái: Làm việc điều độ, cần ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày giúp tinh thần thoải mái, giải tỏa stress.
• Dùng thuốc đúng liều, đúng cách: Không lạm dụng các loại thuốc kháng sinh hay thuốc gây tác dụng phụ dẫn đến tình trạng khó chịu ở hệ tiêu hóa. Tốt nhất nên uống thuốc theo đúng đơn chỉ định của bác sĩ.
• Một số thực phẩm nên ăn: Sữa chua, chuối, gừng, bạc hà, hạt chia, đu đủ, cải chíp, bơ, mật ong, dứa
• Một số thực phẩm nên hạn chế ( đặc biệt khi mắc các bệnh về dạ dày): dưa hấu, cà phê, bắp cải, súp lơ, rượu bia, hành tây.

Các biện pháp trên đây không chỉ giúp bạn phòng tránh đầy bụng ơ hơi khó tiêu mà còn hạn chế mắc các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa rất hiệu quả. Chỉ cần thay đổi một chút về lối sống và chế độ ăn uống sẽ giúp bạn khỏe mạnh hơn, ít mắc bệnh lại có vóc dáng hoàn hảo cân đối.

Khi thấy có các dấu hiệu đầy bụng ợ hơi khó tiêu bạn nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám để đảm bảo nó không phải dấu hiệu của một bệnh nguy hiểm nào khác. Đừng quá chủ quan tự điều trị tại nhà vì có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Hãy thường xuyên theo dõi sức khỏe của bản thân để can thiệp kịp thời khi có các triệu chứng khác lạ chính là cách bảo vệ bản thân tốt nhất.